диссоциациялану константасы немесе қышқылдық константа. Мұндағы аSH=const (сұйытылған ерітінділерде аSH=1) тепе-теңдік константасы шамасына кірген.
В негізінің диссоциациялану процесінің тепе-теңдік константасын (4) теңдеу бойынша:
(8)
SH еріткішінің диссоциациялану константасы қышқылдық тип бойынша (3) теңдеу бойынша:
(9)
Бұл екі константаның көбейтіндісі:
яғни (10)
Бұл – В негізінің SH еріткішпен әрекеттесу реакциясының тепе теңдік константасы немесе негіздің диссоциациялану константасы (негізділіктің константасы).
Ал пртонды қоса да, бөле де алмайтын заттар бар, бірақ олар протонды қышқылдар мен негіздердің қасиетіндей қасиет көрсетеді. Оларды апротонды қышқылдар мен негіздер деп атайды. Олардың қасиетін Льюис теориясы түсіндіреді. Бос электронды орбиталі бар, және сол орбиталіна электрон жұбын қабылдай алатын заттар қышқылдар деп аталады. Жұп электроны бар және оны химиялық байланыс түзуге жұмсайтын заттар негіздер деп аталады. Қышқылды - негіздік әсерлесу кезінде қышқылдар мен негіздер арасында донорлы-акцепторлы байланыс түзіледі.
Льюис теорясы бойынша қышқылды-негіздік әсерлесуге комплекстүзілу реакцияларын жатқызуға болады, өйткені олар донорлы-акцепторлы байланысқа негізделген.
1939 жылы Усанович қышқылдар мен негіздердің жалпы теориясын ұсынды. Қышқылдар – катионды бөлуге қабілетті заттар және анионды немесе электронды қосып алуға қабілетті заттар. Негіздер – анионды және электронды бөлетін, сонымен қатар катионды қосып алатын заттар. Кемшілігі: қышқылдар мен негіздер класына барлық заттар кіреді, және кез келген химиялық реакция қышқыл мен негіздің арасындағы реакцияны көрсетеді. Онда тотығу-тотықсыздану реакцияларын да қышықылды-негіздік әсерлесу реакцияларына жатқызуға болады:
Достарыңызбен бөлісу: |