4 Дәріс Өлшем қателері. Кездейсоқ және жүйелі кателер. Жүйелі қателерді жою әдістері. Метрологияның негізгі заңы. Өлшем кездейсоқ қатесі. Өлшем сапасын сипаттамалары. Кездейсоқ оқиға. Ықтималдық. Кездейсоқ шама. Кездейсоқ шаманың таралу функциялары
Жоспар 1. Өлшеулер қателіктерінің классификациясы 2.Кездейсоқ қателіктер. Өлшеу нәтижелерін және қателіктерін ықтималдылық сипаттау. 3. Өлшеулер қателіктерінің классификациясы Пайда болу себептеріне, өзгеру мінезіне және көрініс жағдайына байланысты өлшеулер қателіктерінің классификациясы 1 суретте келтірілген
Олардың көрініс мінезіне тәуелді қателіктерді кездейсоқ және жүйелік деп ажыратады.
Бір шаманы қайталап өлшеген кезде кездейсоқ түрде өзгеретін қателіктерді кездейсоқ қателіктері деп атайды. Кездейсоқ қателіктерінің мәнін және таңбасын анықтау мүмкін емес. Кездейсоқ қателіктерін есептеу үшін көпреттік (статистикалық) өлшеулер жасалынады. Кездейсоқ қателіктерін бағалағанда күтетін қателік туралы айтады. Берілген жағдайда күтетін қателіктен едәуір асатын кездейсоқ қателік өрескел қателік болып табылады. Өлшеу нәтижесін ашықтан-ашық бұрмалайтын қателік мүлт жіберу деп аталады. Тәжірибе жасайтын адамның кездейсоқ субъективті қателігі мүлт жіберу деп алынады. Өрескел қателіктер және мүлт жіберу, әдетте, байқау нәтижелерінің статистикалық өңдеуі басталғанша тәжірибелік деректерден жойылады.
