11 сынып. Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: Кіріспе

Сабақтың мақсаты:

• 
  Қазақстан тарихының тас дәуірінен XIX ғасырдың соңына дейінгі кезеңдерді түсіндіру;.
  
• 
  Оқушылардың өздігінен жұмыс істеуі арқылы олардың ой-өрісін дамытып, өзіне деген сенімін, пәнге деген қызығушылығын арттыру:
  
• 
  Отанын сүюге, тарихи-мәдени ескерткіштерді қадірлеп, мақтанышпен қарау сезімін ояту.
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. 
   «Дүние жүзінің саяси картасы».
   
2. 
   «Қазақстан б.з.б. VII-б.з. VI ғасырларында »картасы
   
3. 
   «Қазақстан Республикасының саяси картасы».
   
4. 
   «Адам баласының қалыпты даму кезеңдері»,
   
5. 
   «Тас дәуірінің хронологиясы», т.б. тірек-сызбалар.
   
6. 
   Техникалық құралдар.
   

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

Үй тапсырмасын сұрау:

• 
  Өткен жылғы материалдарды қайталау.
  

Сабақтың жоспары:

1. 
   Адам баласының пайда болуы және оның дамуы.
   
2. 
   Палеолит
   
3. 
   Мезолит
   
4. 
   Неолит
   
5. 
   Тас дәуіріндегі адамдардың қоғамдық құрылымы.
   

Сабақты бекіту:

Пысықтау сұрақтары арқылы сабақты бекітіп, үйге тапсырма беремін.
Бағалау:

Үйге тапсырма: Оқулықпен танысу. Картамен жұмыс.

Сабақтың тақырыбы: §1. Тас дәуірінің хронологиясы. Палеолит,мезолит,неолит дәуіріндегі Қазақстан

Сабақтың мақсаты:

• 
  Жер бетіндегі алғашқы адамдардың пайда болуы мен дамуына тоқтала отырып, Қазақстан жеріндегі тас дәуірі кезеңдерінің ерекшеліктерін көрсету.
  
• 
  Оқушылардың өздігінен жұмыс істеуі арқылы олардың ой-өрісін дамытып, өзіне деген сенімін, пәнге деген қызығушылығын арттыру.
  
• 
  Отанын сүюге, тарихи-мәдени ескерткіштерді қадірлеп, мақтанышпен қарау сезімін ояту.
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

7. 
   «Дүние жүзінің саяси картасы».
   
8. 
   «Қазақстан б.з.б. VII-б.з. VI ғасырларында »картасы
   
9. 
   «Қазақстан Республикасының саяси картасы».
   
10. 
    «Адам баласының қалыпты даму кезеңдері»,
    
11. 
    «Тас дәуірінің хронологиясы», т.б. тірек-сызбалар.
    
12. 
    Техникалық құралдар.
    

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

• 
  Өткен жылғы материалдарды қайталау.
  

6. 
   Адам баласының пайда болуы және оның дамуы.
   
7. 
   Палеолит
   
8. 
   Мезолит
   
9. 
   Неолит
   
10. 
    Тас дәуіріндегі адамдардың қоғамдық құрылымы.
    

1. 
   Адам баласының алғашқы ата-тегі гомонидтер тұқымына жататын рамапитек қаңқасының қай жерлерден табылғанын картадан көрсетіңдер.
   
2. 
   Ғалымдар адам баласының біртіндеп дамуын қанша кезеңге бөледі? Оны қалай дәлелдеп отыр?
   
3. 
   Ежелгі тас дәуірі қанша кезеңге бөлнеді, оларды атап шығыңдар.
   
4. 
   Ғалымдар Қазақстанның ежелгі тұрғындарын адамның қалыпты дамуының қай кезеңімен сәйкестендіреді, оны немен дәлелдейсіңдер?
   

1. 
   Соңғы палеолит кезеңін ғалымдар адамдардың шын мәніндегі тарихи өмірінің басталуы деп не себептен айтқан, дәлелдеңдер?
   

Бағалау:

Сабақтың тақырыбы. § 2. Энеолит. Ботай мәдениеті

Сабақтың мақсаты:

• 
  Өндірісте мыстан жасалған еңбек құралдарын пайдаланумен энеолит дәуірінің басталуын, оның ерекшеліктерін, табиғаттағы өзгерістердің адам тіршілігі мен өміріне әкелген жаңалықтарын көрсету.
  
• 
  Шаруашылық түрлерінің дамуын, алғашқы металл- мысты пайдаланудың зор маңызын түсіндіру. Үш кезеңнің мәдени ескерткіштеріне тоқталып өту.
  

Әдісі: интерактивті

1. 
   «Қазақстан б.з.б. VII-б.з. VI ғасырларында» картасы
   
2. 
   «Қазақстан Республикасының саяси картасы».
   
3. 
   Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
   

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

1. 
   Орта палеолот кезеңі адамзат дамуының қай кезеңіне сәйкес келеді?
   
2. 
   Бұл кезеңнің тұрақтары Қазақстанның қай аймақтарынан табылған? Картадан көрсетіңдер.
   
3. 
   Адамдар құрал жасаудың қандай жаңа тәсілдерін меңгерді?
   
• 
  Неолит кезеңінде адамдардың тас құрал жасауда ең жоғары сатыға жеткенін немен дәлелдей аласыңдар?
  

1. 
   Энеолит
   
2. 
   Ботай мәдениеті
   

• 
  Энеолит дәуірінде қандай жаңа материалдар пайдаланылды?
  
• 
  Ботай мәдениеті туралы не білесіңдер?
  

Үйге тапсырма: § 2. Энеолит. Ботай мәдениеті

Сабақтың тақырыбы: § 3-4. Дәуірдің жалпы сипаттамасы және аймақтық ерекшеліктері

Сабақтың мақсаты:

• 
  Қола дәуірі туралы түсінік бере отырып, б.з.б. 2-мыңжылдықтың соңы мен 1-мыңжылдықтың басында далалық өңірде көшпелі мал шаруашылығының дами бастағынын көрсету.
  
• 
  Адамдардың қоғамдық қатынастырының өзгеруіне, бұл кезеңнің зерттеген мәдени ескерткештеріне тоқталу.
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. 
   «Қазақстан Республикасының саяси картасы».
   
2. 
   Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
   

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

Үй тапсырмасын сұрау:

1. 
   Соңғы тас дәуірінің кезеңдерінің хронологиясын анықтап, қысқаша айтып беріңдер.
   
2. 
   Мезолит кезеңі адам өміріне қандай жаңалықтар алып келді?
   
3. 
   Мезолит кезеңінің тұрақтары қай жерден табылды, олардың өздеріне тән ерекшеліктері қандай?
   
4. 
   Неолит кезеңі адам өміріне қандай өзгерістер алып келді?
   
5. 
   Ботай мәдениеті туралы не білесіңдер?
   

1. 
   Қола дәуірі туралы түсінік және оның ерекшеліктері
   
2. 
   Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениетінің зерттелуі
   
3. 
   Орталық Қазақстандағы ру-тайпаларының қола дәуіріндегі ескерткіштері.
   
4. 
   Солтүстік және Батыс Қазақстан ру-тайпаларының археологиялық ескерткіштері
   
5. 
   Шығыс Қазақстан ру-тайпаларының қола дәуіріндегі есерткіштері
   
6. 
   Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу ру-тайпаларының археологиялық ескерткіштері
   

Оқушылардың білімдерін бекіту мақсатында оқушыларды қатыстыра отырып, төмендегі сызбаны жасау.

• 
  Бұл мәдениетті жасаушы ру-тайпалардың Қазақстанмен қандай байланысы бар?» т.б. сұрақтарды қоя отырып, оқушылардың білім деңгейін таразылап, төмендегі сызбаны пайдалана отырып, жоспардағы екінші мәселені түсіндіремін. Андронов, Беғазы-Дәндібай мәдениетінің құндылығын ащқан археолог-ғалымдар еңбегіне тоқталып қорытындылаймын.
  

Сабақты бекіту:

• 
  Қола дәуірі және оның ерекшеліктері туралы не білесіңдер?
  
• 
  Қоланың пайда болуының адам өмірінде тарихи маңызы қандай?
  
• 
  Андроном мәдениеті туралы не білесіңдер?
  
• 
  Беғазы дәндібай мәдениеті Андроном мәдениетінен несімен ерекшеленеді?
  
• 
  Орталық Қазақстандағы қола дәуірінің ескерткіштері туралы айтып беріңдер.
  
• 
  Солтүстік және Батыс Қазақстандағы ескерткіштердің ерекшеліктері туралы әңгімелеңдер.
  
• 
  Шығыс Қазақстандағы ескерткіштердің зерттелу тарихы туралы не білесіңдер?
  
• 
  Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аймағындағы ескерткіштердің маңызы неді?
  

Беғазы-Дәндібай мәдениеті

зерттелуі

Бағалау:

Сабақтың тақырыбы: § 5. Қола дәуірі тайпаларының шаруашылығы,тұрмысы қоғамдық құрылысы

Сабақтың мақсаты:

• 
  Қола дәуірінде Қазақстан аумағында көшпелі мал шаруашылығының және жер шаруашылығының дами бастағанын түсіндіру.
  
• 
  Кәсіп түрлерін соның ішінде металл өндіру кәсібін жоғары меңгергенін көрсету. Қола дәуіріндегі қоғамдық қатынас пен діни наным-сенімдердің адам өміріндегі рөліне тоқталу.
  
• 
  Адамгершілік асыл қасиеттерге тәрбиелеу
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. 
   Карта
   
2. 
   Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
   

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

Үй тапсырмасын сұрау:

• 
  Қола дәуірі және оның ерекшеліктері туралы не білесіңдер?
  
• 
  Қоланың пайда болуының адам өмірінде тарихи маңызы қандай?
  
• 
  Андронов мәдениеті туралы не білесіңдер?
  
• 
  Беғазы - Дәндібай мәдениеті Андронов мәдениетінен несімен ерекшеленеді?
  

1. 
   Шаруашылықтың дамуы
   
2. 
   Қола дәуіріндегі металл өндіру
   
3. 
   Қоныстар мен тұрғын үйлер
   
4. 
   Үй кәсібі мен қолөнердің дамуы.
   
5. 
   Қола дәуірі кезіндегі қоғамдық қатынастар
   
6. 
   Діни нанымдар мен әдет-ғұрыптар
   

Металл өндірудегі табыстар

Сабақты бекіту:

• 
  Қола дәуірінде шаруашылықтың қандай түрлері дамыды?
  
• 
  Қола дәуіріндегі металл өндірудің дамуын неден көреміз?
  

Бағалау: Үйге тапсырма:§5.

Сабақтың тақырыбы: § 6. Ежелгі Қазақстан тарихы жазба деректерде. Ертедегі темір дәуірі тайпаларының шаруашылығы

Сабақтың мақсаты:

• 
  Б.з.б. VIII-VII ғасырларда Қазақстан аймағында мекендеген тайпалар темір құрал-сайман жасай бастағанын, осы кезде өмір сүрген сақ тайпалары туралы ғылыми деректерді, олардың археологиялық ескерткіштерінің зерттелуінің маңызын түсіндіру.
  
• 
  Бәсекеге барынша қабілетті, білімді азамат тәрбиелеу
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. 
   Карта
   
2. 
   Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
   

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

• 
  Қола дәуірінде шаруашылықтың қандай түрлері дамыды?
  
• 
  Қола дәуіріндегі металл өндірудің дамуын неден көреміз?
  
• 
  Қола дәуіріндегі ру-тайпалар қоныстар мен үй-жай салуда қандай тәсілдерді қолданды?
  
• 
  Үй-жай кәсібі мен қолөнердің дамуы неге байланысты болды?
  

1. Көне парсы деректері

2. Көне грек авторларының шығармалары

3. Скиф данасы-Анахарсис

4. Қытай жазба деректері

5. темір дәуірі тайпаларының шаруашылығы

Сабақты бекіту:

• 
  Темір дәуіріне сипаттама беріңдер.
  
• 
  Қытай жазба деректерінің ежелгі Қазақстан тарихын оқып-үйренуде алатын орны қандай?
  
• 
  Сақтар туралы жазба деректер қандай грек, парсы ғалымдары мен философтарын білесіңдер? Олардың қалдырған деректерінен не білуге болады?
  

Үйге тапсырма:§6.

Сабақтың тақырыбы: §7. Сақтардың қоғамдық құрылымы және идеологиясы

Сабақтың мақсаты:

• 
  Сақтардың қоғамдық құрылысы, шаруашылығының дамуы, кәсібі, бейнелеу өнерінің дамуы туралы түсіндіру. Діни наным-сенімдерді, антропологиялық зерттеулерді атап өту.
  
• 
  Бәсекеге барынша қабілетті білімді, адамгершілігі жоғары жеке тұлға тәрбиелеу.
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. 
   Карта
   
2. 
   Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
   

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

Үй тапсырмасын сұрау:

• 
  Темір дәуіріне сипаттама беріңдер.
  
• 
  Сақтар туралы жазба деректер қандай грек, парсы ғалымдары мен философтарын білесіңдер? Олардың қалдырған деректерінен не білуге болады?
  
• 
  Сақтар туралы қытай деректері қандай мағлұматтар береді?
  
• 
  Анахарсистің әлем философиясындағы алатын орны қандай?
  
• 
  Соңғы кезде темір дәуіріне байланысты қандай жаңалықтар болды?
  
• 
  Қазақстан жеріндегі темір дәуірінің ескерткіштерінің зерттелуі туралы не білесіңдер?
  

1. 
   Сақтардың қоғамдық құрылысы
   
2. 
   Сақ тайпаларының шаруашылығы
   
3. 
   Қолөнер мен зергерліктің дамуы
   
4. 
   Бейнелеу өнері
   
5. 
   Діни наным-сенімдер
   
6. 
   Сақтардың антропологиялық өзгерістері
   

• 
  Сақтардың қоғамдық құрылысы мен әлеуметтік жағдайлары қандай болған?
  
• 
  Сақ тайпаларының шаруашылығы туралы археологиялық деректер мен жазба деректерді салыстыра отырып, айтып беріңдер.
  
• 
  Темір дәуіріндегі қолөнер мен зергерлік туралы не білесіңдер?
  
• 
  «Аң стилі» дегенді қалай түсінесіңдер?
  
• 
  Сақтардың діни-нанымдары
  
• 
  Сақтардың антропологиялық жағынан монғолоидтік пішінге айнала бастауының себебі неді?
  

Үйге тапсырма:§7.

Сабақтың тақырыбы: §8. Ғұндар мемлекеті.Үйсін және қаңлы мемлекеттері

Сабақтың мақсаты:

• 
  Б.з.б. ІІІ-б.з. IV ғасырларда Қазақстанның оңтүстік, оңтүстік-шығыс аймақтарындағы алғашқы мемлекеттердің дамуын, олардың қоғамдық құрылысын, алып жатқан аймағын көрсету, мемлекеттердің басқару жүйесінің ерекшеліктерін түсіндіру.
  
• 
  Оқушылардың ойлау дағдысын қалыптастырып,бәсекеге қабілетті, білімді ұрпақ тәрбиелеу
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. 
   карта
   
2. 
   Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
   

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

Сабақтың көрнекілігі:

1.«Қазақстан Республикасының саяси картасы»

1. 
   «Б.з.б. ІІІ-б.з. V ғасырындағы Қазақстан картасы»
   
2. 
   Үй тапсырмасын сұрау:
   
3. 
   Сақтардың қоғамдық құрылысы
   
4. 
   Сақ тайпаларының шаруашылығы
   
5. 
   Қолөнер мен зергерліктің дамуы
   
6. 
   Бейнелеу өнері
   
7. 
   Діни наным-сенімдер
   
8. 
   Сақтардың антропологиялық өзгерістері
   

1. 
   Ғұн мемлекеті, қоғамдық құрылысы
   
2. 
   Үйсін мемлекеті
   
3. 
   Қаңлы мемлекеті.
   

1. 
   Қазақстан жерінде мемлекеттік дәрежеде өмір сүрген қандай тайпаларды білесіңдер?
   
2. 
   Олар қай ғасырарда өмір сүрген? Олардың мемлекеттік дәрежеге дейін көтерілгеніне қандай айғақ келтіре аласыңдар?
   
3. 
   Бағалау:
   
4. 
   Үйге тапсырма:§ 8. Ғұндар мемлекеті.Үйсін және қаңлы мемлекеттері
   

Сабақтың тақырыбы: § 9. Көне дәуірдегі Қазақстан жеріндегі ежелгі этникалық үдерістер

Сабақтың мақсаты:

• 
  Қазақ халқы қалыптасуының еделгі және орта ғасырлардағы тарихи кезеңдері жөнінде оқушыларға толық түсінік беру, ерекшеліктеріне тоқталу.
  
• 
  Түркі этнонимінің пайда болуы жөнінде тоқтала отырып, түркі тілдес халықтардың қоныстанған аумағыжәне түркі тілдес ұлттардың қалыптасу кезеңдері жөнінде оқушыларға тиянақты білім беру.
  

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. 
   «Қазақстан Республикасының саяси картасы».
   
2. 
   Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
   

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

Үй тапсырмасын сұрау:

1.Ғұн мемлекеті

2.Үйсін, Қаңлы мемлекеттері

Сабақтың жоспары:

1. 
   Ежелгі ру-тайпаларының этностық дәрежеге жетуі
   
2. 
   Қазақ халқы негізінің қалыптасуының ерте орта ғасырлардағы тарих кезеңдері
   
3. 
   Түркі тілдес халықтардың ата-бабасы қоныстанған жерлер. Қазіргі түркі тілдес халықтардың алып жатқан аумағы.
   
4. 
   Түркі тілдес этностардың қалыптасу кезеңдері
   

Темір дәуірі

Сабақты бекіту:

• 
  Қазақ халқының негізін құраған ежелгі тайпалар мен рулар туралы не білесіңдер?
  
• 
  Қаңлы, үйсін тайпалары қазақ халқының қалыптасуында қандай рөл атқарды?
  
• 
  Ерте орта ғасырларда қандай этностық өзгерістер болды?
  
• 
  Орта ғасырларда қандай этностық өзгерістер болды?
  

Үйге тапсырма: § 9. Көне дәуірдегі Қазақстан жеріндегі ежелгі этникалық