44. Халықтың қоғамдық денсаулығы экономикалық санат ретінде



бет1/5
Дата13.12.2022
өлшемі35,79 Kb.
#162533
түріКодекс
  1   2   3   4   5
Байланысты:
44.48 заннама


44.Халықтың қоғамдық денсаулығы экономикалық санат ретінде
45.Қазақстан Республикасының медицина және фармацевтика қызметкерлерінің міндеттері. Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы кодекстің 271-бабы
46.Денсаулық сақтау экономикасындағы мемлекеттік саясаттың негіздері
47.Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары. Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы Кодекстің 77-бабы
48.Денсаулық сақтаудағы экономиканың ерекшеліктері.

44.Халықтың қоғамдық денсаулығы экономикалық санат ретінде
Қоғамдық денсаулық - белгілі бір аумақта немесе мемлекетте тұратын адамдардың жиынтық денсаулығы. Қоғамдық денсаулық демографиялық жағдай, еңбекке қабілеттілік, белсенді өмір, адам мен отбасының әлеуметтік әл-ауқаты, ауруларды емдеу және алдын алу шығындары тұрғысынан қарастырылады; ол қоғамның өміршеңдігін сипаттайды. Қоғамдық денсаулық деңгейі өмір сүру жағдайларын көрсетеді және сонымен бірге оларға байланысты. Өмір сүру деңгейінің қазіргі стандартына халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғауды, жеке тұлғаның жеке мәртебесі мен бостандығын, этикалық-құқықтық және әлеуметтік-медициналық нормаларды, білім мен мәдениет деңгейін, азаматтарды негізгі материалдық және рухани игіліктермен, оның ішінде санитарлық-табиғатты қорғаумен қамтамасыз етуді сипаттайтын көрсеткіштер кіреді.
Ұжымдық монография қоғамдық денсаулықты зерттеудің экономикалық аспектілеріне арналған. Денсаулық әлеуметтік-экономикалық категория ретінде қарастырылады, ол қоғамның экономикалық жағдайына байланысты және өз кезегінде осы жағдайға әсер етеді, сонымен қатар әлеуметтік-экономикалық жағдайдың көрсеткіші ретінде қызмет етеді.
Ұлт саулығы экономикасы – Қазақстанның болашақта дамуына әсер ететін экономикалық бәсекелестік, даму және халық денсаулығы арасындағы өзара байланысты зерттейді. Экономикалық өсуді және бәсекелестікті талдаудың әлемдік тәжірибесі бойынша, кез келген елдің бәсекеге қабілеттілігі көптеген факторларға, соның ішінде халықтың денсаулығына байланысты. Қазір денсаулық мә­селесімен ме­дицина ма­мандары, әлеуметтанушылар ғана емес, сонымен қатар эконо­мист-ғылымдар да айналысады.
Денсаулық сақтау саясаты – медициналық көмек беруге неме­се қаржыландыруға ғана байланысты деген көзқарас түбегейлі өз­геріп келеді. Иә, медициналық кө­мек денсаулықты жақсартып, өмір сүру жасын ұзартады. Соны­мен қатар, халықтың ден­сау­лы­ғына әлеуметтік-экономикалық жағдайдың ықпалы да бар. Бұл көзқарас ресми түрде алғаш рет 1974 жылы канадалық Денсаулық сақтау министрі Марк Лэй­лонд­тың баяндамасында айтылған болатын.
Соңғы 25 жылда Денсаулық эко­номикасы саласы да үлкен же­тістіктерге жетті.
Дұрыс тамақтану, өзін-өзі да­мыту, өмір бойы оқу, бос уа­қы­тын дұрыс ұйымдастыру, жаман әдет­терден аулақ болу – денсау­лық сақтау мәселесі үшін маңыз­ды атрибуттардың бірі екенін зерт­теулер нәтижесі көрсетіп бер­ді. Гендерлік стереотиптер – ер­лер мен әйелдердің жұмыс­бас­тылық мәселесі, әлеуметтік бай­ла­ныстардың сапасы да ден­­сау­лық профилактикасымен тікелей бай­ланысты.
Ұлт саулығы тұрғын халық­тың фи­зикалық, психикалық және әлеу­меттік-экономикалық әл-ау­қаттылығына байланысты фак­­торларға тәуелді. Әрине, адам ­ денсаулығының жақсаруы­на табыс көзі тікелей әсер етпейді. Бұл жерде жоғарғы табыс табуға қа­тысты: үздік білім, сапалы та­мақ­тану, қоғамдық және әлеу­мет­тік байланыс, отбасы тұрақ­тылығы, тағы басқа факторлар ұлт саулығында маңызды роль атқаратынын айта кету ләзім.
Халықтың әлеуметтік-эконо­микалық мәртебесі келесі төрт фак­тормен анықталады. Ол – бі­лім, қаржылық ресурстар, класс, этнос. Факторлардың әрқайсысы жеке назар аударуға лайық. Не­гізгі мәселе халықтың еңбек етуі мен денсаулығы арасындағы өза­ра байланыс. Сонымен қатар, бі­лім және қаржылық ресурс дең­гейінің ұлт саулығына да әсе­рі бар.
Бай елдер денсаулық сақтауға кө­бірек ақша жұмсайды және олар­дың халқы сирек ауырады. Де­мек, табыс көзі артқан сайын ха­лықтың дені сау болады деп тұжырым жасауға бола ма? Білім алу, тамақтану мен санитарлық жағдайдың түзелуі – әл-ауқатқа тікелей байланысты және бұл фак­торлар денсаулыққа әсер ете­тіні белгілі.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет