1) география ғылымы және Жер туралы серіктес ғылымдардың негізін меңгеру, табиғатқа, оның дамуына, табиғаттың, қоғамның және экономиканың байланысына диалектикалық-материалистік көзқарастың қалыптасуы;;
2) табиғат ресурстарын үнемді де тиімді пайдалануға және қоршаған ортаны қорғауға, табиғи және экологиялық жағдайды бағалау мен болжауға қажетті білім мен біліктілікті меңгеру;
3) қазіргі дүниежүзілік дамудың негізгі бағыттарымен, экономиканың және қоғамның дамуы барысында туындайтын жеке бір аймақты, сол сияқты барлық дүние жүзін қамтитын проблемаларды және сұрақтарды оқып-білу;
4) оқу еңбегіне қажетті біліктілік пен дағдыларды қалыптастыру, зерттеушілікке құштарлықты, зейін және байқағыштықты, логикалық ойлауды, есте сақтау қабілетін, сөз шеберлігін және көптілділікті, қиялдау, аумақтық бейнені қалыптастыра білу шеберлігін, қоршаған ортаны эстетикалық тұрғыдан қабылдау, өмірге шығармашылық көзқарасын және өз білімін арттыруға, дамытуға талпынушылықты қалыптастыру;
6) өз өмірі және әрекеті барысында географиялық білімді тиімді пайдалана білуі үшін білім, дағды және шеберлікті меңгеру;
7) жоғары отансүйгіштік сезімге, Қазақстан Республикасының Конституциясын сыйлауға тәрбиелеу, белсенді өмірлік көзқарас қалыптастыру.
Күнтізбелік жоспар :
Пән жылына 68 сағатқа, аптасына 2 сағаттан бөлінген .
№
|
Сабақ тақырыбы
|
Сағат саны
|
Оқушының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
|
Жүйелі-іс-әрекеттік нәтижеге жету үшін практикалық жұмысты ұйымдастыру
|
Күнтізбелік мерзімі
|
Өткізу күні
|
Ескерту
|
8 сыныптың соңында оқушылар (білуі тиіс)
|
Жүзеге асыра алулары тиіс
|
Кіріспе (4 сағат)
|
1
|
Географиялық білім көздері
|
1
|
географиялық білім көздері, Қазақстан Республикасы атласындағы карталар, олардың өлшеуіш ресурстары.
|
физикалық, топографиялық, тақырыптық карталармен жұмыс істеу
|
Атластағы тақырыптық карталармен танысу
|
|
|
|
2
|
Қазақстан Республикасының географиялық орны.
|
1
|
ГО, шекара, ҚР шеткі нүктелері
|
Елдің ГО сипаттама жасау
|
Картадан ГО анықтау, ҚР шекарасын, облыстың және тұрғылықты жерді к/к белгілеу.
|
|
|
|
3
|
Ғаламшардағы уақыт өлшемі, даталардың ауысу сызығы, Қазақстан аумағындағы уақыт айырмасы
|
1
|
даталардың ауысу сызығы, Қазақстандағы уақыт айырмасы, (сағаттық белдеулер, жергілікті және декреттік уақыт, белдеулік уақыт)
|
Әр түрлі сағаттық белдеулерде уақытты анықтау.
|
Жергілікті және белдеулік уақытты анықтау есептерін шешу
|
|
|
|
4
|
Практикалық жұмыс №1 «ҚР ФГО. Жердегі белдеулік уақытты анықтау»
|
1
|
|
|
ҚР ГО анықтау, белдеулік уақытты анықтау есептерін шығару
|
|
|
|
Қазақстан аумағының зерттелу тарихы (4 сағат)
|
5
|
Қазақ жерінің ерте кездегі географиялық зерттелуі
|
1
|
Тарихи деректер, Геродот, Страбон,
Птолемей) шығармаларындағы жер туралы мағлуматтар,Ұлы Жібек жолы.
|
Қазақстан аумағының зерттелуінің негізгі кезеңдері мен нәтижелерін сипаттау
|
|
|
|
|
6
|
Орта ғасырларда Қазақстан аумағының географиялық зерттелуі
|
1
|
Араб саяхатшыларының табиғатты танып-білулері, әл-Истахри, әл-Масуди, ибн-Хаукаль, ибн-Фадлан, ғалымдар Әбу Насыр әл-Фараби, Махмуд Қашғари, ХІІІ ғасырда табиғаттың зерттелуі, П. Карпини, В. Рубрук
|
Қазақстан аумағының зерттелуінің негізгі кезеңдері мен нәтижелерін сипаттау
|
М.Кашғари картасымен танысу
|
|
|
|
7
|
ХҮІ – ХІХ ғасырларда Қазақстан аумағының географиялық зерттелуі
|
1
|
Ресейлік және басқа да географтардың зерттеулері, К.Жалаири, С.Ремезов, П.И.Рычков,
И.П.Фальк, Г.С.Карелин, Г.С.Паллас, А.И.Бутаков, А.Гумбольдт, К.М.Бэр, А.И.Левшин, П.П.Семенов, Н.А.Северцев, И.Г.Борщов, И.В.Мушкетов, А.Н.Краснов, Л.С.Берг, В.А.Обручев, С.С.Неуструев, Ш.Уәлиханов
|
Картадан П.П.Семенов, Ш.Уалихановтың экспедиция нәтижелерін айта отырып, картадан бағыттарын көрсете алу
|
П.П.Семенов және Ш Уалихановтың зерттеулерін сипаттау
|
|
|
|
8
|
ХХ ғасырдың басында және ортасында Қазақстан аумағының зерттелуі
|
1
|
Соғыс жылдары Қазақстанға эвакуацияланған кеңес ғалымдарының рөлі, Қ.И.Сәтпаевтың ел ресурстарын зерттеуге қосқан үлесі, қазіргі кездегі зерттеулер
|
кескін картамен жұмыс
|
Қ.Сәтпаев зерттеулері туралы мәлімет алу, к/к зерттеуші-ғалымдардың саяхат жолдарын салу. Шығармашылық жұмыс: «Қазақстан картасындағы Ұлы есімдер».
|
|
|
|
Қазақстан табиғатының жалпы физикалық-географиялық сипаттамасы (36 сағат)
|
1-тақырып. Жер бедері, геологиялық құрылысы және пайдалы қазбалары (11 сағ.)
|
9
|
Геологиялық жыл санау және геохронологиялық кесте
|
1
|
геохронологиялық кестені, геологиялық жыл санау ұғымын білу
|
Геохронологиялық кестені оқу
|
Геохронологиялық кестені оқу және қолдану
|
|
|
|
10
|
Қазақстан аумағының геологиялық даму тарихы мен тектоникалық құрылымы
|
1
|
жер бедерінің тектоникалық құрылымға тәуелділігін және сыртқы факторлардың әрекетін;
|
Тектоникалық карта мен геологиялық картаны оқу.
|
Картадан жер бедерінің ірі пішіндерін тауып, к/к түсіру
|
|
|
|
11
|
Жер бедерінің қалыптасуы мен дамуы
|
1
|
Жер бедерінің қалыптасуы мен қалыптастырушы процесстердің жүруі.
Жер қыртысындағы үдерістерге байланысты болатын төтенше жағдайлар кезіндегі мінез-құлық ережелерін білу
|
|
|
|
|
|
12
|
Қазақстан жер бедерінің негізгі ерекшеліктері
|
1
|
Биіктіктердің алмасуы, тау жүйелері, аумақтағы жазықтықтар.
|
|
|
|
|
|
13
|
Казақстан жазықтары
|
1
|
ФГЖ, сыртқы келбеті, тау жыныстарының орналасу ерекшеліктері
|
Қазақстан аумағындағы жазықтарды тауып, қалыптасу ерекшеліктерін түсіндіру.
|
Картадан жазықтарды анықтап, к/к түсіру
|
|
|
|
14
|
Аласа таулар
|
1
|
Жер бедерінің ерекшеліктері биіктігі, тау жыныстарының жасы
|
Қазақстан аумағындағы аласа тауларды тауып, орналасу ерекшеліктерін түсіндіру.
|
Картадан аласа тауларды анықтап, к/к түсіру
|
|
|
|
15
|
Қазақстанның биік таулы аумағы
|
1
|
Тау жоталарының қалыптасу , орналасу факторы, жасын түсіндіре алу
|
Картадан биік таулы аймақтарды тауып, орналасуын түсіндіру
|
Картадан биік тауларды анықтап, к/к түсіру
|
|
|
|
16
|
Қазақстанның пайдалы қазбалары
|
1
|
Пайдалы қазбалардың жіктелуі, жер бедерінде орналасу ерекшеліктері мен геологиялық тарыхы.
|
Физикалық,
геологиялық, тектоникалық карталарды пайдаланып, пайдалы қазбалар жер бедерінің тектоникалық құрылымға тәуелділігін және сыртқы факторлардың әрекетіне байланыстылығын анықтау
|
|
|
|
|
17
|
Рудалы пайдалы қазбалар
|
1
|
рудалы пайдалы қазбалардың орналасуының негізгі заңдылықтарын;
|
|
|
|
|
|
18
|
Рудасыз және жаңғыш пайдалы қазбалар
|
1
|
рудасыз және жаңғыш пайдалы қазбалардың орналасуының негізгі заңдылықтарын;
|
|
|
|
|
|
19
|
Практикалық жұмыс №2 «Тектоникалық құрылымдар, жер бедері пішіндері және пайдалы қазбалардың арасындағы өзара байланысты анықтау»
|
1
|
|
|
Физикалық,
геологиялық, тектоникалық карталарды пайдаланып, белгілі бір аумақтың пайдалы қазбалары жер бедерінің тектоникалық құрылымға тәуелділігін және сыртқы факторлардың әрекетіне байланыстылығын анықтау. Заңдылықтарын тауып, анықтап,
нәтижесін кестеге түсіру
|
|
|
|
Тема 2. Климат және агроклиматтық ресурстар (10 сағ.)
|
20
|
Ғарыштық климат қалыптастырушы фактор
|
1
|
Климат қалыптастырушы факторлар; күн радиациясы, оның түрлері
|
«Күн радиациясы» ұғымына анықтама беру
|
карталардың көмегімен жиынтық радиацияға талдау жасау:
|
|
|
|
21
|
Атмосфераның жалпы циркуляциясы
|
1
|
Атмосфераның жалпы циркуляциясы (ендік, меридиандық)
|
Атмосфера циркуляциясы себептерін түсіндіре алу
|
|
|
|
|
22
|
Фронталдық зоналар, циклондар, антициклондар
|
1
|
Фронталдық зоналар, циклондар, антициклондардың ерекшеліктері
|
Ауа массаларының және олардың ауа райы өзгерістеріне әсерін,циклон мен антициклондық ауа-райын сипаттай алу;
|
Климаттық карталар арқылы ауа массаларының қасиеттері
|
|
|
|
23
|
Атмосфераның маусымдық циркуляциясы
|
1
|
Атмосфераның маусымдық циркуляциясы (себептері, ерекшеліктері)
|
Желдерді және олардың адамның іс-әрекетіне тигізетін әсерін сипаттай
|
Климаттық карталардан ҚР аумағындағы басым желдерді анықтау.
|
|
|
|
24
|
Атмосфераның жергілікті циркуляциясы
|
1
|
Жергілікті циркуляцияның ерекшелігі
|
|
|
|
|
|
25
|
Қазақстанда ауа температурасының өзгеруі
|
1
|
ҚР әр түрлі бөліктеріндегі қаңтар және шілде айларының орташа температурасын анықтау. Температура инверсиясы
|
карталардың көмегімен климатқа талдау жасау: жиынтық радиацияны, қаңтар және шілде айларының орташа температурасын анықтай алу;
|
Карталардың көмегімен қаңтар және шілде айларының орташа температурасын анықтай алу;
|
|
|
|
26
|
Атмосфералық қысымның, жауын-шашынның, қар жамылғысының өзгеруі
|
1
|
Орташа жауын-шашын мөлшері, булану, ылғалдану коэффициенті;
|
карталардың көмегімен климатқа талдау жасау:атмосфералық жауын-шашын мөлшерін, ылғалдану коэффициентін талдау.
|
карталардың көмегімен климатқа талдау жасау: атмосфералық жауын-шашын мөлшерін, олардың режимін, ылғалдану коэффициентін анықтау;
|
|
|
|
27
|
Климаттың адам өмірі мен оның шаруашылық әрекетіне тигізетін әсері
|
1
|
Экстремалды климаттық құбылыстарға байланысты болатын төтенше жағдайларда адам өмірін сақтау ережелерін
|
адамның өмірі және шаруашылық әрекеті үшін қолайлы, қолайсыз жағдайларды сипаттай алу;
|
|
|
|
|
28
|
Агроклиматтық ресурстар
|
1
|
Елдің аумағындағы және оның жекелеген бөліктеріндегі климат жағдайы мен ресурстарын, олардың адам өмірі мен оның шаруашылық әрекетіне тигізетін әсерін білу
|
Агроклиматық ресурстар мен а/ш мамандануы арасындағы байланысты анықтау
|
Адамның іс әрекеті мен шаруашылығы мауысымның ауысуына байланысты екені туралы пікір қалыптастыру
|
|
|
|
29
|
Практикалық жұмыс №3 «Қазақстанның екі аумағының климат көрсеткіштерін салыстыру»
|
1
|
|
Карталардың көмегімен елдің әр түрлі аумақтарындағы климатты сипаттау
|
|
|
|
|
3-тақырып. Қазақстанның ішкі сулары және су ресурстары. (8сағ.)
|
30
|
Қазақстанның ішкі суларының түрлері
|
1
|
Қазақстан аумағының су ресурстарымен
|
картадан ішкі су нысандарын көрсете
|
|
|
|
|
31
|
Қазақстанның өзендері
|
1
|
Елдің негізгі өзендер, трансшекаралық жүйесін
|
|
Картадан ірі өзендерді , трансшекаралық өзендерді тауып кескін картаға түсіру.
|
|
|
|
32
|
Алаптар бойынша Қазақстанның ірі өзендеріне сипаттама
|
1
|
Өзен режимінің, қоректенуінің, жылдық ағынының аумақ климаты ерекшеліктерімен байланысын;
|
|
Карталардың және басқа да ақпарат көздерінің көмегімен өзеннің алабын, режимін, қоректенуін, су шығынын, жылдық ағынын, құламасын, өзеннің еңістігін, шаруашылықта қолдану мүмкіншіліктерін анықтай және талдай
|
|
|
|
33
|
Қазақстанның көлдері
|
1
|
Елдің негізгі көлдер жүйесі және қалыптасуы,
|
|
Картадан ірі көлдерді , тауып кескін картаға түсіру.
|
|
|
|
34
|
Ірі көлдері
|
1
|
Экологиялық проблемалары
|
|
|
|
|
|
35
|
Мұздықтар және көпжылдық тоң
|
1
|
Пайда болу жағдайлары, таралуы, уақытқа қарай өзгеруі
|
|
|
|
|
|
36
|
Жер асты сулары
|
1
|
жіктелуі, орналасуы, пайдаланылу салалары
|
|
|
|
|
|
37
|
Практикалық жұмыс №4 «Әр түрлі ақпарат көздерінің көмегімен өзендерді салыстыру»
|
1
|
|
Жоспар бойынша өзенді сипаттай және салыстыра алу
|
Карталардың және басқа да ақпарат көздерінің көмегімен өзеннің алабын, режимін, қоректенуін, су шығынын, жылдық ағынын, құламасын, өзеннің еңістігін, шаруашылықта қолдану мүмкіншіліктерін анықтай және талдай;
|
|
|
|
4-тақырып. Топырақ ресурстары (2 сағ.)
|
38
|
Топырақтар
|
1
|
республикадағы, өз облысындағы негізгі топырақ түрлерін және олардың таралуын;
|
Топырақ картасын талдау
|
|
|
|
|
39
|
Топырақтың түрлері
|
1
|
туған өлкенің топырақ жамылғысын қорғау және қалпына келтіру іс-шаралары, жерді мелиорациялау ұғымын;
|
топырақ кесіндісіне ауызша сипаттама бере;
|
Республикадағы, өз облысындағы негізгі топырақ түрлерін және олардың таралуын талдау;
|
|
|
|
5-тақырып. Табиғат зоналары (5 сағ.)
|
40
|
Табиғат кешендері
|
1
|
қалыптасу жағдайлары және Қазақстан аумағында табиғат зоналарының өзгеруі
|
|
|
|
|
|
41
|
Орманды дала және дала
|
1
|
ірі аудандар аумағында адамның еңбек және тұрмыс жағдайының ерекшеліктері
|
ТЗ картадан көрсете алу
|
Орманды дала және дала зоналарына жоспар бойынша кешенді сипаттама жасау
|
|
|
|
42
|
Шөлейт және шөл
|
1
|
|
|
Шөлейт және шөл зоналарына жоспар бойынша кешенді сипаттама жасау
|
|
|
|
43
|
Биіктік белдеулер және антропогендік кешендер
|
1
|
|
|
|
|
|
|
44
|
Практикалық жұмыс №5 «Қазақстанның табиғат зоналарына қысқаша салыстырмалы сипаттама»
|
1
|
|
Қазақстанның табиғат зоналарына жоспар бойынша салыстырмалы сипаттама жасау
|
Қазақстанның табиғат зоналарына жоспар бойынша салыстырмалы сипаттама жасау: (ГО ерекшелігі, климаты, ылғалдануы, топырағы, жануарлар және өсімдік жамылғысын қорғау, адамдардың іс әрекеті, қорғау шаралары
|
|
|
|
Қазақстанның ірі географиялық аудандары (16 сағат)
|
45
|
Физикалық-географиялық аудандастыру
|
1
|
ірі аудандардың географиялық орнын және олардың бір-біріне қарағандағы орнын анықтау
|
Картадан ірі кеенді көрсету
|
|
|
|
|
46
|
Шығыс Еуропа жазығы
|
1
|
ірі аудандар шегіндегі табиғат компоненттерінің өзара байланысының ерекшеліктерін
|
ірі аудандар аумағында адамның еңбек және тұрмыс жағдайының ерекшеліктерін анықтау;ірі ауданға жоспар бойынша сипаттама беру
|
ірі ауданға жоспар бойынша кешенді сипаттама беру және к/к түсіру
|
|
|
|
47
|
Тұран жазығы
|
1
|
|
|
|
|
|
48
|
Батыс Сібір жазығы
|
1
|
|
|
|
|
|
49
50
|
Сарыарқа (Қазақтың ұсақ шоқысы)
|
2
|
|
|
|
|
|
51
|
Орал (Мұғалжар)
|
1
|
|
|
|
|
|
52
53
|
Алтай
|
2
|
|
|
|
|
|
54
|
Сауыр-Тарбағатай
|
1
|
|
|
|
|
|
55
56
|
Жетісу Алатауы
|
2
|
|
|
|
|
|
57
58
|
Тянь-Шань
|
2
|
|
|
|
|
|
59
|
Практикалық жұмыс №6 «Белгілі бір ауданның кешенді кесіндісін сызу»
|
1
|
|
аумақтың кешенді кесіндісін сызу
|
аумақтың (таулы немесе жазықты аумақтың) кешенді кесіндісін сызу
|
|
|
|
60
|
Қорытынды
|
1
|
|
|
|
|
|
|
Қазақстанның табиғатын қорғау және табиғат ресурстарын тиімді пайдалану (8 сағат)
|
61
|
Қазақстанның табиғат ресурстары
|
1
|
табиғат ресурстарының негізгі түрлерін;
|
|
|
|
|
|
62
|
Табиғатты тиімді пайдалану
|
1
|
|
|
|
|
|
|
63
|
Қазақстандағы негізгі экологиялық проблемалар
|
1
|
экологиялық проблемаларға талдау жасау, оларды шешу жолдары;
|
кескін картада «Қазақстанның экологиялық қолайсыз аудандары» карта-сызбасын жасау;
|
|
|
|
|
64
|
Қазақстан Республикасының табиғатты қорғау Заңы, Қазақстанның «Қызыл кітабы»
|
1
|
|
|
|
|
|
|
65 66
|
Ерекше қорғалатын аумақтар, қорықтар, ұлттық саябақтар, қорықшалар және басқалар
|
2
|
табиғат кешеніндегі мінез-құлық ережелерін білулері тиіс
|
|
|
|
|
|
67
|
Семинар «Ғаламдық деңгейде ойла, жергілікті деңгейде шешімін тап».
|
1
|
|
өзі тұратын жердің экологиясын жақсарту шараларын жүзеге асыра алулары тиіс.
|
Тұрғылықты жердің экологиялық жағдайын жоспар бойынша бағалау (қашан және қалай экологиялық проблемалар туындайды, себебі неде, оларды шешу жолдары;)
|
|
|
|
68
|
Курсты қорытындылау
|
1
|
|
|
|
|
|
|
