Тәшкентте жерленген. Бұл кесенені жұрт “Қарлығаш әулие” деп атап кет- кен. Тек қазақтар ғана емес, өзбектер де, қырғыздар да осы киелі орынға келіп, зиярат етіп тұрады. Төле би өмірінің соңғы жылдарында Тәшкентгің билеушісі болған. Толе би XVI ғасырдың аяғы мен XVIII ғ. бас кезінде қазақ елінің үлкен қоғам қайраткері әрі рухани көсемі болды. Ол өте білімдар, ақылман, да- нагөй, биік парасатты шешен. Бұларға коса аса білгір ұйымдастырушы. Ол он бестен жаңа асқан бозбала кезінде-ақ ел өміріндегі саяси іске араласқан. Талай талас дау-дамайдың ортасына түсіп, ақ сөйлеп, кесімді шешім, бәтуа- лы бітім айтқан. Осылайша тура сөйлеп, бекзатынан бұра тартпаған бала Төле көзге түседі. Хан мен бек, сұлтандардың, байлардың өзара қырқысына қарсы турады. Үлт тәуелсіздігі мен бостандығын, татулықты, бірлікті наси- хаттайды. Үш жүздің төбе биі атанып, көшбасшылық етіп, тірлік пен бірлік, қаһармандық пен ерлікке ұйытқы болады. Осындай м әм ілегерлік асыл қасиетімен ата жауының да бетін жалғыз ауыз сөзбен қайтаруы құдіреттілік емес пе? Кейбір біздің білгішсымақ замандастарымыз мәмілегерлік қазаққа жаңа кұбылыс деп сайрап жүр. Бұл — мүлдем қате пікір. Үлы далада мәмілегерлік атам заманнан бар. Егер де оны бүгінгі елшілік өнерімен салыстырсақ, Эри не, ол заманалардағы м әмілегерліктің ж өні бөлек. Олар — ділмар дала данышпандары. Төле би дәуірін еске алсақ, бұл қазақ мемлекетінің өміріндегі ең ауыр да, қасіретті кезең, талмауыр тұс еді. Үлы далаға қайта-қайта шапқан жау елдің еңсесін көтертпеді. Халықтың нақақтан аққан көз жасы телегей теңізге ай- налып ұлт, халык болып қалыптасуы жолында құрып к етудің сәл -а к алдында түрды. Қытай империясының қара ниетті айдап салуымен жоңғар-
