«Әлеуметтік құрылым және әлеуметтік үрдістер» пәні дәрістері Тақырып Әлеуметтік құрылым
жүктеу/скачать 148,5 Kb.
|
лекция әлеумет құрылым
|
«Әлеуметтік құрылым және әлеуметтік үрдістер» пәні дәрістері Тақырып 1. Әлеуметтік құрылым Әлеуметтік құрылым-қоғамның түрлі элементтері арасындағы қалыптасады қатынастар және қарым-қатынас барлық нысандарын жиынтығы байланысты: жасушаларының шағын топтардың, және әлеуметтік мекемелер мен қауымдастықтар. Ол екі топқа бөлуге болады бірыңғай көп өлшемді орган, сондай-ақ өзара іс-қимыл бөліктен тұрады: қоғамның құрамы. Бұл бір жеке тұлғалардан және әлеуметтік қауымдастықтар толтырылады компоненттерін барлық түрлері болып табылады. Олар бір-біріне қатысты түрлі лауазымдарда орналасқан, не сан шағын және ірі құрылымдар болуы мүмкін. Әлеуметтік мекемелер - әсер немесе компанияның басқару үшін жауапты барлық ұйымдардың жиынтық өзара болып табылады. Бұл саяси, мұндай тұтастай тараптардың, парламент және мемлекет ретінде институттар, сондай-ақ экономикалық, екі қамтиды. Әлеуметтік құрылым және қоғамның белгілі бір секторларына тиесілі нақты адамдарды толтыру ұйымдар мен топтардың құрамына мекеменің әрбір түрі шеңберінде әлеуметтік қарым-қатынас. Сонымен қатар, осындай Төрағасының немесе Парламент мүшелері ретінде осы құрылымдардың өкілдері, келесі қайта сайланғаннан кейін өзгертілуі мүмкін. Сонымен қатар, президенттік-парламенттік мекемесінің «қаңқасы» өзгеріссіз қалады. Әлеуметтік қатынастар құрылымының тұжырымдамасы, демократия шынымен әлеуметтік құрылымы кезде дұрысы, әлеуметтік қарым-қатынастар, әлеуметтік институттар, олардың құқықтары мен бір-біріне тең. Бірақ, өмір көрсетіп отырғандай, бірнеше басқаларды басым жиі олардың бірі болып табылады. Мысалы, фирма директоры мәртебесі менеджер қарағанда айтарлықтай жоғары болып табылады, және шын мәнінде қарапайым жұмысшылардың үстінен өз артықшылықтары бар. Және де барлық әлеуметтік құрылымдарда. ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ ЭЛЕМЕНТТЕРІ Әлеуметтік құрылым - класстар, каста, топтар, мекемелер мен адамдар толтырылған ұяшықтың түрлі деңгейдегі тұрады кез келген қоғамның, деп аталатын магистральді. Бұл бөлімше өз дивизионында адамдар мен тежеген және кәмелетке толмаған бөліктері арасындағы айырмашылықтарды көрсетеді. Group - салыстырмалы түрде шағын әлеуметтік құрылымы болып табылады және оған әлеуметтік қарым-қатынас бір-бірімен саяси, экономикалық, көркемдiк немесе өзге де қарым-қатынас түрін құрдық адамдардың өзара іс-қимыл негізделген. Сыныптар - жеке тұлғалардың үлкен бірлестігі. Олар шыққан ережелер (Upper Light, атты адамға), экономикалық сипаттамалары (бай, орта класс немесе нашар), әлеуметтік топтары (қызметкерлер, фермерлер, зиялы қауым өкілдері, шығармашылық элита) сәйкес бөлуге болады. Әр сынып мінез-құлық, Ар-намыс кодексін, ұжымдық психологиялық портреттер мен олардың мәндері өз ережелері бар. Әлеуметтік қатынастар құрылымының элементтері Қабаттарының - шартты табыс, кәсіп немесе басқа да сипаттамалары бойынша біріккен адамдардың тобы. Мысалы, шығармашылық элита (элита) бірге өз кәсібін кәсібилік, табысты тану және қол жеткізілген суретшілер, музыканттар, әртістер, және т.б.. Е., әкеледі. Касты - топ дәстүрлі өмір жетекші, пікірлес, адамдардың құрады және оған аясында тұрмысқа шығу үшін. мұндай Үндістан немесе діни қауымдастықтар сияқты кейбір елдерде, сақталған. Бұл қоғамдық қатынастардың құрылымында негізгі элементтері болып табылады. ӘЛЕУМЕТТІК ҚОҒАМДАСТЫҚТЫҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ Сондықтан өлшемі әр түрлі, адамдар тобы деп аталатын, бірақ ортақ жұмыспен қамту, әлеуметтік белгілер немесе сол экономикалық жағдайдың біріктіреді. Қоғамдық қатынастар, әлеуметтік құрылымы толтыру дана тікелей байланысты болып табылады. өз кезегінде Ал сол - олардың ішінде жеке тұлғаларға. Мысалы, бір және сол адам болады: нақты мемлекеттің азаматы болуы. белгілі бір этникалық топқа тиесілі. Еліміздің белгілі бөлігінің тұрғыны болыңыз. дәрігерлер, мұғалімдер, саясаткерлер: нақты мамандық тиесілі басқалармен біріктіріп. белгілі бір экономикалық қабаттың (орта класс, кедей адам, Tycoon) ішіне енгізіңіз. Бір мезгілде осындай отбасы, жұмыс тобының, достар және т.б. шеңбер сияқты шағын жасушалар мен топтардың, мүшесі бола. Барлық жеке тұлғалар оған үнемі даму болып табылады және басқа да әлеуметтік объектілерді өзара іс-қимыл толық жүйесін құру, қоғамдастықтың енгізілген. ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМЫ НЫСАНДАРЫ Қолданыстағы қоғамдастық кескіндер мен түрлері әр түрлі болады. Мысалы, келесі жіктеу бар: миллиондаған бірнеше адамдардан жеке тұлғалардың санына сәйкес. бірнеше сағат (мысалы, кейбір комитеті) бастап жыл көптеген мыңдаған: өмір сүруі мен дамуының ұзақтығы үшін. Аумақтық этникалық, кәсіби және басқа да: оның негізгі айырмашылықтар бар. әлеуметтік қоғамның құрылымы, оның аясында әлеуметтік қарым-қатынастар тікелей оның толтыру, топ байланысты: ірі және шағын. осы топтардың адамдардың қарым-қатынасы, ол оларды біріктіретін фактісі анықталады. Мысалы, ол ортақ құндылықтар болуы мүмкін. ӘЛЕУМЕТТІК ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРДЫҢ БЕЛГІЛЕРІ Оның күнделікті өмірде, адамдар үнемі тіпті бір сәттік байланыс тұтастай қоғамның дамуына әсер етеді деп түсіне емес, бір-бірімен өзара әрекеттеседі. Осы байланыс Олардың жеке тұлғалар немесе топтар арасындағы, және мемлекеттер, немесе халықтар арасындағы ішкі немесе кәсіби деңгейде орын алуы мүмкін болған кезде. әлеуметтану, жеке тұлғалардың және олардың өзара әлеуметтік мінез-құлық бұл жоғары нысанын ешқандай жалпы атауы бар. Сондықтан, біз оған «қоғамдық қатынастарды» атымен ойлап. «Әлеуметтік қатынастар құрылымының» тұжырымдамасы сынып, этникалық топтардың, ұлттық бірлестіктер, топ немесе партиялық одақтар, (кәсіби экономикалық немесе саяси байланыстарды достық және отбасында) барлық деңгейлерде адамдар арасындағы қарым-қатынастардың арасындағы байланыс болып табылады. қоғамдық өмірдің кез келген саласы бір-бірімен өз қатысты әрбір жеке тұлғаның, оларды жасауға байланыс пункттері негізделген. Әлеуметтік қарым-қатынастар - тұлғааралық байланыстар, сонымен қатар қоғамды дамыту бойынша, экономикалық, саяси немесе кәсіби пікір бірлігі ғана емес қалыптасады адамдар арасындағы қарым-қатынас болып табылады. ӘЛЕУМЕТТІК ИНСТИТУТ ҰҒЫМЫ Әлеуметтік құрылым және оған әлеуметтік қарым-қатынастар, ол толтырады және оның бірлігін қамтамасыз етуге, әлеуметтік институттардың негізінде қалыптасады. ның толығырақ осы туралы әңгімелестік. әлеуметтік институт кең ұғымына - тұрақты, жарқын және үнемі дамып организм, адамдардың бірлескен қызметі болып табылады. Ал тар мағынада, ол тұтастай қоғамның қажеттіліктері мен оның жеке топтары немесе адамдардың жауап міндетті құндылықтар, нормалар мен қарым-қатынастардың жүйесі болып табылады. ӘЛЕУМЕТТІК ИНСТИТУТТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ қоғам дамып, әлеуметтік құрылымы мен оның институттарының үнемі көмек алып және оның тұрақтылығын қамтамасыз ету ғана сол қосылымдарды қалдырып, өзгереді. Үшін мемлекеттік мекемелер жатады: туыстық институты болып табылады отбасы. Мемлекеттік - қоғамның ең ірі саяси құрылымы. Ол өз азаматтарының қауіпсіздігін және өркендеуін қамтамасыз етуге міндетті. Білім. Ол бұлардың басты мақсаты тек білім беру және оқыту процесі емес, мәдениет, әлеуметтік институт, сонымен қатар толыққанды азамат жеке тұлғаның трансформация жатады. Шіркеуі институтының жүрегінде діни бірлігі халқының бірлестігі болып табылады. Ғылым институты кез келген ғылыми саласында білімді өндіру адамдардың бірлестігі болып табылады. Заңның институты - нормалар мен қатынастар жиынтығы. Олар адамдарды олардың еркіндігі мен жауапкершілігі кепілдік. Бұл мекемелердің барлық қоғамның әлеуметтік құрылымының бөлігі болып табылады. ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРДЫ ҚҰРЫЛЫМЫ әлеуметтік қатынастар түрлерінің бірі экономикалық байланыстар болып табылады. кез келген қоғамның негізін құрайды әлеуметтік-экономикалық қарым-қатынастар, құрылымы халықаралық (сауда, инвестиция, мемлекеттер арасындағы капиталдың және басқа да қозғалысы) және әлеуметтік (меншік құқығын, құқықтық байланыс және т.б.) бөлінеді. Әлеуметтік-экономикалық қарым-қатынастар меншік нысандары айқындалады және адамдар шығаратын қалай негізделген, таратуға, айырбастау және тауарлар мен қызметтердің әр түрлі түрлерін тұтынады жатыр. ҚОҒАМНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМЫ Әлеуметтік құрылым дегеніміз — кең мағынасында: қоғамның әрқилы, алуан сипаттағы құрылымдық бөлімшелерін және олардың арасындағы байланыстарды қамтитын ортақ түзілім. Оған қоғамның әлеуметтік-демографиялық та, әлеуметтік-таптық та, әлеуметтік-территория да, әлеуметтік-этникалық та, әлеуметтік-діни де т.б. құрылымдары жатады; ал тар мағынасында — қоғамның әлеуметтік-топтық жіктелуін — таптарға, әлеуметтік топтар мен жіктерге бөлінуін ғана білдіреді. Ғылыми және әлеуметтік- саяси әдебиеттерде әлеуметтік құрылым түсінігінің бірнеше мағынасы бар. Кең мағынада бұл – қоғамның жалпы құрылысы, оның бүкіл негізгі элементтері арасындағы байланыстар жүйесі. Сондай- ақ, бұл ұғым әртүрлі әлеуметтік қауымдастықтардың түрлері және олардың арасындағы қарым- қатынастың: әлеуметтік- таптық, әлеуметтік- демографиялық, әлеуметтік- этникалық сияқты түрлерін сипаттайды. Әлеуметтануда "әлеуметтік құрылым” ұғымы "әлеуметтік жүйе” ұғымымен тығыз байланысты. "Әлеуметтік құрылым” түсінігі "әлеуметтік жүйе” түсінігінің бір бөлігі болып табылады және екі компоненттен тұрады - әлеуметтік құрам және әлеуметтік байланыстар. "Әлеуметтік құрам” – бұл осы құрылым қамтитын элементтер жиынтығы. Екінші компонент – осы элементтер байланысының жиынтығын білдіреді. Осылайша, "әлеуметтік құрылым” ұғымы бір жағынан қоғамның әлеуметтік құрылымын немесе ондағы әлеуметтік қауымдастықтардың түрлерінің жиынтығын қамтиды, екінші жағынан – мәні мен сипаттамасы бойынша іс- әрекетінің үлестірілуі көлемімен ерекшеленетін бүкіл құрамдас бөліктердің әлеуметтік байланыстары болып табылады. Әлеуметтік құрылым қоғамды жекелеген, бір немесе бірнеше белгілер белгілер негізінде біріккен қабаттарға, топтарға объективті бөлуді білдіреді. Бұл – элементтердің әлеуметтік жүйедегі тұрақты байланысы. Әлеуметтік құрылымның негізгі элементтері болып әлеуметтік қауымдастықтар (таптар, ұлттар, кәсіпкерлік, демографиялық, территориялық, саяси топтар) табылады. Әлеуметтік қауымдастық - бұл белгілі бір өзара әрекет ететін индивидтер тобына ортақ болып табылатын, өмір әрекеті жағдайымен (экономиялық, әлеуметтік жағдай, кәсіби дайындығы мен білім, қажеттіліктер мен мүдделер денгейі) сипатталатын индивидтер жиынтығы; тарихи қалыптасқан территориялық қауымдастықтарға (қала, ауыл), белгілі бір әлеуметтік институттарға (отбасы, білім, ғылым) енуі. Әлеуметтік қауымдастық әлеуметтік байланыс арқылы біріккен адамдар топтарын ғана білдіреді. Қауымдастықтардың негізгі екі түрін бөлуге болады: әлеуметтік орта, яғни адамдардың белгілі бір қарым-қатынастарды жүзеге асыруы. Мұндай қауымдастықтар байланыстың тұрақтылығы мен осы қарым- қатынастар жүзеге асырылатын саланың маңыздылығына байланысты үлкен немесе кіші ынтымақтастық импульсына, конформизм элементтеріне ие болады. Өзара әрекет түріндегі (мысалы, жіктелген, реттелген әрекеттер жүйесімен алмасу сияқты) бірігу, ынтымақтастық, бірлесе еңбек етудің келісілгендігі сияқты байланыстар негізінде жатқан қауымдастықты әлеуметтік топ деп атауға болады. Әлеуметтік құрылымның болу мен даму механизмдері адамның іс-әрекеті жүйесінде жасырулы. Адамдар тіршілік ету үшін белгілі бір қоғамдық, ең алдымен өндірістік қатынастарға түседі, топтарға бөлінеді, кооперацияланады, функцияларын бөледі. Топтардың қалыптасу процесі үшін әлеуметтік айырмашылықтардың терең көзі ретіндегі еңбектің қоғамдық бөлінуі маңызды болып табылады. әлеуметтік құрылым – бұл адамдардың беделіндегі, өмір сүру жағдайындағы және өмір сүру тәсілдері ретінде бейнеленген жүйе. Қоғамның әлеуметтік құрылымы әр алуан қырынан қарастырылады. Мәселен, әлеуметтік құбылыстар мен процестердің себеп- салдарлық (детерминшілдік) байланысы, бір- біріне бағыныстылық тәртібі анықталар кезде, қоғам, әдетте (мысалы, марксшілдік социологияда) негізгі төрт арна — экономика, әлеуметтік саяси және рухани (идеологиялық) саланы біріктіретін тұтас жүйе ретінде алынады. Осы салалардың әрқайсысы қоғамға қарым-қатынасы бойынша оның жүйешесі (подсистема) ретінде де қарастырылады. Мұндай кезде бұл жүйелердің әрқайсысы өзінен кейінгілерге елеулі ықпалын тигізеді; ал олар өз кезегі келгенде алдыңғыларына қайра әсер етіп отырады. Қоғамды әлеуметтік жүйе ретінде зерттеу ісі өзара байланысты міндеттерді: а) “қоғамды жалпы түрде” зерттеуді, яғни қоғамның жалпыға бірдей, әмбебап қасиеттерін, байланыстары мен жағдайларын (әлеуметтік философиямен етене байланыста әрі оның жетекшілігімен) зерделеуді; ә) қоғамның нақты- тарихи тұрпаттарын, өркениеттің даму сатыларын зерттеуді; б) жекелеген нақты қоғамдарды, яғни нақты өмір сүруші елдер мен халықтар қоғамын зерттеуді қамтиды. Сонымен, қандай да болмасын құрылым немен сипатталады? Осыған байланысты түрлі көзқарастар бар, бірақ ең алдымен, өндірістік қатынастар үстемдік ететін қатал детерминацияланған әлеуметтік құрылым туралы айтуға болады. Бірақ әлеуметтік құрылымдар өндірістік күштермен де сипатталатындығын айтуға болады, техникалық прогресс өнімі болып табылады. Қазіргі социологиялық теория әлеуметтік құрылымның адамдардың мамандығына, жасына, біліміне байланысты ие болатын әртүрлі әлеуметтік позицияларына тәуелділігін анықтайды. Сондықтан, белгілі бір қоғамның әлеуметтік құрылымын анықтайтын факторлар өте көп, социолог олардың барлығын әлеуметтік процесс диагностикасы кезінде ескеруі керек. Сонымен әлеуметтік құрылымды анықтайтын негізгі, шешуші белгі, критерий қандай? Біздің ойымызша әлеуметтік құрылым әрқашан бір де бірінің басымдылығы жоқ көптеген факторлардың нәтижесі болады. Нақты жағдайларды кейбір белгілер алдыңғы шетке шығады, немесе, маңыздылығынан айырылады. Әлеуметтік құрылымды қалыптастыруда ең маңыздысы ретінде өндіріс тәсілінің басымдылығын мойындай отырып, біз оны абсолюттендіре алмаймыз. Социологиялық ойдың жетістігі болып, әлеуметтік құрылымды қозғалмайтын құрылыс ретінде емес, динамикалық бүтіндік ретінде қарастыруға көшу болып табылады. Бұл әлеуметтік құрылымның теориялық концепцияларын түрлі критерийлер негізінде қалыптастыруға мүмкіндік береді. Біздің әдебиеттерімізде қоғамның келесі әлеуметтік жіктелуі кең таралған: - адамдардың бөлінуі нәтижесінде қалыптасатын әлеуметтік–таптық құрылым (таптар, касталар, сословиелер, әлеуметтік топтар, олардың қабаттары); - әлеуметтік- этникалық құрылым, яғни адамдардың белгілі бір территорияға, экономикаға, мәдениетке, дәстүрлерге, психологиялық ерекшіліктері және т.б. арқылы бірігуі негізінде пайда болған адамдардың тарихи қауымы – тайпа, ру, халық, ұлт, этностар. - мекендердің негізгі түрлерін құрайтын (қала, макрополис, агломерация, ауыл, т.б.) территориялық құрылым; - жаспен, жыныспен белгіленетін (ерлер, әйелдер, жастар, балалар, «жұмыс жасындағы» адамдар, зейнеткерлер) демографиялық құрылым; - отбасылық - тұрмыстық құрылым, көрші қауымдастықтар, ата- аналар мен балалар, сондай- ақ, некелік пен некесіз байланыстар мен қатынастар. Сондай- ақ, әлеуметтік- кәсіби, білім беру, діни және т.б. құрылымдарды бөлуге болады. Сонымен, құрылым адамдардың белгілі бір тобын - олардың жіктелуі мен интеграциясын білдіреді. Осылай "әлеуметтік қауымдастық”, "әлеуметтік топ” категориялары қалыптасады және олар келесіні білдіреді: 1) біріккен әрекет; 2) біріккен кеңістіктік– уақыттық болмыс, қатынас (жалпы орта, территория, коммуникация); 3) топтық бағыттылық пен ережелер. Қоғамдық еңбек бөлісінің нәтижесі болып келесі әлеуметтік-экономикалық топтар табылады: 1) өзінің жеке меншікке қарым- қатынасы бойынша емес, атқаратын жұмысының түріне байланысты кәсіпкерлік топтар; 2) белгілі бір территорияда - қала немесе ауыл; 3) рангтық топтар – басшы мен бағынушы арасындағы қатынастар (негізінде тік өзара байланыс). ӘЛЕУМЕТТІК ТАПТАР Әлеуметтік таптар дегеніміз не? Әлеуметтік сыныптар әлеуметтік-экономикалық жіктеу түрі жеке адамдардың ортақ белгілерін ескере отырып, қоғам бөлінетін топтарды құру үшін қолданылады. Әлеуметтік таптардың стратификациясы өнеркәсіптік төңкерістен туындады, демек бұл қазіргі заманғы индустриалды елдерде жиі қолданылатын термин. Әлеуметтік таптар қоғамның индивидтері әлеуметтік-экономикалық қатысты бірқатар критерийлер бойынша топтастырылған кезде қалыптасады, мысалы: байлық, ақшалай табыс, жұмыс кәсібі, білімге қол жеткізу, саяси билік, сатып алу қабілеті, наным-сенімдер, құндылықтар, басқалармен қатар тұтыну әдеттері. Осы критерийлерге сүйене отырып, әлеуметтік таптар белгіленеді, индивидтер арасындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтар, сондай-ақ өмірдің жақсы сапасына жету және бір әлеуметтік сыныптан екіншісіне көтерілу мүмкіндіктері айқын көрінеді. Алайда, касталар мен сословиелерге келетін болсақ, адамдар өздерінің мәртебелерін өзгерту мүмкіндігіне ие емес, өйткені олардың әлеуметтік жағдайы дворяндардың атақтарына немесе отбасылық мұраларға байланысты. Екінші жағынан, әлеуметтік сыныптар таптық жүйені құрайды, ол жабық емес және адамдарға қабілеттері мен табыстарына сәйкес экономикалық ресурстарды жоғалту немесе жоғалтудағы қабілеттеріне қарай бір сыныптан екінші сыныпқа ауысуға мүмкіндік береді. Бұл тұрғыда әлеуметтік таптар қоғамның да, елдің де әлеуметтік-экономикалық жағдайын анықтайды, өйткені бұл экономикалық бөлудің қандай екендігін және оның азаматтар арасындағы ауқымын талдауға мүмкіндік береді. Демек, әлеуметтік таптардың жіктелуі: жоғарғы тап, орта тап және төменгі тап болып бөлінді. Маркс пен Вебер бойынша әлеуметтік таптар Әлеуметтанушылар Карл Маркс пен Макс Вебер өздерін әлеуметтік тап деп санайтын түрлі түсініктер ұсынды. Үшін Маркс әлеуметтік сыныптарды екі жолмен анықтауға болады: Жеке тұлғалардың өндіріс құралдарымен қарым-қатынасынан және олардың экономикалық табыстарын алу тәсілінен. Әрбір әлеуметтік топқа ие таптық сана. Осы түсініктерден Маркс капиталистік жүйенің салдары ретінде әлеуметтік таптар арасындағы, әсіресе буржуазия мен пролетариат арасындағы бәсекелестікті ашуға тырысқан таптық күрес тұжырымдамасы туындайды. Өз тарапынан Вебер әр адам әр түрлі тауарлар мен қызметтерге қол жеткізуге болатын қатынастар мен экономикалық мүмкіндіктерден әлеуметтік таптарды анықтады.Вебер үшін әлеуметтік таптар арасындағы айырмашылықтар экономикалық жүйені өзгерту арқылы емес, тауарлар мен қызметтерге қол жеткізу тәсілін өзгерту арқылы шешіледі. Әлеуметтік таптардың түрлері Төменде теңсіздіктерге сәйкес әлеуметтік таптардың түрлері келтірілген, негізінен экономикалық және жеке меншік. Жоғарғы сынып Жоғарғы топты экономикалық табыс есептелгеннен жоғары алатын адамдар құрайды. Бұл сынып кәсіпкерлерден, беделді мамандардан, маңызды қауымдастықтардың президенттерінен, өнер мен ойын-сауық жұлдыздарынан, әйгілі спортшылардан, саяси немесе қаржылық көшбасшылардан және басқалардан тұрады. Бұл адамдар жоғары академиялық деңгейге ие, саяси немесе экономикалық ықпалға ие, дәстүрлі отбасылардың бөлігі, бірнеше ұрпаққа мұраға қалған және көбейген мұрамен, сәнді үйлерде және басқалармен сипатталады. Орта сынып Орта тап қоғамдағы ең кең таралған және басым. Мұны жеке адамдардың білім деңгейі мен кірісіне қарай жоғарғы орта және төменгі орта топқа бөлетіндер бар. Осы сыныпты құрайтындар орта және жоғары білімге, тұрақты және бәсекеге қабілетті жұмыс орындарына қол жеткізе алады, өз үйі бар, әртүрлі тауарлар мен қызметтерге қол жеткізе алады, денсаулық сақтау шығындарын төлей алады, басқалары. Бұл топта кәсіпқойлар, шағын және орта кәсіпкерлер, саудагерлер, ғалымдар, оқытушылар, кәсіпкерлер, жұмысшылар және басқалар бар. Орта таптағылардың көпшілігі төменгі сыныптан шығады, сонымен қатар жоғары сыныптағылардың көпшілігі жеке және жұмыс күштерін жұмсағаннан кейін орта таптан шығады. Төменгі сынып Оның құрамына әртүрлі негізгі тауарлар мен қызметтерге қол жеткізуге, білім алуға және салауатты және теңдестірілген тамақтануға мүмкіндік беретін экономикалық ресурстар жетіспейтін адамдар кіреді. Төменгі топтағы адамдар өздерінің жеке үйіне немесе жеке көліктеріне ие емес, және олар қауіптілігі жоғары осал жерлерде өмір сүруге бейім. Бұл топқа бейресми жұмысшылар, үй қызметшілері, әр түрлі өндірістік салалардың қызметкерлері, тұрақты жұмыс таба алмайтын жұмыссыздар және басқалар кіреді. жүктеу/скачать 148,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|