Жерлендіргіштер – тікелей жермен жанасатын металл өткізгіштер.
Жерлендіргіш өткізгіштер – электр қондырғыларының жерге қосылатын бөліктерін жерлендіргіштермен қосатын металл өткізгіштерді айтамыз.
Жерлендіру ток жүрмейтін бөліктердің жерлендіргіштермен жерлендіргіш өткізгіштер көмегімен іске асады. Жерлендіргіштің және жерлендіргіш
сымдардың жиынтығы жерлендіргіш құрылғы деп аталады. Жерлендіргіштер табиғи және жасанды болады.
Табиғи жерлендіргіштер ретінде мыналар пайдаланылады:
-жерге жүргізілген, жануға және
жарылуға қауіптілерден басқа, су құбырлары мен әр түрлі сұйықтықтар мен газдардың металл трубалары;
-ғимараттар мен үйлердің жермен жанасып жатқан
темір-бетон құрастырмалары;
-жермен жүргізілген кабельдердің қорғасын қабыршақтары;
-электрленбеген темір жол магистральдарының
рельс жолдары, дәліз жолдары және т.б.
Жасанды жерлендіргіштер үшін әдетте тік және жазық электродтар қолданылады. Тік электродтар (жерлендіргіштер) ретінде
болат трубалар және шыбықтар, сонымен бірге ұзындығы 2,5...3м кем емес бұрышты болат пайдаланылады. Жерге енгізілген тік электродтардың жоғарғы ұштарын болат жолақтармен пісіргіштің көмегімен қосады: жерлендіргіш контур деп аталатын контур пайда болады. Жасанды жерлендіргіштер үшін қолданылатын болат трубалардың диаметрі 25-60 мм, ұзындығы 2,5-3,0 м, қабырғаларының ең аз қалыңдығы 3,5мм болуы керек.
Олар қорғағыш жерлендіру мен нөлдеу деп 2 түрге бөлінеді.
Қорғағыш жерлендіру – кернеу болуы мүмкін, бірақ ток өткізуге арналмаған металл бөлшектерді жермен электрлік түрде арнайы қосу.
Нөлдеу – бұл кернеу болуы мүмкін,
ток өткізуге арналмаған, металл бөлшектерді нөлдік өткізгіш сыммен арнайы түрде электрлік қосу болып табылады.
Жерленген бейтарапты желістерде қорғағыш жерге қосу жерге тұйықталу кезінде жанасу кернеуінің тиімді төмендеуін қамтамасыз ете алмайды.
Жерлендіру - бұл электр тоғынан қорғануға және қорғаныс құралдарының жұмысын қамтамасыз етуге арналған шешімдер мен құрылғылар жиынтығы.