Жоспары:
Жүгіру
Қашықтықтар
Жүгіру техникасы және тактикасы
Қорытынды
1.1 Жүгіру, спорттық жүгіру – жеңіл атлетиканың негізгі бір түрі. Оның тегіс жерде әр түрлі қашықтыққа Жүгіру (жүгіру жолымен және тас жолмен), кедергілі (барьерлі) Жүгіру (сондай-ақ стипль-чейз), кросс, марафондық Жүгіру сияқты түрлері бар. Археологиялық ескерткіштер жүгірушілер бәсекесінің ежелгі дәуірлерден бастап дамығанын көрсетеді. Біздің заманымыздан.бұрын 776 жылы 1-ші Олимпиялық ойындар бағдарламасында жүгіруден жарыс өткен. Жарыс жолының қашықтығы 192 метр 27 сантиметрге тең болып, ол “стадидром” деп аталған. Яғни, сол кездегі жарыс өткен стадионның жалпы ұзындығына сәйкестеліп алынған. 17 ғасырдың орта кезінен бастап, Англияда кәсіпқой жүгірушілер пайда болды. Олар, көбіне, алыс қашықтықтарда сынға түсті. Қазақ халқының ауыз әдебиетінде желаяқтар жарысы туралы аңыз, әңгімелер бұрыннан белгілі. Ереже бойынша жүгіру өнері қазақ топырағына 19 ғасырдың соңына таман жетті. Ресми жарыстар, негізінен, 20 ғасырда өтті. Жүгіруден қазақ жастары арасында бірінші болып Ғұсман Қосанов 17-ші Олимпиялық ойындарда (1960, Римқаласы) 4*100 метрлік эстафеташылар бәсекесінде күміс жүлдегер атанды. Ал қысқа спринттік қашықтыққа жүгіруші Әмин Тұяқов 1966 ж. Еуропа кубогін еншіледі. Сонымен қатар (1966 – 2000 жылдар аралығында), С.Исамбаев, Ә.Байтықов, Е.Жамбылов, Б.Күреңкеев КСРО жарыстарында әр түрлі қашықтықтарда жүгіріп, елеулі табыстарға қол жеткізді. Кедергілі жүгіруден 2000 жылы О.Шишигина СиднейОлимпиядасының алтын медалін жеңіп алды; қ. Жеңіл атлетика.
1.2 Қысқа қашықтықтар
-60 м ; -100 м; -200 м
Орта қашықтықтар
-800 м ; -1500 м; -2000 м; -3000 м;
Алыс қашықтықтар
-5000 м ; -10000 м; -20000 м ; -30000 м .
100 м; 200 м ; 400 м; 800 м; 1500 м; 3000 м; 5000 м; 10000 м; 20000 м. Кедергілер арқылы жүгіру қашықтықтары 110 м ; 200 м ; 400 м . Жүгірудің эстафеталық түрінің қашықтықтары
-4х 100 м ; -4х 200 м ; -4х 400 м ; -4х 800 м ; -4х 1500 м .
Әйелдер үшін
-жүру қашықтықтары : 3 км , 5 км; -жүгіру қашықтықтары : 60 м , 100 м , 200 м , 400 м , 800 м , 1500 м , 3000 м; -марафон : 30000 м ; -кедергілер арқылы жүгіру қашықтықтары : 100 м , 200 м , 400 м ; -эстафеталық жүгіру қашықтықтары : 4х 100 м , 4х 200 м , 4х 400 м , 4х 800 м .
1.3.Жүгіру техникасы және тактикасы
Ең алдымен, жаттығулардың жүйелілігі өте маңызды, сондықтан күнделікті де, күнде де күнделікті жұмысқа тұру керек. Бірнеше негізгі ережелерді ескеру қажет:
Маңызды бастау және аяқтарыңызды жолға қою маңызды, сондықтан қашықтыққа жүгіру кезінде аяқты орнату маңызды. Жерге алдымен аяқтың алдыңғы бөлігін қойыңыз, одан кейін сыртқа шығып, содан кейін бүкіл бетті айналдырыңыз. Бұл жақсы жүгіру жылдамдығын сақтай алу үшін маңызды.
Аяқталатын табан міндетті түрде тікелей болуы керек.
Денені тігінен ұстап тұруға тырысу керек, себебі алға қарай қисайған кезде аяқтардың тиімділігі төмендейді.
Басына назар аударыңыз, оны төмендетпеу керек. Ол сізді алдымен қарап, тікелей ұсталуы керек.
Еңбексiз жұмыс iстейтiн қолдарға назар аудару өте маңызды. Бұрыштың бұралу бұрышы үлкен болмауы керек. Қол артқы жағына қарай жылжығанда, тек локтен ғана емес, сонымен қатар қолдың сыртқы жағын да алып тастау керек. Қолыңыз алға қарай жылжып кеткенде, оны ішіндегі щетканы айналдыра отырып, дененің ортасына бағыттаңыз. Қолдардың жоғары болуы қадамдардың жиілігін арттыруға көмектеседі, бұл қозғалыс жылдамдығына тікелей байланысты.
Таңдалған жүгірісті дұрыс жеңу үшін дененің физикалық дайындығы мен дұрыс орналасуы ғана емес, сондай-ақ күштердің құзыретті таралуы да маңызды. Әдетте спортшылар үш негізгі тактиканы таңдайды:
Жетекші . Бірінші айналымда спортшы басымдылыққа ие және оларды финишке сақтайды. Бұл тактика жақсы шыдамдылыққа ие адамдар үшін жарамды. Егер басталудан жылдамдықты белгілей алатын болсаңыз, онда басқа спортшылар жеңе алмайды, сіз жақсы үзіліс күте аласыз.
Жылдам өңдеу . Бұл тактика жақсы аяқтау жылдамдығы бар адамдар үшін қолайлы. Бұл қашықтықты жеңе отырып, көшбасшыларды ұстау маңызды. Айта кету керек, көптеген спортшылар осы тактиканы пайдаланады, сондықтан жеңістерді лотерея билетімен салыстыруға болады.
Fartlek . Бұл тактика сондай-ақ «қисық жүгіру» деп аталады және оның мағынасы бәсекелестерді «басқаруға» жатады. Бастау үшін сізге алға басуды жеделдету керек, содан кейін қарқыны баяулайды, демалуға мүмкіндік береді. Содан кейін спортшы жылдамдығын қайтадан арттырады. Бұл тактика тек дайындалған спортшылар үшін жарамды.
ығуын орындау, секіру техникасын үйрету.
2.Ептілік, икемділік, төзімділік қасиеттерін дамыту.
3. Жауапкершілікке, ұйымшылдыққа, салауатты өмірге тәрбиелеу
1.4 Қорытынды
Спорттың барлық түрері денсаулық үшін пайдалы.Таңертең жүгіруді өз бойымызға қалыптастырсақ,иммунитетімізді түрлі қоспаларсыз -ақ көтереміз.Жоғарыда аталып өткен мәліметтерде жүгірудің бірнеше түрін оқып,таныстым.Дегенмен біз нақты спортшы емеспіз,қалыпты жүгірудің өзінің ережелері,тактикалары бар.Ән айтудың да өзіндік ережелері бары секілді. Біз өзіміздің денсаулығымызға кері әсері тимес үшін жүгірудің де техникасы,тактикасы мен ережелеріне мән бергеніміз дұрыс.Және ол біз үшін тұрақты болуы тиіс.Сол сәтте ғана денсаулығымыз үшін рң әчерін берері анық.Жүгіруде мән беруіміз тиісі:
Арнайы қиындықсыз қашықтықты жеңу үшін дененің жайына ғана емес, дұрыс тыныс алуына да назар аудару қажет. Аяқтың қозғалысы тыныс алуымен сәйкес келетіні маңызды, бұл финишке жетуге болатындығының кілті. Теріс және баяу тыныс алу және шығару қажет. Ұзақ қашықтыққа жүгіру кезінде дұрыс тыныс алу дененің барлық жасушаларына оттегін дұрыс жеткізуге мүмкіндік береді. Егер сіз қарапайым тыныс алуды абдоминалмен біріктіретін болсаңыз, денені тонусты қолдайтын қан айналымын жақсартуға болады.
Төзімділікке арналған жаттығулар
1.Жүру жаттығулары.
Қолды алға созамыз.
Қолды жанға созамыз аяқтың өкшесімен.
Қол жоғары аяқтың үшымен.
Қол белде табанның сыртқы қырымен.
Қол желкеде табанның ішкі қырымен.
Қол белде жартылай отырып жүру.
Қолды желкеге қойып толық отырып жүру.
Қолды желкеге қойып толық отырып оңға,солға секіріп жүру.
2.Жүгіру жаттығулары.
Алаңдағы сызық бойымен оң және сол аяқпен секіріп жүгіру.
Сызық бойымен қос аяқпен секіріп жүгіру.
Оң жақ бүйірмен қос аяқпен алға,артқа секіріп жүгіру.
Сол жақ бүйірмен жүгіру.
Сызық бойымен аяқ арасын ашып сызықты баса секіріп жүгіру.
Жүру.Дем алу жаттығуларын жасау.
3.имнастикалық таяқшамен жаттығулар.
1.Таяқшаны алға ұстап(белден төмен) басымызды алға,артқа,оңға,солға иеміз.
2.Б.қ.н.т.Қолды алға созып таяқшаны алға,артқа айналдырамыз(кеуде тұсынан).
3.Б.қ.н.т.Таяқша желкеде денемізді оңға,солға бұрамыз.
4.Б.қ.н.т.Таяқша алға кеуде тұсында.Таяқша жоғары сол аяқ артта, таяқша жоғары оң аяқ артта.
5.Б.қ.н.т.Таяқшаны айналдыра денемізді оңға,солға иеміз.
6.Б.қ.н.т.1.қол жоғары,2оңға,3солға,4б.қ.5қолды алға соза жартылай отырамыз,6жоғары секіреміз.
7.Б.қ.н.т.Аяқ алшақ оңға,солға жартылай отырып тұру(қолды алға соза).
8.Б.қ.н.т.Аяқ қосулы аяғымызды алға қарай иеміз(тізені бүге).9.Б.қ.н.т.Таяқшаны еденге қойып оңға,солға қос аяқпен секіру.10.Б.қ.н.т.Таяқша аяғымыздың ортасында қайшылап секіру.
|
Достарыңызбен бөлісу: |