Сабақтың тақырыбы: Халықтық саз өнерінің тағлымы Педагог: ДжумадиллаеваД. Курс
жүктеу/скачать 31,02 Kb.
|
Халықтық саз өнерінің тағлымы
- Бұл бет үшін навигация:
- Халықтық саз өнерінің тағлымы
- Сабақ барысы Сабақ кезеңдері
|
Онлайн сабақтың жоспары (синхронды оқыту) №
Бөлім меңгерушісі: Педагог: Республика Президенті Н.Назарбаев еліміздің шығармашылық зиялы қауымының танымал өкілдерімен кездесуінде (17.03.1998 ж): «…Елдің экономикалық мүдделерінің дұрыс шешілуі үшін де алыс-жақындағы мемлекеттердің бізді танығаны, мойындағаны керек. Ал, осынау дүбірлі дүниеде өзіңді мойындатудың сенімді жолы-тағылымды тарихын, озық ғылымның, мәдениетің»,- деп сөйлей келе, «…Біз өз тарихымызды өзгелер тұрмақ өзімізге де толық таныта алмай келе жатқан халықпыз…» Бұл- әрбір азамат туған елінің, туған халқының тарихы ешкімнен де олқы еместігін түсінсін деген сөз. Бұл әрбір азамат тарих қойнауына ойша тереңдеу арқылы өзінің ата-бабалары қалдырған осындай кең-байтақ өңірдің лайықты мұрагері болуға ұмтылсын деген сөз… Түптеп келгенде біз осыны мақсат етеміз,- деп зиялы қауымның, әсіресе педагогтардың назарын аударды. Осыған орай бүгінгі күні педагогика ғылымында ұлттық жетістіктер арқылы тәрбиелеудің жалпы айтқанда қазіргі жарық көріп жатқан материалдардағы өткен ұрпақтардың бай тарихы мен мәдениетіне тереңірек жан-жақты көз жіберсек, байқалатыны – ақиқат-ұлттық дүниетаным ізгілікті мүдделерді қажеттіліктер мен мақсаттарды қалыптастыруға барынша ықпал етіп, әлеуметтік өркениетке жету мен халықтың материалдық және рухани құндылық қатынастарын жасауда қозғаушы күш болатындығы. Ең маңыздысы, жаңа қоғамдық қатынастарды, жаңа сана-сезімді қалыптастырудың күрделі кезеңінде ұлттық дүниетанымдық көзқарасты ар-намыс тұрғысында қайратты жігермен, қажырлы еңбекпен іс жүзінде пайдалана білген жөн. Мұның ұлттық сана-сезім мен идеологияны қалыптастыруға, халықтың тарихын, мәдениетін, әдет-ғұрпын, өнерін, салт-дәстүрін, ана тілін дамытуға және жастардың бойына отаншылдық сезіммен ұлттық ар-намысты қоюға ықпалы айрықша. Солардыңқатарындабізқарастырыпотырған саз өнері. Жасұрпаққатәрбиеберудеұлттықөнерітуралысоныңішіндеқазақтың саз өнерітуралыжурналдыңбеттеріндеерекшежазылды. Г.Карашевмұғалімнегізгітұлғаекендігінәркезайтыпотырған. Олмұғалімгеқойылатынталап-тілеккеоқыту, үйрету, тәрбиелеуісінежеңіл-желпіқарамайоған аса жауаптылық пен тиянақтылықкерекекенінескертеді. Осы кезеңдеөзініңтәлімдікқолтаңбасыменжұртқатанылабастағанағартушылықпендіноқуыныңкелесібірбілгірі – МұхаметсәлімКәшімов (1884-1934ж) еді. Ол «Әдеп» (1907), «Сабақ» (1907), «Насихатқазақия» (1908), «Ақылкітабы» (1908) т.б. жарықкөргенеңбектеріндеқазақбалаларынаоқу-білім, тәлім-тәрбиетазалық, мәдениет, әсіреседүниетаныммәселелерініңтөңірегіндекөптегенақыл-кеңес, өнегелітағлымдарұсынады. Ағартушыұлттықсалт-дәстүрге, соныңішіндеқазақтың саз өнергенегіздеуқажеттігін, мұныимандылық пен адамгершіліктің сан алуанкөріністеріменұдайыұштастырыпотыруғаерекшемәнбереді. ҚазақхалқыныңағартушысыСпандиярКөбеевҚазантөңкерісінедейін-ақшәкірттергедәрісбережүріп, ауылмектептерінеарналғанбірнешеоқуқұралдарынжазды. ОлЫбырайАлтынсариндәстүрімен «Үлгілітәржімә» аттыоқуқұралынқұрастырды. 1912 жылыжарықкөрген «Үлгілі бала» аттыбасылымдақазақтың бай ауызәдебиетіненсұрыпталыпалынғанматериалдаререкшеназараудартады. БұлжөніндеС.Көбеевбылайдепжазған: «Хрестоматиянықұрастырғанда, негізгіойлағанмақсат, көздегеннысан – жасұрпақтыөнер-білімге, әдептілікке, адамгершіліккетәрбиелеуеді. Мұндағыәрбірөлеңнің, әңгіменіңмазмұныоқушылардыөнер-білімгешақыру, шыншылболуғаүндеу, жетім-жесірлерді, нашарлардыаяу, қайырымсызбалалардыәшкерелеу, солсияқтыәлеуметтіктеңдіктінасихаттауеді». С.Көбеевтіңшығармашылығындаоқушылардыңдүниетанымынқалыптастырутуралыкөпайтылған. Орта буынсыныпоқушыларыныңбіліміндамытуға, соныменбіргеұлттықдүниетанымынқалыптастыруғаерекшекөңілбөлгенАхметБайтұрсыновболды. Ғалымқазақбастауышмектептеріндеқандайпәндероқытылукерекдегенгеарнайытоқталып, олпәндердіоқу, жазу, дін, ұлттілі, ұлттарихы, жаратылысосылардыңқатарындақазақтың саз өнеріболуыкерекекендігіннақтылапкөрсетті. Ұлттық саз өнеріқұралдарыментарих, әдебиетсабақтарындадәстүргеайналғанқолданбалыөнерінәріқарайдамытқанжөн. Бұлсабақтарғаеңәуеліәдістемеденхабардароқытабілетінмұғалім, керекқұралдарқолайлыһәмсайлыболуықажет-депғалымойынтүйіндейді. Қазақтыңсалт-дәстүрінсақтау, «қайсыбір» ырымдардыбұлжытпайорындапотыруХалелДосмұхамедовтың (1883-1937) шығармашылықеңбектеріндеорынтауыптұр. Досмұхамедовжасаған психология, физиология пәндерінебайланыстыкөптегентерминдікатауларытөлтіліміздіңсөздікқорынажиырмасыншыжылдардыңөзінде-ақіріктеп ала білгенібастауышмектепоқушыларыныңпсихологиялықерекшеліктерінбайқатады. Осыныңнегізіндетәрбиежүйесідұрысқұрастыруғамүмкіндіктуады. ХалелДосмұхамедовқазақжоғарыпедогогикаинститутындаөзініңлекцияларындахалықтықпедагогиканыңкейбірмәселелерінсөзетіп, баланың даму үрдісіндегі саз өнерінің аса маңыздылғынайтқан. Сонымен, ғалымның педагогика, психология саласындажазғанғылымиеңбектернінің де болуыықтимал. Өкінішкеорайбұларбізгеәлікүнгедейінжетпейотыр. Мектепоқушыларыныңоқыту, тәрбиемәселелерінеарнайыкөңілаударғанқазақәйелдерініңарасынанәлеуметөміріндеалғашкөрінгенкісініңбірі – НазипаҚұлжановаболды. Ғалым 20-жылдардың өзінде-ақбастауышсыныпжәнемектепкедейінгібалалардыңпсихологиялықерекшеліктерініңбайланысынанықтап, дүниетанымыныңқалыптасуынжүйеледі. Солкезденбастапжасбалаларпедогогикасыныңіргетасықаланабасталынды. Құлжанованыңеңбектеріндекөшпеліқазақелініңөмірі, тұрмыстакеңіненқолданылатынқолөнерініңзаттары, олардыңтәрбиелікмәніайқынбайқалады. Ұзақжылдарбойы «ұлтшылдық» әдебиеттіңөкілідегенайыптағылып, жазықсызжапашеккенқазақәдебиеті мен мәдениетініңкөрнектіқайраткерлерініңбіріЖүсіпбекАймауытовжазушылығыменқосатопарлығындатұңғыш педагогика, психология, көркемөнерғылымдарысаласындақаламтартып, құнды-құндығылыми-зерттеуеңбектерінжазумен, бірнешеоқулықтар мен оқуқұралдарының авторы болуымендараланғанірітұлға. Ж. Аймауытовбаланың жүктеу/скачать 31,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||