Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

138
ғы» жайындағы қағидасына негіз 
болды.
Л.С.Выготский тарихи даму кезең-
дерінде адам психикасының өзгеріс-
ке түсіп отыратындығын, әсіресе оның
ойлауы мен сөйлеуінің өрістеу са-
тыларын жан-жақты іздестіреді. Осы
тұжырымның мәні 1934 жылы жа-
рияланған «Ойлау мен сөйлеу» деген 
еңбегінде қарастырылған.
Арнайы психология саласында Л.С.Вы-
готский кемтар балаларды оқыту мен
тәрбие істерінде тиімді жолдар ар-
қылы елеулі табыстарға жетуге бола-
тындығын ғылыми тұрғыдан ашып 
көрсетті. Оның зерттеу нәтижелері 
тек психологияға ғана емес, адамта-
ну ғылымдарына қатысты өзге де ғы-
лыми пәндер болып саналатын: де-
фектология, тіл білімі, психиатрия, 
өнер тану, этнографияның дамуына 
пайдалы үлесін қосты.
Выготский мектебінің өкілдері (Бо-
жович Л.И., Запорожец А.В., Левина Р.Е.,
Леонтьев А.Н., Лурия А.Р., Эльконин 
Д.Б., т.б.). Негізгі еңбектері: 6 томдық 
шығармалар жинағы (1982-1984); 
«Педагогикалық психология» (1926), 
«Қылықтар тарихының этюдтары» 
(1931), (А.Р.Луриямен бірге), «Өнер 
психологиясы» (1965), т.б.
ВУНДТ ВИЛЬГЕЛЬМ (1832-
1920)
– неміс психологі, физиолог 
және философ. Экспериментальды 
психологияның негізін салушылар-
дың бірі. Психикалық-физикалық па-
раллелизм теориясы оның психол. 
көзқарастарының негізі болды. В-
тың филос. көзқарастарындағы Спи-
ноза, Лейбниц, Кант, Гегель т.б. иде-
яларын өзара үйлестіру әрекетінің 
нәтижесі бей-берекет сипатта көрінді. 
В. таным процесін үш сатыға бөлді: 
бірінші – күнделікті өмір тіршілігін 
сезім арқылы тану; екінші – зертте-
летін нәрсеге әрқилы баға беретін 
ғыл. тұжырымдарды байыптай оты-
рып тану; үшінші (сапалы түрде 
тану) – «метафизика» қарастыратын 
кез келген ғылымға филос. синтез. 
В. метафизиканың қарастыратын кез 
келген ғылымға филос. синтез. В. ме-
тафизиканың қарастыратын нәрсесі –
болмыс – құндылықтың еркінше ыды-
раған рухани системасы деген тұ-
жырым жасады. 1879 ж. Лейпцигте 
тұңғыш психология лабораториясын 
ашқан структуралистік психология-
ның өкілі, халықтар психологиясын 
зерттеумен айналысқан. Еңбектері: 
«Физиологиялық психологияның не-
гіздері» (1880), «Халықтар психоло-
гиясы» 10 том (1900-1920) т.б.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: