Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев



Pdf көрінісі
бет138/644
Дата01.03.2023
өлшемі11,21 Mb.
#170587
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   644
Байланысты:
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb

ВЕРБАЛДЫҚ ҮЙРЕТУЛЕР
– сөз-
дің ықпалы арқылы іске асатын: ере-
желер, түсіндірулер және сөздің кө-
мегімен бейнелейтін қылықтар, т.с.с;
нақты заттылық әрекеттерге қатыс-
сыз (
сынақ және қателесу әдісі), 
шартты рефлекторлық) немесе опе-
ранттық үйретулер. В.ү. адамның 
өмірлік тәжірибені, білімдерді, еп-
тіліктерді және дағдыларды сөздік 
инструкцияның және түсіндірулер-
дің көмегімен игеруі, музыканы қа-
былдау.
ВЕРТГЕЙМЕР МАКС (1880-
1943)
– неміс психологі, гештальт-
психологияның негізін қалап, психо-
логиядағы ассоциативтік бағытты
сынға алған. Сананың тұтас образ-
дары (гештальттар) жекелеген сен-
сорлы элементтерге бөлінбейтінін 
эксперимент жүзінде дәлелдеп, қабыл-
даудың бірқатар заңдылықтарын аш-
қан. Сондай-ақ шығармашылық ой-
лау, инстинкт, музыка әуендерін қа-
былдау т.б. мәселелерді зертте-
ген. Негізгі еңбектері: «Гештальтпси-
ВЕБЕ
ВЕРТ


136
хология мәселелері» (1910), «Продук-
тивтік ойлау» (1943).
ВЕСТИБУЛЯРЛЫҚ АППАРАТ

лат. 
вестибулум 
деген сөзі, қаз. 
кі- 
реберіс 
деген мағынада. Статикалық 
түйсіктердің рецепторлары ішкі құ-
лақтағы вестибулярлық аппаратта 
орналасқан. Кіреберіс аппараты – іш-
кі құлақта орналасқан, адамның ке-
ңістікте қандай күйде екенін, тепе-
теңдікті сақтайтын, яғни денені, бас-
тың түрлі жағдайдағы – шалқайған, 
еңкейген және айналған кезін сезді-
ретін ағза.
ВИБРАЦИЯ
– лат. сөзі, қаз. 
діріл 
де-
ген мағынаны білдіреді. Вибрация-
лық түйсіктер қозғалған дененің ауа-
ны толқытуын бүкіл өн бойымызбен 
сезінген кезде пайда болады. Негіз-
гі талдағыштары (түйсіну мүшелері) 
сау адамда көбінесе өздерінде бұл 
түйсіктердің болуын байқамайды. 
Көзі, құлағы, тілінен бірдей айы-
рылған американдық Елена Келлер 
мен орыстың ғылыми қызметкері 
Ольга Скороходованың өмірі мен
шығармашылық әрекеті талдағыш-
тардың адам таң қаларлық жағдайда 
бір-бірімен байланысатындықтарын, 
әсіресе мұнда вибрациялық түйсік-
тердің маңыздылығын көрсетеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   644




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет