Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев
жүктеу/скачать 11,21 Mb. Pdf көрінісі
|
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb
- Бұл бет үшін навигация:
- АЙзЕНК ГАНС ЮРГЕН (1916- 1997)
- АЙКЕзБЕ, (СОМНАМБУЛИзМ)
| АЙҒАБЫЛОВ НОҒАЙБАЙ
(1928- 2001) – қазақ психологі, 1960 жылы Ленинград қаласында «6-шы класс оқушыларының таным әрекеттерінің кейбір жақтарын дамытудағы оқу- тарихи суреттердің рөлі» деп атала- тын тақырыпта кандидаттық дис- сертация қорғаған. Ол орта мектеп оқушыларының тарихи атауларды ұғыну ерекшеліктерінің психология- лық негіздерін зерттеген автор. Ең- бектері «Бастауыш класс оқушылары- ның ақыл-ой әрекеті белсенділігін арттыру» (Алматы, 1970.), «Бала мі- незінің қалыптасуы және тәрбиелеу» (Алматы, 1970.), т.б. АЙзЕНК ГАНС ЮРГЕН (1916- 1997) – британ психологі. Психология- дағы биологиялық бағыттың көшбас- шыларының бірі. Г.Айзенктің жеке тұлға теориясы диспозициялық тео- рияның үш негізгі бағытының біреуі- не – қатаң бағытына жатады. Бұл бағыт адамның қатаң биологиялық құрылымдары: дене құрылымы, жүй- ке жүйесі, ми және белгілі жеке тұл- ғалық қасиеттері арасында қатаң сәйкестік құруға ұмтылады. Мәселен, Г.Айзенк «интроверсия – экстравер- сия (тұйықтылық-ашықтық) мидың ерекше құрылымы – ретикулярлық формацияның қызметімен байланыс- ты» деген болжам ұсынған. АЙКЕзБЕ, (СОМНАМБУЛИзМ) (лат. somnus – қаз. ұйқы, ambulare – жүру ) – психикалық аурудың бір түрі. Бұл ауруға ұшыраған адам ұйқылы күйінде жүріп кетеді, кейде өзі білместен, әртүрлі істер, әрекеттер істейді. Мұндай жайттар оның өмірі- не қауіп туғызуы мүмкін. Оянған кезде түнде не істегенін айтып бере алмайды. А-нің (сомнамбулизмнің) фи- АзҒЫ АЙКЕ 19 зиологиялық механизмі гипноз ме- ханизміне ұқсайды. АЙҚАЙ – адам өзінің іс-әрекеті мен қылығына иелік ете алмай, айқайлап тіл қатуы, дауыс көтеріп сөйлеуі. А. әдеттегі сөйлеу мөлшерінен қатты шыққан дауысты немесе үнді білдіре- ді. «Айқай менің өз үйім, кең сарай- дай бөз үйім» деген қазақтың сөзі көңіл күйдің ризашылығын қатты шы- ғарған үні арқылы білдіруі. А-дың ауыспалы түрі ұран салу мағынасында қолданылады. («Айқайлап жауға тигенде, Ағатай – Беріш ұраным!» Махамбет). А. адамдардың іс-әреке- тіндегі сезім күйлерін білдіреді. Пси- хологиялық тұрғыдан алғанда, айқай- шылдық адамның жағымсыз қасиеті. жүктеу/скачать 11,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|