Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев
жүктеу/скачать 11,21 Mb. Pdf көрінісі
|
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb
| ДЕКАРТ РЕНЕ (1596-1650)
– жан мәселесін эмпириялық тұрғыдан зерттеуге ерекше үлес қосқан фран- цуз ғалымы. Оның айтуынша, әр адам үшін нақты, әрі сенімді, оның өз ойының болуы («Мен ойланамын, яғни өмір тіршілігіндемін» деген қа- ғида) ұсынған. Д. рационализм және интроспекциялық психологияның негізін қалаушысы, физиологияда рефлекстік актінің алғашқы сипат- тамасын берген ғұлама. Ол дүниені екі субстанциядан – материалдық және рухани негіздерден тұрады деп есептеді. Негізгі еңбектері: «Метод туралы ойлар» (1637), «Рухтың құл- шыныстары», т.б. ДЕМЕНЦИЯ (лат. dementia – ессіз- дік) – жоғары психикалық функция- лардың жете дамымауының не семуі- нің салдары болып табылатын кем- ақылдық. Бастапқы деменция – тұқым қуалаған аурудың, туа біткен ДЕДУ ДЕМЕ 157 зақымдаушы факторлардың немесе баланың өсуінің ең алғашқы кезең- деріндегі жоқшылықтың салдарынан зияттың жете дамымаушылығы. Екін- ші деменция – жаттығулардың, эмо- циялық қуаттаулардың (әлеуметтік, жастық, дәрі-дәрмектік, ауру-сырқау- лық) үнемі әсер етуі себепті психи- калық функциялардың сипатына бай- ланысты сенильдік (қарттық), алко- гольдік, эпилепсиялық, жарақаттану- дан кейін болған және т.б., деменция- лар түрлері болады Д. – жалпы ал- ғанда зияттылық қабілетінің әлеумет- тік және кәсіптік функциялардың қалыпты орындалуы мүмкін бол- майтындай болып жоғалуы. Термин көп функциялы бұзылуларды бел- гілеуге арналған. Мұндай кезде ес болмайды, пайымдау және басқа да жоғары психикалық процестерге қа- білеттілік қалмайды. Әдетте, когни- тивтік процестердің мұндай бұзы- лулары тұлғаны жеке әлеуметтік өзара әрекеттестік қабілеттерінің бұзылуы- на ұласады. жүктеу/скачать 11,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|