Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев



Pdf көрінісі
бет537/644
Дата01.03.2023
өлшемі11,21 Mb.
#170587
1   ...   533   534   535   536   537   538   539   540   ...   644
Байланысты:
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb

СТРУМИНСКИЙ
ВАСИЛИЙ
 
ЯКОВЛЕВИЧ
(1880-1967) 
– Орын-
бордағы қазақ ағарту институтының 
тұңғыш директоры. 1923 жылы 
«Психология» – «Диалектикалық 
материализм тұрғысынан баяндал-
ған ғылыми психологиялық мәселе-
лері» деп аталатын кітаптың авто-
ры. Бұл еңбек психология ғылымы-
ның марксизмге бетбұрыс жасау-
дағы тұңғыш зерттеу болды. Оның 
методологиялық олқылықтары тура-
лы сол кездері ғылыми жұртшылық-
тың сан қилы кереғар пікірлері бол-
ды. Струминский Қазақстанда оқу-
ағарту жұмысына біраз үлес қосты. 
Оның қаламынан «Еңбек мектебі-
нің қызметкері үшін үстелдік кітап»
«Жан сыры» (Орынбор, 1923)., «Орын-
бордағы 1-ші басқыш мектеп шә-
кірттерінің сөйлеу ерекшеліктері» 
(Орынбор, 1924) т.б. еңбектері туын-
дады. Кейіннен ол педагогика ғы-
лымдарының докторы, РСФСР Пе-
дагогика ғылымдары академиясы-
ның корреспондент-мүшесі дейтін 
ғылыми атаққа ие болды.
СТЫЧИНСКИЙ ИОСИФ ЛАзА-
РЕВИЧ
(1896-1969)
. 1919 жылы Са-
ратов университететіндегі медицина 
факультетін бітірген. Ол жүйке ау-
рулары кафедрасының ординаторы
кейіннен доценті қызметін атқарады. 
1921-27 жылдары халық ағарту инс-
титуты мен университетте психоло-
СТРУ
СТЫЧ


507
гиядан сабақ береді. 1931 жылдан 
Саратов медициналық институтының 
кафедра меңгерушісі, ал 1935 жылдан 
профессоры болды. 1944-1949 жж. 
Алматыдағы «Ана мен баланы қор-
ғау» ғылыми-зерттеу институтының 
директоры, 1947-1969 жж. Абай 
атындағы Қазақ пединститутының, 
С.М.Киров атындағы Қазақ мемле-
кетттік университетінің профессо-
ры, психология кафедрасының мең-
герушісі, 1958-62 жж. Қазақстан пси-
хологтар қоғамының төрағасы бол-
ды. Ол көптеген жеке еңбектер мен
ғылыми мақалалардың авторы. Олар-
дың кейбірі: «Бөбектердің психоло-
гиясын зерттеу» (Саратов, 1921), «Пси-
хика мен жүйке саласын зерттеу» 
(Саратов, 1925), «Сөйлеу кемістігін 
топтастыру туралы» (Харьков, 1939),
«Ойлау мен сөйлеу» (Халық мұғалі-
мі, 1951, N4), «Педагогикалық пси-
хологияның бүгінгі таңдағы міндет-
тері» (Қазақстан мектебі, 1967, N3), 
т.б.
СУБДОМИНАНТА
(лат. 
sub- 
ас-
тында, 
(dominantis) 
басым). Адамға 
әсер ететін көптеген заттар мен ті-
тіркендіргіштердің ішінде біреуі 
миға көбірек әсер етеді де, мидың бір 
бөлігін күшті қоздырып, жаулап ала-
ды да, қалған әлсіз тітіркендіргішер-
ден туындайтын мидағы әртүрлі қо-
зулар доминанта деп аталады. Бұ-
лардың толықтырып отыратын кез-
дері де болады.
СУБЛИМАЦИЯ
– Дау-дамай кезін-
де күйзелістен құтылудың бір жолы. 
Адамның жыныстық құмарлықтан 
творчестволық жағдайға көшуі – осы 
жағдайдың жеке бір көрінісі. Бұл 
терминді психологияға З. Фрейд ен-
гізген (1900). Жыныс құштарлығынан 
(биологиялық) көңіл күйді пайда-
лы іс-әрекетке бұруда әзіл-оспақ, 
қалжыңның да сублимациялы рөлі
бар екендігі байқалады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   533   534   535   536   537   538   539   540   ...   644




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет