1. Бие байларда қандай ырым Мәтіннің бірінші бөліміне жасалады? лайықты такырып
«Үйдің берекесі әйелдің алақанына жасырылған» свйлемінің мағынасы
жүктеу/скачать 6,49 Mb.
|
OKU SAUAT 2019 (1)-2 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 10. Байтеректің жеміс бермеуінің сыры
- 12. Көрші үйдің берекесінің сыры
- Керей мен Жәнібек хандардың тарихтағы орны
- 14. Мәтіндегі ойға сай мақалды
- Қозыбасы атауынын түп мағынасы
- 17. Мәтін бойынша халық санасында 18. Алашорда көсемі болған Әз- ақылды эрі эділетті эмірші ретінде Жэнібек ханның ұрпағы. таңбаланган хан
- 2010 жылы Қазақстанда Қысқы Азияда ойьгндарының етуі
- Өткен тарихымызға тағзым, бүгінгі бақытымызга мақтаныш білдіру идеясы
- 1. Бне байларда қандай ырым 2. Мәтіннің бірінші бөліміне
- Мәтін мазмұнына сай мақал
- Әзірет Әлі шешеннің сезін ұтымды етіл тұрған тәсіл A) Жобалап айту C) Суретгеп айту Е) Салыстыра айту B) Жырлап айту D) Баяндап айту 3-Мәтін
«Үйдің берекесі әйелдің алақанына жасырылған» свйлемінің мағынасы A) Әйел - қорғаушы, бақылаушы B) Әйел - сыншы, бағалаушы D) Әйел - үйлестіруші, үйдің құты Е) Әйел - эдемі, сұлу C) Әйел - үйретуші, тэлімгер 10. Байтеректің жеміс бермеуінің сыры A) Суға таншы болғандыктан B) Тамыры тереңде болғандықтан
болмайды. B) Ерте тұрған әйелдің бір ісі артық.
12. Көрші үйдің берекесінің сыры C) Бала-шағасында 4- мәтін 1.1465-1470 жылдяр - хандықтың құрылған емес, нығайған уақыты, халықтың өз тәуелсіздігін жариялаған емес, көрші жұрттарға біржола танылған мезгілі. Туптеп келгенде, мұның бәрі қазақ тарихының бастауын мүмкін болғанынша кейіндету талабының бір көрінісі ғана. Қазақ хандығының құрылуы ЖӨНІНДЕ бірден-бір дерек «Тарих-и Рашиди» еңбегіне сүйенетін болсақ, Қазақ хандығының негізін қалаушылар Керей мен Жәнібек хан Шибан әулетінен шыққан Әбілқайыр ханмен жауласуынан кейін оның билігінен бас тартып, Шу өзенінің бойындағы Қозыбасы дейтін қоныста дербес Қазақ хандығының туын көтереді. Алғаш туымыз тігілген Қозыбасы жері — ХІУ-ХҰ ғасыр басында өмір сүрген Моғолстан мемлекетінің батыс бөлігіндегі аумақ. Қозыбасы атауының түп мағынасы төңірегіндегі жоталардан оқшау тұрған қозының басындай ғана жұмыр, аласа шоқы төбені білдірсе керек. Қазақ хандығы құрылғанда алдымен Керей ақ киізге оғыргызылып, хан көтеріліпті. Керейдің нақты қай жылы қайтыс болғпны белгісіз. Одан соң Жәнібек хан амір жүрғізсді. Сірә, қазақ жұртының Әбілқайырды жеңіп, біржола іргеленуі Жәнібек тұсында болса керек, жаңа хаңдықтың өзіндік құрылымы мен заң жүйесі де осы Жәнібек заманында жөнге түскен сияқты. Жәнібектің қазақ тарихындағы айрықша тұлға екендігінің бір белгісі - оның халық санасында әулиеге пара-пар,- ақылды әрі әділетті әмірші ретінде танылуы. Ол ұлттық тарихымызда жай ғана Жәнібек хан дел аталмайды, Әз-Жәнібек хан деп аталады. Әз-Жәнібек - қазақ жұртының іргесін бекітіп, ордасын орнықтырған ұлы хан ғана емес, сол халықтың бар игілігіне ұйытқы болган асылы, ұлы әулеттің де негізін салушы. Қазақ Ордасының құдіретті әміршілері, қазақ халқының ұлы перзенттері Қасым хан, Хақ-Назар хан, Әз-Тәуке хан, Абылай хан, Кенесары хан, ұлы ғалымдарымыз Шоқан, қайраткер Әлихян Бокейхановтар - осы әулие Әз-Жәнібек ханның тікелей ұрпақтары. Тұғырлы көк байрағымызды аспанда желбіретіп ұстау енді келешегі кемел, білімді болашақ ұрпақгың еншісінде. Бүкіл дүние жүзі халықтары бүгінгі күиде қазақ халқын 113
картадан ғана смес, оны жср байлығы мен экономикасы дамыган алдыңғы қатарлы мемлекетгердің санатыііяіі көруі - Елбасымыздың көрсген саясатыныц жсмісі. Сонау Қасым хан негіздеген «Қасым ханның қасқа жолы», «Есім хаішың сскі жолы» жэне Елбасы салған сындарлы сара жолмен жүріп келе жатқан слімізде «Қазақстан - 2030» стратегиясының бүгінгі күнде мерзімінен бұрын орындалуы, 2010 жылы ЕҚЫҰ-ға терағалық етуі, Әлемдік діндер ұйымының конферсияиясының, 2010 жылы Қысқы Азияда ойындарының, ЕХРО-2017 кормесінің өтуі қазақ халқының дүние жүзі алдындағы бірлігі жарасқан, толерантты мемлекет екенін дәлелдеді. 
Мәңгілік Ел - елдің біріктіруші куші, ешқашан таусылмас қуат көзі. Ол «Қазақстан-2050» стратегиясының ғана емес, XXI ғасырдағы Қазақстан мемлекетінің мызғымас идеялық тұғыры! Жаңа Қазақстандық патриотизм дегеніміздің өзі - Мәңгілік Ел! Ол - барша Қазақстан қоғамының осындай ұпы құндылығы. Өткен тарихымызға тағзым да, бүгінгі бақытымызға мақтаныш та, гүлденген келешекке сенім де «Мәңгілік Ел» деген құдіретті ұғымға сыйып тұр. Керей мен Жәнібек хандардың тарихтағы орны A) Саяси бітімгерлер B) Отарлау саясатынан кұгқарушылар Соғыс эдіс-тәсілінің білгірлері Қазақ хандығының негізін қалаушылар Е) «Жеті жарғыны» енгізгсн хандар 14. Мәтіндегі ойға сай мақалды Қараша екі айтса, ары кетеді. анықтаңыз. 15. Мәтін мазмұнына сай тақырып А) Көргені жақсы қош бастар. A) Тәуелсіздік тірегі -тіл. В) Ел ерімен, ер елімен мықгы. B) Ел боламын десең, бесігіңді тузе! С) Ұят - өлімен күшті. C) Күшті бірді, білімді мыңды женер.
Е) Хан екі айтса, қадірі кетеді, Е) Тәрбие басы -тал бесік. Қозыбасы атауынын түп мағынасы A) Қозы өрбіткен жер болса керек. B) Қозы көш жерден көрінгендіктен С)Қозының басындай ғана төбсні білдірсе керек. D)Қой қоздаіан аласа шоқы болса керек. Е) Қозыныц жайылым орынын білдірсе керек. 17. Мәтін бойынша халық санасында 18. Алашорда көсемі болған Әз- ақылды эрі эділетті эмірші ретінде Жэнібек ханның ұрпағы. таңбаланган хан А) Хақ-Назар хан А) Әз-Жэнібек хан B) Абылай хан B) Әбілкайыр хан C) Әлихан Бөкейханов C) Әз-Тәуке хан D) Әз-Тәукс хан D) Кенссары хан Е) Шоқан Уәлиханов
2010 жылы Қазақстанда Қысқы Азияда ойьгндарының етуі Қазақстан климатының қысқы ойындарга қолайлы екендігін дәлелдейді. Елімізде ецбекқор жастардың көп екенін далелдейді. Епіміздегі өскелен ұрпақгыц салауатты өмір салтын колдайтынын дәлелдейді. Азия жерінің ұлан ғайыр екенін дәлелдейді. Е) Бірлігі жарасқан ұйымшыл, төзімді, толерантты мемлекет екенін дәлелдеді. Өткен тарихымызға тағзым, бүгінгі бақытымызга мақтаныш білдіру идеясы А) «Мэңгілік Ел» D) «Қазақстан-2050» B) «Қазақстан - 2030 стратегиясы» Е)«ЕХРО-2017» C) «Қасым ханнын касқа жолы» 114 1208 нұсқа 1-мәтін I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы ішіндегі әсерлі де әсем дауыстары жез қоңыраудай шіңгір-шіңгір кісінеген жас құлындар қарақұлақ бола бастағанда, оларға түбіт араласқан жұмсақ жүнисін есіліп жасалған иоқталар салынып, тиектер орнатылып, ұзақ тартылған желілерге үзбелі күміс түймелердей қаз-қатар тізіліп байланады. Мұнда жүздсген құлын ноқталанып, бие сауылады. Биені сауушы, сауғызушы болып, 2-ден 20-30 адамға дейін болады.
Қазак ауылы алғаш бие байлаған кезде, төңірек басын шақырып, кейдс мал сойып немесс қыстан қалған сүрлсрмен тағы басқа да жылы-жұмсақтарын дайындап, ауыл адамдарыкың басын косып, «бие бау», «желі байлар», «қымызмұрындық» тойын өткізеді. Бұл кезде желі қазыққа, айғырдың сауырына май жағып, жақсы тілек білдіріп, мәре-сәре болып, думандатып, бие сауынын бастайды.
2-мәтін Ғылым артық па әлде мал артык па? Бір топ адам бірде Әзірет Әлі шешенге келіп: «Бір сұрак берейік, егер шын саңлақ болсаң, он түрлі жауап тауып сөйле»,- дейді. Сонымен жаңагылар Әтірет Әлі шешенге; Ғылым артық па, әлде мал артық па? - деп оқыстан сұрақ қойыпты. Сол мезетте шешен: Біріншіден, ғылым артык. Өйткені ғылым - әулие-әнбиелердің мирасы; ал мал - перғауын мен Қарынбайдың мирасы. Екіншіден, ғылым сені сақтайды, ал малды сен сақтайсың. Үшіншіден. ғылымның досы көп, ал малдың дұшпаны көп. Төртіншіден, ғылымды жұмсасаң, арта береді, малды жұмсасаң, азая береді. Бесіншіден, ғылым саған кұрметті атақ береді, ал мал сараң деген атақ береді. Алтыншыдан, ғылым өзін-өзі сақтайды, ал малды үнемі бағып, кағу керек. Жетіншіден. ғылым қиямет күні иесіне шапағатын қылғызады, ал мал иесіне қисапсыз жауап бергізеді. Сегізіншіден ғылым тозбайды, жоғалмайды. Ал мал болса, қолдың кірі, өледі, жоғалады. Тоғызыншы, ғылым көңілді нұрландырады, адамға акыл-ой қосады, ал мал масаттандырады, болған устіне бола берсе екен деп дүниеқоңыз етеді. Оныншыдан, ғылым қудайға зәһәт, таупиық гибадат қылады, ал мал өз иесінің кеңіліне тәкаппарлық салады. - деп тапқырлықтанылыпты.
Е) Алтыншы Мәтін мазмұнына сай мақал A) Мал кетірер өлімді, Дос көтерер кеңілді B) Атаңа не қылсаң, Алдыңа сол келер C) Мың малың болғанша, Бір балаң ғалым болсын. 115 Киім кірі жуса кетеді, Көңіл кірі айтса кетеді Е) Аңқау бөрі қой үркітеді Ақылсыз адам ел үркітсді Әзірет Әлі шешеннің сезін ұтымды етіл тұрған тәсіл A) Жобалап айту C) Суретгеп айту Е) Салыстыра айту B) Жырлап айту D) Баяндап айту 3-Мәтін Әлем елдерінің Жаңа жылды қарсы алуы
«Әр елдің салты басқа, иттері кара қасқа» демекші, Жаңа жылды тойлауда әр елдің түрлі салт-дәстүрлері бар. Болгарияда сағат тілі түнгі 12-ні соққанда барлық үйде жарық сөне бастайды.
салатын көрінеді Кубада сағат тунгі 12-ні соққан кезде 12 түйір жүзім жейді екен.
жүктеу/скачать 6,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||