Жамал ад-Дин Түркістани - Түркістаннан шыққан, математика мәселелерімен айналысқан ғалым. Ол 1312 жылы өз заманасы үшін озық деп саналған және медреселерде кеңінен пайдаланылған «Китаб әл-әлайна» («Жоғары математика кітабы») атты трактат жазған.
Орта ғасырларда бастауыш математиканы оқыту жөніндегі ой-пікірдің жоғары деңгейге көтерілуі әл-Фараби сияқты ”кәсіпқой“ математиктердің әрекеттерімен ғана шектелмейді. Ол сонымен қатар ойшыл ақындардың, сөз зергерлері мен дуалы ауыз даналардың сан-салалы көзқарастарынан да көрініс береді. Қараханидтер тұсында (ХІ-ХІІ ғасырлар) ислам дінінің таралуынакең жол ашылғанымен, барлық мәселеде үстем болып келген араб тілінің қолданылу аясы тарыла бастады. Сөйтіп қыпшақ, оғыз, қарлұқ және ұйғыр тайпалары мен халықтарының тілдері негізінде Х-ХІІ ғасырларда түрік жазуы қалыптасты. Ж.Баласағұн, А.Жүйнеки сияқты ойшылдардың тәлім-тәрбиелік мәні зор шығармалары осы кезеңде жазылды.
Достарыңызбен бөлісу: |