3-сурет. Моделдеу түрлері. Идеал моделдеуде нақты нысанның орнына сөз, график, кесте, математикалық өрнектер формасындағы түрі қарастыру қабылданған. Идеал моделдеудің материалдықтан айырмашылығы – ол нысан мен моделдің материалдық аналогиясына емес, ойға қонымды идеал аналогиясын сүйенді де, әрқашан теориялық сипатта болады.
Жаратынды және аналог моделдер – материалдық моделдеудің құраушылары (4-сурет) .
Жаратынды моделдеу – нақты нысанға оның ұлғайтылған немесе
кішірейтілген материалды аналогы сәйкес қойылады да, зерттелінетін нысанның қасиеттері ұқсастықтар теориясы негізінде моделге алмастырылады.
Аналогты моделдеу. Әртүрлі физикалық табиғаттағы нысандар
аналогия негізінде ресми түрде бірдей өрнектеледі.
Идеал моделдерді интуитвті, таңбалы, ғылыми типтерге бөледі (5-сурет).
Интуитивті моделдеу зерттеу нысанын интуиция арқылы елестетуге негізделген.
Ғылыми моделдеу дегеніміз – моделдеу нысанына бақылауларға сүйенетін гипотеза ретінде қабылданған болжамдардың минимум санын қолданатын, барлық уақытта қисынға негізделген моделдеу.
Идеал моделдеу
Интуитивті моделдеу
Ғылыми моделдеу
Таңбалы моделдеу
5-сурет. Идеал моделдің түрлері
Таңбалы моделдеу модель ретінде қайбір бейнедегі таңбаларды (схема, нота, график) қолданады.
