1. Нутрициология, анықтамасы, міндеттері, негізгі ұғымдар
Саңырауқұлақтармен улану, көріністері, алдын алу
жүктеу/скачать 267,97 Kb.
|
НУТРИЦИОЛОГИЯ
І тоқсан 9- сынып Әдебиет БЖБ 2 оқушыға (2)
| 54. Саңырауқұлақтармен улану, көріністері, алдын алу.
Саңырауқұлақтардан улану Саңырауқұлақтармен улану мезгілдіксипатқаие , яғни ертекөктемнің және жаздыңсоңынақарайөршиді . Ертекөктемде өткұлақтан улану жиікездеседі , себебі , бұл саңырауқұлақжеугежарамдытыржыңқұлақсаңырауқұлағына өте ұқсас ( 11.2 - сурет ) . Дегенмен , халық арасында 15 минуттықкайнатуданкейін өткұлақ саңырауқұлағынпайдалануғаболадыдегентүсінікқалыптасқанымен , бұл саңырауқұлақтарулықасиетінгиромитриннің тұрақтылығы арқасындасақтап , орталықжүйкежүйесінің , бауырдыңқызметінекеріәсерінтигізіп , заталмасуды бұзады . Осы өткұлақ саңырауқұлағынанболатынөлімжітімшамамен 30 % құрайды . Клиникалықсипаты : уланудыңкөрінісіаталмышсаңырауқұлақтардықабылдағаннанкейін 6—10 сағаттанкейінбайқалады . Сырқатбіртіндепдамиды . Тағамнан улану 317 1.2 - Сурет . Улы откұлақ және тыржыңқұлақсаңырауқұлақтарыАлдыменнауқас асқазан тұсының түйілуіне , ауырсынусезіміне , жүрек айнуына және тоқтаусыз құсуға шағымданады . Кейбіржағдайдатынымсызіш өту , әлсіздіктіңкүшеюібайқалады . Көп жағдайда бас ауырып , естіңбұлғырлануы , сандырақтау , сарғаюбайқалады . Улану белгілері 4-7 күнгедейінсақталады . Өлімжітімшамамен 2—4 % құрайды . Ал , жазмезгілініңсоңында басқа саңырауқұлақтардан улану жиілейді , себебісаңырауқұлақтардыжинаумезгілібасталып , адамдартағамғакүнделіктіқолданабастайды . Саңырауқұлақтардануланудыңағымыауыр және өлімкөрсеткішіжоғары . Клиникалықкөрінісісаңырауқұлақтардаболатынфаллоидин , фаллоин , аманитин ( боз арамқұлақ ) , гельвеллқышқылы ( тыржыңқұлақ ) , гиромитрин ( өткұлақ ) және мускариннемесемускариноидин ( шыбынжұт ) алколоидыныңулыәсеріменбайланысты . Боз арамқұлақтан болатынуланудыңағымы өте ауырөтеді ( 11.3 - су рет ) . Бұл саңырауқұлақтыңқұрамындакездесетінаманитингепатотоксинді , нефротоксинді , энтеротоксинді әсер етеді . 11.3 - Сурет . Боз арамқұлақ Клиникалықсипаты : ауру кауыртбасталады . Тынымсыз құсу , іштіңайналасыныңауырсынуы , іш өту науқастардымазалайды . Үлкендәретсілемейлі - сұйықболады . Бірнешеуақытүзілістенкейінклиникалықкөрінісіөршіп , уланудыңекіншіфазасыбасталады . Әлсіздікбайқалып , су – электролиттепе - теңдігібұзылады , коллапс , делирия , есеңгіреуанықталады . Өлім 2-3 күнненкейінболады . Уланудыңнәтижесі 50—90 % жағдайдаөлімменаяқталады . Егернәтижесіжайлыболса , ондаклиникалықкөріністерәлсіреп , біртіндепсауығабастайды . Қанда ұзақ уақытбойыналактатдегидрогеназаның , билирубиннің , зәр қышқылыныңдеңгейіжоғарылайды . Бауыр мен бүйректенекроздыошақтарсақталады . Науқастардәрігергеуақытындақаралып , жүйелітүрдеемдіқабылдауларықажет . Шыбынжұт . Шыбынжұтсаңырауқұлағыныңбірнешетүрінкездестіругеболады : қызыл , пантер және парфирлі . Бұл саңырауқұлақтардан улану сиреккездеседі) . ҚызылшыбынжұтШыбынжұттыңулызаттарынамускарин , мускаридин және мусцимолдыжатқызуғаболады . Олар м - холиномиметикболыптабылады , орталықжүйкежүйесінеайтарлықтай әсер етпейді және гематоэнцефалдытосқауылданөтугеқабілеттіемес . Осы қасиетінебайланыстыуыттылықәсеріхолинрецепторларыменсипатталатын асқазан , жүрек бұлшықеттері , тамыр , қарашық , әртүрліэкзокриндіжүйелержағынанбайқалды . Шыбынжұтпенуланудыңклиникалықкөрінісіқабылдағаннанкейін 1—4 сағаттан соң байқалуымүмкін . Уланғандарсілекейдіңбөлінуініңшамадан тыс жоғарылауына , тершеңдікке , брадикардия , іштіңтүйіпауыруына , ішөтуге , құсыққа және қарашықтыңтарылуы на шағымданады . Жағдайдыжеңілдетуүшінасқазандыжуутағайындалады . Ал психотроптыпрепараттар мен атропиндітағайындау тек қанадәрігердіңнұсқауыбойыншағанажүргізіледі . Аталмышсаңырауқұлақтышамадан тыс көп мөлшердеқолданунәтижесіндеғанаөлімболуымүмкін . Егердебіріншіліктікөмекуақытындакөрсетілетінболсағана 1-3 күнненкейінсауығуғаболады . жүктеу/скачать 267,97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|