52.Тағамдық бактериалды токсикоз, түсінік.Стафилококкты токсикоз
және ботулизм, себептері, көріністері, алдын-алу.
Тағамдық уланудың негізгі екі түрі белгілі ол микробтық және микробты емес, соның ішінде біз тағамдық бактериалды токсикозға тоқталамыз, ол патогендік бактериялардын қурамындағы токсиндер тудыратын тагамды тутынудан туындайтын бактериялықк адам аурулары. Токсин тузетін бактериялар негзінен энтеротоксикалык стафилококктар мен ботулизм бацилласы болып табылады. Бактериялык токсикоз - бул белглі бір микроорганизмдердін дамуы нәтижесінде жинакталған токсиндердін шекті дозалары бар тагамдарды қабылдаумен байланысты тағамдық улану тобы болып табылады. Осыған байланысты бактериялық токсикоздың алдын-алу тиісті микроорганизмдердің тағамға түсуіне жол бермеуге бағытталған шараларды ғана емес, сонымен қатар тағамның өндірісі мен айналымы кезінде токсиндердің түзілуін барынша азайтуды қамтиды.
Ботулизм Clostridium botulinum токсинімен зақымдалған тағамдарды қабылдағаннан соң пайда болатын уланудың бір түрі. Ол грам оң, спора түзетін бактерия, көбіне топырақта, су және тағам өнімдерінде кездеседі.
Ботулинум асқазан және ішек жолдарына еніп сосын қанға түсіп миға дейін зақымдайды. Қазіргі уақытта ботулизмнің төрт түрі ажыратылады: тамақ токсикоздық түрі, нәрестелік түрі, жараларда болатын және даму механизмі анықталмаған ботулизм.
Ауру басталғанда асқазан ішек жолдарында ауырсыну болады, диплония, қарашықтың өзгеруі, афония, бұлшықет әлсіздігі, бас ауру, бас айналу тағы басқа белгілер көрінеді. Әдетте ботулизм өнімдерді дұрыс сақтамау және темекі шегумен байланысты өршиді. Бұл аурудың өлім көрсеткіші 30-60пайызды құрайды, егерде тиісті емді яғни сарысуларды қолданса өлім көрсеткішін азайтуға болады, бұл аурудың жасырын кезеңі 10 күнді құрайды. Ботулизмнің алдын алу үшін балық өнімдерін бірден аулай салып қолдану керек немесе қажетті санитарлық ережелерді сақтай отырып пайдалану керек. Көкөністер топырақтан тазартылған, таза, өңдеуден өткен болуы керек. Алдан алудағы ең ескеретін нәрсе ол гигиена және үйде банка жапқан кезде тазалықта сақтау, иісі шыққан және томпайған консервілірді қолданбау керек, үй жағдайында консервілегенде көкөністерді он минут қайнаған суда ұстау керек, ол спораларды азайтады, және аурудың туу қауіпін азайтады.
Стафилококкты токсикоз, яғни стафилакоккты тағамдық улану энтеротоксин бөлетін штамдардан жұқтырылады. Қоздырғыш табиғатта өте көп тараған себебі олар бөлме температурасында да өсе береді олар . ас тұзы мен қанттың жоғары концентрациясына төзімді болып келеді және қоршаған ортаның қолайсыз жағдайларына төзімді. Тасымалдаушылар көбіне іріңді аурумен ауыратын адамдар болып табылады ауа арқылы жұғады. Стафилакоккк тағамға түскен соң бірден көбейеді, көбіне сүт өнімдері, балық, көкөністер, кондитерлік өнімдер зақымдалады себебі олар тез бұзылатын тағамдарға жаатды.
Клиникалық көрінісіне келсек іштің бүріп ауруы, іш өту болады. Сонымен бірге әлсіздік, АҚ төмендеуі, температура, тырысу байқалады. Жасырын кезеңі бір екі сағат.
Алдын алу шараларына тағамдық өнеркәсіпте жұмыс жасайтындардың арасынан осы аурумен ауыратындарды анықтау, іріңді қабыну ауруларын деркезінде алдын алу, өнімдерді дұрыс сақтау жатады.
53.Тағамдық микотоксикоздар, түсінігі. Афлатоксикоздар,
Достарыңызбен бөлісу: |