3.Өндірістік жүйе: түсінігі мен мәні. Өндіріс жүйесі – бұл біртұтас тұтастықты құрайтын және өнеркәсіп өнімдерін өндіру немесе қызмет көрсету үшін қызмет ететін өндіріс процесінің өзара байланысты және өзара тәуелді элементтерінің, өндірістің техникалық және ұйымдық реттілігінің үлкен, күрделі, кибернетикалық жүйесі.Өндіріс – бұл қоғамның дамуы мен өмір сүруі үшін қажетті материалдық және рухани игіліктерді құру процесі. Өндіріс ұғымы жалпы алғанда – бұл абстракция, бірақ ақылға сиымды абстракция, себебі ол шын мәнінде жалпылама мағынаны білдіреді және өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, құрылыс сияқты жиынтық өндірісте көрінеді. Өндіріс бірмезгілде тұтыну процесінде бола алады. Өсімдікхимиялық элементтерді тұтына отырып, өзін – өзі ұдайы өндіреді.
Өнеркәсіп материалдық жұмыс күшін, шикізатпен материалдарды тұтынаотырып, матералдық өндірістерді ұдайыөндіреді. Өндіріс процесі тек қана үш факторлардың – адамныңжұмыскүші, еңбекзаты менеңбекқұралдары – өзараіс – әрекетіарқылы (бұлК.Марксбойынша) жүзеге асуы мүмкін. Бірінші фактор – жеке түрде жүзегеасса, екіншісі мен үшіншісі – өндіріс процестерінің заттық факторыретінде іске асады. Осы жағдайды ескере отырып, К.Маркс былай жазған: «Қоғамдық өндіріс түрлері қандай да болмасын – жұмысшы мен өндіріс құрал – жабдығы үнемі оның факторы болып қалады». Жалпы мәні.Өндірістік жүйелер қабілетті өз бетінше немесе өзара ісқимыл бір-бірімен қанағаттандыруы тиіс сол немесе басқа да сұраулар мен қажеттіліктерін әлеуетті тұтынушылар арқылы шығарылатын тауарлар мен қызметтердің. Пайда болуы, мұндай құрылымдардыңпайда болуымен негізделеді немесе қалыптастырумен нарықта сұраныс.
4.Өндірістік жүйелердің құрамы мен құрылымы және олардың қасиеттері.Өндірістік құрылым – бұл өндіріс процесін ұйымдастыру үшін кәсіпорынды құрайтын цехтардың, қызметтердің және учаскелердің құрамы мен кооперациясы.Өндірісте табысты қызметті жүзеге асыру үшін ең тиімді өндірістік құрылымға негізделген өндіріс процесін ұтымды ұйымдастыру қажет.
Цехтың өндірістік құрылымының схемасы.
Әдетте барлық цехтар негізгі және қосалқы болып бөлінеді. Негізгі цехтар тікелей сатуға арналған өнімдерді шығарады және кәсіпорынның профилі бойынша, сонымен қатар өнім түрлеріне, өндіріс технологиясы мен масштабына байланысты қалыптасады.Негізгі цехтардың бірінші кезектегі міндеттері – өнімнің сапасын арттыру, өзіндік құнын төмендету, өнімді уақытында шығару, нарықтың өзгермелі қажеттіліктеріне сәйкес дер кезінде қайта құрылымдау. Бұл міндеттер шеберханаларды ұтымды мамандандыруға, орналастыруға және кооперациялауға, сондай-ақ бастапқы операциядан соңғы операцияға дейінгі өндірістік процестің пропорционалдылығын қамтамасыз етуге негізделген.Көмекші және қызмет көрсету цехтарына келетін болсақ, олардың қызметінің нәтижесі кәсіпорынныңөзінде тұтынылады. Міндеттердің бірі – негізгі өндірістің тұрақты, үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету.