1. Отбасын педагогикалық психологиялық сүйемелдеу курсының негізгі ұғымы
Қазақстандағы отбасы дағдарысының көрсеткіші
жүктеу/скачать 99,96 Kb.
|
пед псих эссе
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазіргі отбасының рөлдік құрылымы
- Некеге тұруды таңдау мотивациясы
| Қазақстандағы отбасы дағдарысының көрсеткіші
Соңғы жылдары Қазақстанда некеге тұру көрсеткішінің азайғаны, некеге тұрудың кейінгі жасқа ауысуы, ажырасу санының артуы байқалады. Қазіргі тенденцияларды екінші демографиялық ауысу деп аталатын және дәстүрлі некелік мінез-құлық үлгісінен кетудің белгілері деп атауға бола ма? Екінші демографиялық ауысу – өмір сүру ұзақтығының ұлғаюы аясында туу деңгейінің төмендеуі – ешбір ел айналып өтпейтін жаһандық үрдіс. Көптеген дамыған елдер оны аяқтаса, Қазақстан соңғы сатыда тұр. Ал жыл өткен сайын ұлғайып келе жатқан некеге тұру және ажырасу жасы сияқты көрсеткіштер бұл үрдістің еліміздің демографиялық дамуына әсерін көрсетеді. Қазіргі отбасының рөлдік құрылымы Отбасының рөлдік құрылымы оның мүшелеріне келесілерді белгілейді: олар не, қалай және қандай жағдайларда бір-бірімен қарым-қатынас жасауы керек. Рөлдер отбасы мүшелерінің бір-біріне қатысты функцияларын көрсетеді. Рөл – бұл әлеуметтік және тұлғааралық қатынастар жүйесінде белгілі бір позицияны иеленетін индивидтен күтілетін мінез-құлықтың нормативтік бекітілген нысаны. Рөлдер - мазмұны мен жүзеге асуы әлеуметтік-мәдени нормалармен, ережелермен және күтулермен реттелетін мінез-құлық үлгілері. Мінез-құлық құрамдас бөлігінен басқа, «рөл» ұғымы белгілі бір рөлді ойнайтын адамнан күтілетін мақсаттарды, сенімдерді, сезімдерді және құндылықтарды қамтиды. Мәдениетте, соның ішінде белгілі бір отбасының мәдениетінде рөлдерді қабылдауға және оларды орындауға қатысты ережелер бар. Отбасы мүшесінің оның отбасы рөлін қабылдау дәрежесі оны жүзеге асырудың тиімділігін анықтайды. Күтуге сәйкес келетін рөлді орындау мақтаныш, сәйкестік, қанағаттану сезімдерімен бірге жүреді, ал рөлдік күтулерден ауытқу ұят, кінә, жеткіліксіздік сезімдерімен реттеледі. Жүйедегі, бұл жағдайда отбасылық жүйедегі адамдардың функционалдық позициялары ретінде рөлдер адамның сеніміне, құндылықтарына, көзқарастары мен мінез-құлқына әсер етіп, оның жеке қасиеттерін қалыптастырады. Некеге тұруды таңдау мотивациясы Болашақ отбасының беріктігін анықтайтын ең маңызды бастапқы фактор – некеге тұруға мотивация. Олар: сүю және сүйікті болу қажеттілігін түсіну; өзін-өзі бекіту және өзін-өзі жүзеге асыру (атап айтқанда, әлеуметтік және статусты бекіту мотивтері); серіктес қамқорлық пен тұрақтылық көзі ретінде қарастырылған кезде қауіпсіздік сезіміне деген қажеттілікті қанағаттандыру; байланысты болу қажеттілігін сезіну (басқа адамдар қоғамы, қарым-қатынас, эмоционалды байланыстар, достық, махаббат); ұрпақ қалдыру мотиві, ата-ана рөлін жүзеге асыруға ұмтылу; серіктестің игілігі үшін қамқорлық пен жауапкершілікке негізделген парыз және әлеуметтік міндеттеме мотиві; тұрмыстық жағдайды, қаржылық жағдайды жақсарту мотиві жүктеу/скачать 99,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|