1-СҰРАҚ. Абайдың өскен ортасы,алған білімі: діни,қоғамдық-саяси шығармалары арқылы дәлелде
-БИЛЕТ.Абайдың шығыс әдебиетінен алған тағылымы: М.Мырзахметұлы, Ө Күмісбаев зерттеулері бойынша
жүктеу/скачать 129,29 Kb.
|
Әмренов Финал
АБАЙ 25 ӨЛЕҢ
| 24-БИЛЕТ.Абайдың шығыс әдебиетінен алған тағылымы: М.Мырзахметұлы, Ө Күмісбаев зерттеулері бойынша
Абай мұрасының жалпы Шығысқа қатысты туралы күрделі дн қиын проблеманы ғылыми тұрғыдантиянақты шешу үшін не істеу керек деген сұраққа біз алдымен Абайдың ақындық кітапханасының көлемі мен жайы туралы мәселені шама келгенге толығырақ анықтап,анықталған деректердің өзін барынша Жақсы меңгеріп алмайынша Абайдың Шығысқа қатысты туралы сөз ету зерттеу жүргізу нәтижесі болмақ.Осы себептен М.Мырзахметұлының зерттеу бойынша екі түрлі жолмен қарауға болады. Біріншіден,Абай шығармаларымен байланысы бар деген кейбір жанама деректерді ақынның дүние,дін,өнер,әсіресе эпикалық пікірлерін нақтылы салыстырулар жүргізіп барып оның өзін ерекше сын есебінен өткізе отырып анықтасақ қана өз жемесін бермек.Осы тұрғанда қарағанда,Абай оқыған және оның қарас өздерімен белгілі дәрежеде қатысы бар деректер көзініңбірі-Шығыс әлеміне ертеден әйгілі «Насихатнама»(кейде оны «Кабуснаме» деп те атайды)кітабы деп білеміз.Орта Азия мен Қазақстан,Татарстан ағартушыларының бәрі де бұл кітапқа назар аударған.Абайдың «Насихатнамеге» қатынасы,әсіресе оның қазақ әдебиетінің тарихында бұрын болып көрмеген жанрлық ,стильдік ерекшелігімен айырықша дараланады қара сөздерінде айқынырақ аңғарылды.Бұлай дейтініміз осы кітаппен Абайдың қарасөздерінің сөз еткен мәселесінің көбі тақырып жағынан бірсыпыра ұқсас болып келсе де ,оларды шешу әр түрлі көзқарастың тұрғысынан болып отырады. Екіншіден,Абайдың ақындық кітапханасының көлемі мен жайы туралы мәселеде ең сенімді деректердің бірі-Абайдың өзі шығармаларында арнайы атап отыратын кейбір шығармалардың аты мен кісі аттары болып табылады.Өйткені бұл деректер көп мәселенің сырын ашуға,мәнін білуге нақтылы септігі типтік дерек көздеріне айналып отырады.Осы тұрғыдан көз салмақ Абайдың Фзули,Шәмси,Сайхали,Наубайхана,Саған,Фирдоуси,Хожа,Хафиз бу hәммачидеп,Шығыстың ұлы классиктері нің өзі іш тартқыш өнер саңлақтары атап мәлімет беруінде үлкен мән бар.Әрі Абай мен Шығыс классиктері нің арақатынасын зерттеулер бағдар сілтеумен құнды.Осы тұрғыдан қарағанда проф.Ғ.Сағдидің Науаи мен Абай деген зерттеушінің үлгі боларлық жақтары да бар әрі соны пікірлерге бай еңбек. Профессор. Ғ.Сағдидің құнды пікірлер айтуынша оның екі ұлы ақынның да шығармаларын түпнұсқадан оқи алуы мен терең танып меңгеруі септігін тигізеді.Бұл,әсіресе екі ақынның шығармаларын нақтылы салыстыра отырыпты дәлелді де сенімді пікірлер айтуынша көрініп тұр.Ғ.Сағди Абай шығармаларын 1921 жылдан бастап зерттейді.Абай мен Науаи дүниетанымында нақтылы түрде зерттеу міндеті тұр.Бұл Абайдың әдеби мұрасының Шығысқа қатысты туралы мәселені тереңірек түсінуімізге ол мұраның кей жақтары сырын жаңадан алуымыз ға мүмкіндік бермек.Әсіресе,Науаи мен Абайдың дүниенің танымдық көзқарасын суфизм мен өнерге ығыстырып, салыстыру осы пікірді дәлелдей түседі. жүктеу/скачать 129,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|