Рентабелділік: мазмұны, есептеу әдістемесі

Неғұрлым жалпы түрде экономикалық тиімділік екі шаманың сандық арақатынасын көрсетеді – шаруашылық қызмет пен өндірістік шығындардың нәтижелері. Экономикалық тиімділікті арттыру мәселесінің мәні ресурстарды пайдалану процесінде әрбір шығын бірлігіне келетін экономикалық нәтижелерді ұлғайтудан тұрады.

Рентабельділік – бұл шығындардың қайтарым деңгейі мен ресурстарды пайдалану дәрежесін сипаттайтын өндіріс тиімділігінің салыстырмалы көрсеткіші.

Пайда негізінде мынадай салыстырмалы көрсеткіштер есептеледі:

• 
  Жалпы рентабельділік. Ол пайданың негізгі және нормаланатын айналмалы өндіріс құралдарының орташа жылдық құнына қатынасы ретінде есептеледі:
  

Р_общ = П_б\О_с+О_б

• 
  Қор қайтарымдылығы
  

Фемк = Ос\Q

Q - өнім шығару.

Қор қайтарымы – бұл негізгі құралдардың орташа жылдық құнының бір тенгесіне келетін өнім шығару; қор сыйымдылығы – бір тенге өнімге келетін негізгі құралдардың орташа жылдық құны;

• 
  Сату (айналым) рентабельділігі:
  

• 
  Негізгі капиталдың рентабельділігі:
  

• 
  Меншікті капиталдың рентабельділігі:
  

Меншікті капиталдың рентабельділігі қаржыландырудың жеке меншік көздері есебінен өндіріске инвестицияланған капиталды пайдалану тиімділігін сипаттайды.