1. XX ғасырдың басындағы Қазақстандағы өнеркәсіптің дамуы
Екінші кезең-1923 жылдан-1932 жылдар аралығ
жүктеу/скачать 235,01 Kb.
|
тарих ответы
- Бұл бет үшін навигация:
- Төртінші кезең-соғыстан кейінгі мезгілге, яғни 1940 жылдың соңы мен 1950 жылдың басы
- ұлтшыл деп айыптады
| Екінші кезең-1923 жылдан-1932 жылдар аралығы бұл кезеңде бұрын жүргізілген шаралар өз жалғасын тапты.
Үшінші кезең-1933 жылдан басталып, 1937-1938жылдары өзінің шарықтау шегіне жетті. Төртінші кезең-соғыстан кейінгі мезгілге, яғни 1940 жылдың соңы мен 1950 жылдың басы Өлкедегі жалпы большевиктік айыптау жэне қуғындау саясатының ең алғашқысы түрікшілдікті айыптау болды. 1920 жылдың 20—26 қаңтарында Ташкент қаласында Түркістан коммунистік партиясының конференциясы өтеді.Түркістан республикасында Ресейден түбірлі айырмашылығы бар үлт саясатын жүргізу үшін ең алдымен негізі берік саяси үйым қүру қажеттілігіидеясын көтереді. Большевиктер Т.Рысқүловтың "Түрік республикасын қүру" туралы идеясына қарсы шығып, ұлтшыл деп айыптады.Қазақ зиялыларына қарсы бағытталған айыптаулардың ішінде большевиктердің Алаш зиялыларына қарсы бағытталған күресі ең қатал және ымырасыз болды. Алаш зиялыларына қарсы күрестің жандануына 1925 жылы 29 мамырда Сталиниің Қазақ өлкелік партия комитетінің бюросына өлкелік "Ақ жол" газетінің үстанған бағытын айыптап арнайы жазған хаты себеп болды. Большевиктер ipi байларды тәркілеуге байланысты бас көтерулерді үйымдастырушылар деп қазақ зиялыларын айыптап, оларға қарсы шабуылды бастады. Соның нәтижесінде 1928- жылдың аяғында қазақтың ipi ағартушылары, әдебиетшілері, эртүрлі саладағы зиялылары жэне Алашорда қайраткерлері A. Байтұрсынов, M. Жұмабаев, M. Дулатов, Ж. Аймауытов, X. Ғаббасов барлығы 44 адам қуғындалып, түтқындалды.1930 жылдың қыркүйек, қазан айларында үлттық интел- лингенцияның екінші бір тобы (40-қа жуық адам), құрамында Xәлел жэне Жаханша Досмүхамедовтер, М.Тынышпаев, Ж. Ақпаев, өзге де зиялы қауым өкілдері түтқындалды. 1937-1938жылдары өзінің шарықтау шегіне жеткен үлкен террор жылдары С.Қожанов,Т.Жүргенов,Қ.Жұбанов Б.Майлин,І.Жансүгіров,С.Асфендияров,С.Сейфулин кінәсіз жазалау құрбандары болды. Төртінші кезең-соғыстан кейінгі мезгілге, яғни 1940 ж. соңы мен 1950 ж. басына тән бұл жылдары соғыс жылдары белсенді шығармашылық қызметі арқылы патриоттық ұстанымын ашық білдірген ғалымдар мен ақын жазушыдар еді. Ә.Бекмаханов,Б.Сүлейменов, Е. Исмайылов Жалпы сталиндік қуғын-сүргін көлемі әлі толық анықтала қойған жоқ. Кей деректерде 1937—1938 жылдары қазақстандықтардың 44 мыңы түрмелерге түсіп, 22 мыңы атылды десе, басқа деректер 1930—50 жылдары 100 мыңнан астам адам репрессияға үшырады, оның ішінде 20 мыңнан астамы атылғанын айтады. жүктеу/скачать 235,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|