Толқындардың, оның жолында кездесетін, d өлшемі λ толқын ұзындығымен шамалас, тосқауылдарды айналып өтуі құбылысы дифракция деп аталады. Дифракциялар арқасында толқындар геометриялық көлеңкелер аймағына түсіп, тосқауылдарды жеңіп, экрандағы шағын саңылаулар арқылы өтіп кете алады. Толқындардың, оның жолында кездесетін, d өлшемі λ толқын ұзындығымен шамалас, тосқауылдарды айналып өтуі құбылысы дифракция деп аталады. Дифракциялар арқасында толқындар геометриялық көлеңкелер аймағына түсіп, тосқауылдарды жеңіп, экрандағы шағын саңылаулар арқылы өтіп кете алады. Геометриялық оптикамен сипатталатын, жарықтың таралу заңдарынан ауытқуы әдетте жарық дифракциясы болып түсіндіріледі.
Демек, дифракция – бұл біртекті емес ортадағы толқынның таралуы, сәулелену интенсивтілігінің әсерінен байқалатын құбылыс.
ФРЕНЕЛЬ ДИФРАКЦИЯСЫ
Фраунгофер дифракциясы — шексіз алыстағы нүктелік жарық көзінен немесе параллель жарық толқындарының тар саңылаудын өтуінен пайда болады.
жарық көзі
экран
саңылау
линза
линза
Бір саңылаудан алынатын Фраунгофер дифракциясы
b sinθ : шеткі сәулелер арасындағы жол айырымы.
Бір саңылаудан алынатын Фраунгофер дифракциясының минимумдар мен максимумдар шарты
Орталық бас максимумдар шарты :
Минимумдар шарты :
Максимумдар шарты :
мұндағы
Дифракциялық тор - деп ендері бірдей, біріне-біріне параллель, бір жазықтықта орналасқан өте көп N саңылаудан тұратын жүйені айтады.
Саңылау енін а, қара жолақ енін b деп белгілейік. Сонда дифракциялық тордың тұрақтысы (периоды) d =а+b болады.
Дифракциялық тордың интенсивтігінің бас максимум шарты төмендегі өрнекпен анықталады
( m = 0, ±1, ± 2, ± 3,... )
Тор тұрақтысы (периоды)
Көршілес екі сәуле арасындағы оптикалық жол айырмасы.
Көңіл қойып тыңдағандарыңыз үшін рахмет
Достарыңызбен бөлісу: |
