Түтынушының талгамы - жекелеген түтынушылардың белгілі бір игіліктің жиынын таңдауына эсер ететін негізгі факторларының бірі. Түтынушы тауарды оның пайдалылығы үшін түтынады, яғни тауардың касиеті тұтынушының қажеттілігін канағаттандыру қажет. Пайдалылықты бағалау тұтыну процесінің бірқатар заңдылықтарымен байланысты. Біріншіден, адамдардың қажеттіліктері біртіндеп қанағаттандырылады, яғни игіліктің қолданылу деңгейіне байла нысты қанағаттандырылады. Жалпы пайдалылық бұл жерде өседі. Экономикалык игіліктің жалпы пайдалылығы - бұл тұтынылатын игіліктің барлық көлемінің жиынтык пайдалылығы.
Шекті пайдалылықтың төмендеу заңы- Госсеннін бірінші заңы: игіліктіц тұтыну мөлшерінің саны өскен сайын, онын әрбір косымша пайдалылығынын төмендей беруі.
екі экономикалык игіліктің кеңістігінде жатқан бірнеше талғамсыздық қисықтары - талғамсыздық қисықтарының картасы деп аталады. Талғамсыздық қисықтарының картасы тұтынушының ұнамдылықтарын көрсетеді жэне оның эртүрлі игіліктердің кез келген екі комбинациясына қатынасын анықтауға мүмкіндік береді
Сурет 100бет
Пайдалылық функциясы дегеніміз тұтынушының белгілі бір игілікті тұтынуға жүмсаған ақшалай табысының эрбір бірлігінің (доллар, марка, фунт и т.б.) шекті пайдалылығының бірдсй дәрежеде көрінуі. Пайдалылық функциясы - игіліктің көлемінің өсуіне байланы сты оның шекті пайдалылығының төмендеуін көрсететін функция: MU=d(TU)/dQ
Бюджет шектеулілігі дегеніміз тұтынушының дэл қазіргі уақытта берілген табыс деңгейінде жэне белгілі бір бағамен сатып ала алатын игіліктерінің барлық нұсқаларының жиынтығы. Бюд жет шектеулілігі қолда бар нақты ақшаға қанша түтыну тауарларын сатып алуға болатындығын жэне жалпы жұмсалатын шығынның табысқа тең болу керектігін көрсетеді. Бюджет сызыгы дегеніміз берілген табыс мөлшерінің игіліктер жиынтығын толық сатып алу кезіндегі сол игіліктер жиынын көрсететін нүктелерді қосатын түзу сызық.
