435 имплицитно: ат басындай алтын
«От көктен, су таудан түсті»
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Pdf көрінісі
|
Ғылымдағы ғұмыр I том
- Бұл бет үшін навигация:
- Отпен аластау
- § 3. Өсімдіктер дүниесі Адыраспан
| «От
көктен, су таудан түсті» (халық арасында осындай шындыққа жа- насатын ұғым бар, өйткені жер бетіндегі сулар (өзен, бұлақ, жылға, көл, т.б.) таудың басындағы мәңгілік мұз айдындарының күн аптабынан еруінен пайда болса, жер бетіндегі орман-тоғайларды өртейтін отты адамзат о баста аспаннан түскен нажағайдан алғаны мәлім)... * Отпен аластау (науқас адамды, кейде ауру малды лаулап жауып тұрған отты айналдырып отпен ұшықтау; көне сенім бойынша осылай еткенде оттың қасиетті күштері оларды дертінен айықтырады-мыс (М.Тоқжігітов, З.Ақназа- ров. Ислам , 31); мал түліктеріне, әсіресе жылқыға індет келгенде, олардың та- бындарын лаулата екі оттың арасынан айдап өткізу арқылы да ауруды аластаған (С.Мұқанов , ІІ. 41))... *Қазақ арасында «бөгде адамға біреудің от басынан, ошағынан от алуға болмайды» деген ырым бар; ол « отпен сол үйдің дәулеті мен семья бақыты бір- ге кетіп қалады» деген сенімге байланысты болса керек (Ақназаров. Ислам, 47)... * Найзағай жарқылдағанда есік алдындағы жерге балта, шот сияқты темір аспаптарды жайып, «Сүт көп, көмір аз » дейтін ырым арқылы халық ошағын- дағы оттың көп болуын тілеген (С.Мұқанов, II, 41). Ай ... *Егер қыстың күні ай қораланса, ол боранды аяздың нышаны. *Жаңа туған ай шалқасынан жатса, халық «жатысың өзіңе қолайлы, ша- руаға қолайсыз екен» деп, күздің я қыстың өте суық болып, мал жағдайының қиындап кетуіне жобалайды. 476 § 3. Өсімдіктер дүниесі Адыраспан (Қазақстаның шөл, шөлейт, сортаң жерлерінде, өзен-көл жаға- лауларында көбірек кездесетін көп жылдық пайдалы өсімдік; адыраспан халық арасында шипалы шөп ретінде көп пайдаланылады; оның қайнатылған ыстық суын қан қысымы көтеріліп, құйқа терісі шымырлап ауырған адамның басына құйып, буын-буынына сары су байланғанда, құяң болғанда бұлау жасап, безгек болғанда, суық тиіп ауырғанда ішкізіп емдейді; ол малдың қотырына да пай- далы; адыраспанның иісі сүйкімсіз, дәмі ащы, улы өсімдік, сондықтан да оны мал жемейді, ал жеген күнде (қой-ешкі, сиыр) уланып өлуі мүмкін (ҚСЭ, I, 125); күйдірген адыраспанның күлінен сақар жасап, сабын қайнатқан, темекіге қосып насыбай жасайды)... жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|