7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы


-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы



бет7/7
Дата31.12.2019
өлшемі0,72 Mb.
#55221
1   2   3   4   5   6   7

7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының мәдениеті

Сабақтың мақсаты:


  • Оқушыларды ХҮІ-ХҮІІ ғасырлардағы Қазақстанның материалдық және рухани мәдениетімен, олардың жыл мезгілдерін бақылау тәжірибесімен, жерлеу дәстүрімен жан-жақты таныстыру;

  • Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық, ойлау, талдау, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;

  • Оқушыларды өз елінің тарихын, тілін, дінін, ұлттық құндылықтарын құрметтеуге, Отанын сүюге, ұлтжандылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:

Әдісі:


Көрнекілік: карта

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі



  • Оқу құралын тексеріп түгендеу

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  • Сыныпты топқа бөлу

  • Бағалау: топ басшысы (бағалау парағы)

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
Қызығушылығын ояту

1.Тәукенің билік құру қарсаңында Қазақ хандығының саяси жағдайы қандай болды деп ойлайсындар?


2.Тәукенің хандық билікті алғаннан кейінгі «Билер кеңесін» құрудағы мақсаты не болды?

Билердің қазақ қоғамына ықпалын қалай түсінесің?


3.«Жеті жарғы» заңы қоғамның даулы мәселелерін шешуде қандай маңызға ие болды?
4.Тәуке хан елдегі ішкі және сыртқы жағдайды жақсартуда қандай шараларды жүзеге асырды?

ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары:

Түрткі сұрақтар қою.

1.Мәдениет дегенді қалай түсінесің?

2.Мәдениеттің адам өміріндегі маңызы қандай?

ІҮ. Мағынасын ашу

1-топ. Материалдық мәдениет дегеніміз не?

2-топ. Қазақ халқының баспанасы.

3-топ. Қазақ халқының киім кию мәдениеті.

4-топ. Қазақ халқының ұлттық тағамдары.

Мұғалім : Мәдениет(лат. өсіру, өңдеу)-қоғамның тарихи дамуында жеткен сатысын көрсететін,

Адамзаттың шығармашылық қызметінің үдерісінде жасалған және жасайтын рухани және материалдық құндылықтардың жиынтығы.

Мәдениет-адам ой-санасы мен әрәекетінің нәтижесінде туындаған құндылықтар.

Қазақ халқының мәдениеті-ежелгі заманнан бергі қазақ жерінде өмір сүріп,қазақ халқын құраған

Ұлыстар мен тайпалардың материалдық мәдениеті мен рухани мәдениетінің заңды жалғасы

Және жаңа заманға сай дамып қалыптасқан түрі.


Ү. Сегіту сәті
ҮІ. Бумеранг.

Ой-тоғаныс


Төр көзді талқылау.
Бағалау: топ басшыларының бағалау парағы бойынша қорытындылау.
Үйге тапсырма: Қазақ халқының құрал-сайман, қару-жарақтары жайлы материалдарды

қарап келу.

Материалдық мәдениет


  • Қазақтарда тұрғын үйдің екі түрі болды. Жаздыкүні жеңіл киіз үйлерде тұрса, қыстыкүні жер үйде, шымнан, балшықтан немесе тастан салынған жылы үйде тұрды. Жазғы үйдің екі түрі болды.

      1. Рухани халқының жыл мезгілдерін бақылауы

    • Халқымызда отбасы-неке қатынастарында құда түсу, қыз ұзату, келін түсіруде ертеден келе жатқан көптеген әдет-ғұрып, кәделер сақталған. Қазақ келіндері «ат тергеу» ғұрпы бойынша үйдің үлкен кішілерінің аттарын атамай, оларға басқаша ат қояды (мырза аға, ерке бала, аппақ қыз т.б.). Мұның өзі қазақ қоғамындағы үлкенді сыйлаудың , құрмет көрсетудің белгісі. Қазақтың қонақжайлылығы да рухани байлығын көрсетеді.

  1. Қазақ жерінде ислам дінінің нығаюы.

  • Түрік ғалымы Сейби қазақтардан 200 мыңнан астам адамның ислам дінін ұстанғандарын атап өткен. Орта ғасырдың соңғы кезінде, 1558-1560 жылдары Қазақстанда болған ағылшын көпесі А.Дженкинсон қазақтарды «Ислам дініне сенетін халықтар»-деп жазады. Мұның бәрі қазақтар арасында ислам дінінің кең тарағандығын көрсетеді.

  1. Жерлеу дәстүрі.

Сабақты бекіту:

  • «Мәдениет» ұғымын қалай түсінесің?

  • Материалдық мәдениет дегеніміз не?

  • Ұлттық материалдық мәдениетке не жатады?

  • Рухани мәдениет дегенді қалай түсінесің?

  • Ауыз әдебиетінің түрлерін айтып, оның бір түріне талдау жасаңдар

  • Ислам дінінің қазақтар арасында таралуының қандай ерекшеліктері болды? Қандай діни жоралғылар ұстанды?

Бағалау:

Үйге тапсырма: §44-45.



7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 46-47. Қазақ халқының шығармашылық дәстүрі

Сабақтың мақсаты:


  • Оқушыларды ХҮ-ХҮІ ғасырлардағы қазақ ақын-жыраулардың шығармашылығы туралы, саз өнері мен музыкалық аспаптармен жан-жақты таныстыра отырып, танымдық түсініктерін қалыптастыру;

  • Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық, ойлау, талдау, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;

  • Оқушыларды өз елінің тарихын, тілін, дінін, ұлттық құндылықтарын құрметтеуге, Отанын сүюге, ұлтжандылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Көрнекілік:суреттер, сызба, карта

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі



  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • «Мәдениет» ұғымын қалай түсінесің?

  • Материалдық мәдениет дегеніміз не?

  • Ұлттық материалдық мәдениетке не жатады?

  • Рухани мәдениет дегенді қалай түсінесің?

  • Ауыз әдебиетінің түрлерін айтып, оның бір түріне талдау жасаңдар

  • Ислам дінінің қазақтар арасында таралуының қандай ерекшеліктері болды? Қандай діни жоралғылар ұстанды?

Жаңа сабақтың жоспары:

      1. Жыраулар поэзиясы

      • Сыпыра жырау

      • Асан қайғы

      • Қазтуған жырау

      • Қотан ақын

      • Доспанбет жырау

      • Шалкиіз жырау

      • Жиембет жырау

      • Марғасқа жырау

      • Ақтанберді жырау

      • Бұқар жырау

      1. Саз өнері

      2. Қазақтың музыкалық аспаптары

  • Жетіген

  • Шертер

  • Домбыра

  • Қобыздаңғыра

  • Дауылпаз

  • Шыңдауыл

  • Дабыл

  • Асатаяқ

Сабақты бекіту:

  • ХҮ ғасырдағы ақын-жырауларды ата

  • Жыраулар деп кімдерді айтамыз, олардың ақындардан айырмасы қандай?

  • ХҮІ ғасырдағы ақын-жыраулардан кімдерді білесің?

  • ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырдағы ақын-жыраулар?

  • Саз өнері қай кездендами бастады?

  • Шетел ғалымары қазақ халқының саз өнеріне қандай баға берді?

  • Қазақтың саз аспаптарының түрлерін атап беріңдер.

Бағалау:

Үйге тапсырма: §46-47.



7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 48.ХҮІ-ХҮІІ ғасырлардағы тарихи шығармалар

Сабақтың мақсаты:


  • Ортағасырлық тарихшылармен, олардың еңбектерімен оқушыларды жан-жақты таныстыра отырып, шығармаларының тарихи маңызы туралы айту;

  • Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық, ойлау, талдау, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;

  • Оқушыларды өз елінің тарихын, тілін, дінін, ұлттық құндылықтарын құрметтеуге, Отанын сүюге, ұлтжандылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Көрнекілік:суреттер, сызба, карта

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі



  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • ХҮ ғасырдағы ақын-жырауларды ата

  • Жыраулар деп кімдерді айтамыз, олардың ақындардан айырмасы қандай?

  • ХҮІ ғасырдағы ақын-жыраулардан кімдерді білесің?

  • ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырдағы ақын-жыраулар?

  • Саз өнері қай кездендами бастады?

  • Шетел ғалымары қазақ халқының саз өнеріне қандай баға берді?

  • Қазақтың саз аспаптарының түрлерін атап беріңдер.

Жаңа сабақтың жоспары:

      1. Мұхаммед Хайдар Дулати «Тарих-и Рашиди»

      2. Қадырғали Қосымұлы Жалайыри «Жылнамалар жинағы»

      3. Өтеміс қажы «Шыңғыснама»

      4. Әбілғазының шежіресі

Сабақты бекіту:

      • М.Х. Дулати неге халқымыздың тұңғыш тарихшысы деп аталады?

      • Қадырғали Қосымұлы мен Оразмұхаммедті не байланыстырады?

      • Өтеміс қажы Жошы туралы қандай құнды дерек қалдырды?

      • Әбілғазы шығармаларының тарихи маңызы қандай болды?

Бағалау:

Үйге тапсырма: § 48



7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: Қорытынды сабақ

Сабақтың мақсаты:


  • Жылдық материалдарды қайталай, пысықтай отырып, алған білімдерін жетілдіру;

  • Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық, ойлау, талдау, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;

  • Оқушыларды өз елінің тарихын, тілін, дінін, ұлттық құндылықтарын құрметтеуге, Отанын сүюге, ұлтжандылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі: қайталау

Әдісі: интерактивті, сұрақ-жауап

Көрнекілік:суреттер, сызба, карта

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі



  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

      • М.Х. Дулати неге халқымыздың тұңғыш тарихшысы деп аталады?

      • Қадырғали Қосымұлы мен Оразмұхаммедті не байланыстырады?

      • Өтеміс қажы Жошы туралы қандай құнды дерек қалдырды?

      • Әбілғазы шығармаларының тарихи маңызы қандай болды

Қайталанатын материалдар:


1

Түрік қағанаты (552-603ж.)

2

Батыс Түрік қағанаты (603-704ж.)

3

Түркеш қағанаты (704-756ж.)

4

Қарлұқ қағанаты (756-940ж.)

5

Оғыз мемлекеті (ІХ ғасырдың соңы-ХІ ғасырдың басы)

6

Қимақ қағанаты (ІХ ғасырдың соңы-ХІ ғасырдың басы)

7

Жартылай көшпелі және отырықшы мәдениеттердің өзара әсері

8

Архитектура және өнер (VI-IX ғ)

9

Түріктердің рухани мәдениеті

10

Қарахан мемлекеті (942-1212ж.)

11

Наймандар, керейіттер, жалайырлар

12

Қарақытайлар (1125-1212ж.)

13

Қыпшақ хандығы (ХІ-ХІІІ ғ. басы)

14

Ұлы Жібек жолының қалыптасуы және тарихи маңызы

15

Ұлы Жібек жолының тармақтары. Ұлы Жібек жолының Қазақстандағы сілемдері

16

Қалалық мәдениеттің дамуы

17

ІХ-ХІІ ғасырлардағы қолөнер, сауда және шаруашылықтың дамуы

18

Сәулет өнері мен құрылыстың дамуы

19

Дін және мәдениет.Исламның дамуы

20

Ғылым мен білімнің дамуы

21

Монғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы

22

Алтын Орда (ХІІІ ғасырдың ортасы-XV ғасырдың ортасы )

23

Ақ Орда (XIII-XV ғасырлардың басы)

24

Моғолстан (XIVғасырдың ортасы-XVI ғасырдың басы)

25

Әмір Темірдің басқыншылық жорықтары

26

XIII-XV ғасырлардағы Ноғай Ордасы. Солтүстік Қазақстан және Батыс Сібір

27

Әбілқайыр хандығы

28

Ақ Орданың, Моғолстанның, Әбілқайыр хандығының, Ноғай Ордасының

мемлекеттік-әкімшілік құрылысы



29

XIV-XV ғасырлардағы Қазақстанның экономикалық жағдайы

30

Қазақ хандығының құрылуы

31

Қазақ хандығының ішкі-сыртқы жағдайы

32

Қасым ханның тұсында Қазақ мемлекетінің өрлеуі, жер аумағының күшеюі

33

Хақназар хан тұсында Қазақ хандығының күшеюі

34

Тәуекел хантұсында Қазақ хандығының нығая түсуі

35

Есім хан тұсындағы Қазақ хандығы

36

Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы

37

Қазақ хандығының мемлекеттік-әкімшілік құрылымы

38

Қазақ хандығының XVI-XVII ғасырлардағы шаруашылығы

39

Қазақ халқының мәдениеті

40

Қазақ халқының шығармашылық дәстүрі

41

XVI-XVII ғасырлардағы тарихи шығармалар

Сабақты бекіту:



  • «Иә-жоқ»

  • Эрудит

  • Мұны әркім білуі тиіс

  • Ішіне-сыртына

  • Бетпе-бет

Бағалау: Жылдық қорытынды бағаларын қою

Үйге тапсырма: жазғы демалыста тарихи шығармалар оқу



Каталог: uploads -> doc -> 0b8c
doc -> Ғарыш әлеміне саяхат
doc -> Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы»
doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме
doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты
doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері
doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу
doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы
doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты
doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі
0b8c -> Мысалы «Жаңылма» ойыны арқылы балаларды ынтымақтастыққа, аңғарымпаздыққа үйретеді


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет