1. Атабаев Қ. Қазақ тарихының деректанулық негіздері. Алматы, 2002ж.
2. Атабаев Қ. Деректану. Алматы, 2007ж
Деректануда қаралатын екі проблемалар кешені?
Деректерді ғылыми айналымға түсірудің экстенсивті жолы дегеніміз не?
Деректерді ғылыми айналымға түсірудің интенсивті жолы дегеніміз не?
№5 дәріс
Тақырыбы: Қазақ ғалымдарының Кеңес өкіметі жылдарындағы деректанушылық еңбектері.
Дәрістің мазмұны:
Ахмет Байтұрсынұлы тарихи деректердің табиғатта «таза» күйінде кездеспейтіндігі, олардың түрлері қоспарлардан тұратындығының себептері туралы: « Шежіре жазушылар естіген-білгенін сол қалпында, шикі түрінде тізеді.», десе , ғылымның жай шежіре жазудан айырмашылығы « Тарихшы лар құр естігенімен қанағаттанбай, рас өтірігін тексеріп, расын ғана алды», - деп көрсетіп берді.
Тарих ғылымының негізін тарихи деректер құрайтындығын, деректерде салынған ақпараттарды алып, ғылыми еңбектерде пайдалану үшін тарихи деректану ғылымының қажеттілігін , Шежіре, заманхат, өмірбаян, мінездеме – бәрі детарихтың жемі есебіндегі нәрселер. Тарих олардың айтқанының бәрін ала бермейді. Аударып атқарып, түрлі жағынан қарап, түрлі мағлұматтармен салыстырып, сипатталған мағлұматтарды ғана алды», - деп , қаранайым ғана сөздермен, аса маңызды ғылыми проблеманың шешімін түсіндіре білді.
Сонымен Ахмет Байтұрсынұлының «Әдебиет танытқыш» деп аталатын еңбегіндегі деректану проблемаларына арналған ойларын талдау, оның ұлттық деректерімізге ерекше көңіл бөлгендігін, оларды «сыннан» өткізудің, яғни деректану ғылымының қажеттігін нақты аргументтер келтіріп, дәлелдеп бергендігін, ұлттық деректер ерекшелігін дәл басып көрсеткендігін және оның осы салада Шоқан Уәлиханов пен Әлихан Бөкейханнан кейінгі өз ойларын айтқан, қазақ халқының төл деректеріне жан – жақты ғылыми таолау жасаған қазақ ғалымы болғандығын көрсетеді.
1. Атабаев Қ. Қазақ тарихының деректанулық негіздері. Алматы, 2002ж.
Достарыңызбен бөлісу: |
