А. Д. Сиротенко абел матиер тракттасындағы тіл мәселелері деви де ла ланг францози (1559)

francoyse Commun et familier, not pass que j'entende par les là entérandre

жүктеу/скачать 68,11 Kb. бет 3/5 Дата 08.02.2022 өлшемі 68,11 Kb. #121555

Бұл бет үшін навигация:

• Плеиада ақындары және оның алдында өз ана тілін әдебиет тілі ретінде
• А.Матье трактатында ұсынылған француз тілінің «жасау рецептінің» әрбір тармағына толығырақ тоқталайық.

francoyse Commun et familier, not pass que j'entende par les là entérandre de les les de de deulux qua ont beaucoup plus que es escript et compose en Icelle, mais ... Je leur veulx donner à Congnoistre que je n'ay point en haine. .. ce dont ilz pensent faire proufit au people et à la chose publique »[9, f. 2] (Мен танымал француздар туралы мәселені өзімнен артық жазған және жазғандардың ізімен жүруді мақсат еткендіктен емес, соңғыларға олардың сенімдері мен көзқарастарымен бөлісетінімді жеткізгім келгендіктен көтеруге тырыстым. халыққа да, мемлекетке де пайдасы тиер деген ойлар)*...1«Соңғы» дегенде А.Матье Дж.Тори, К.Марот, Плеиада ақындары және оның алдында өз ана тілін әдебиет тілі ретінде пайдалануды жақтаған, сондай-ақ өз жолдарын ұсынған басқа 7 7 авторларды меңзеген. оны байытады және дәріптеуге ықпал етеді. Одан әрі А.Матье өзінің лингвистикалық пайымдауының негізгі бағыттарын қысқаша және нақты белгілеп берді. Бір қызығы, ол прозалық емес, поэтикалық презентация түрін таңдады. Гуманистер үшін XVI ғ. поэзия тілдік тіршіліктің ең жоғары формасы болды, «Девис» авторының сонетті эпиграф ретінде қолдануы таңқаларлық емес. Осылайша ол былай деп жазады: «Qui vouldra veoir une raison parfaite / de bien escripre, et trop mieux deviser / Qui vouldra veoir une facon bien traicte / D'artistement termes авторластырушы / Qui vouldra veoir tout ce qu'il peult puiser / en l ' oeuvre faict d'un tresdivin poete / S'arreste icy, et cy dedans contemple «[9, ф. 1] (Кім шеберліктің не екенін көргісі келеді / француз тілінде жақсы сөйлеп, жазады, / кім үйренгісі келеді / сөздерді шебер қолдануды қалайды, / кім түсінгісі келеді, Сонет мәтінінен көрініп тұрғандай, А.Матьенің лингвистикалық концепциясының негізгі өзегі үш түйінді мәселеден тұрды: сөйлеудің дұрыстығы мәселесі, тілдің шығу тегі мәселесі және аударманың бірі ретіндегі аударма мәселесі. француз тілін байыту жолдары. Бұл жерде бірінші кітап «Девис» тақырыптық жағынан Дантенің «De vulgari eloquentia» трактатына ұқсас, оның мазмұнын Л.Г.Степанова «итальян тілін жасаудың материалды жасаудан бастап, оны безендіру бойынша кеңестерге дейінгі рецепті» деп сипаттайды [6. , б. он бір]. А.Матье трактатында ұсынылған француз тілінің «жасау рецептінің» әрбір тармағына толығырақ тоқталайық. Девистің авторы жақсы сөйлеудің нені білдіретіні туралы өз пікірін айта отырып, христиан антропологиясының әйгілі постулатына жүгінеді, оған сәйкес адам мен жануарлардың басты айырмашылығы-ақыл. Алайда ол философияда гректің «логос» (ақыл) сөзінің де екінші мағынасы – «сөйлеу» бар екенін нақтылайды. Бұл жағдайда А.Матье аристотельдік аргументті қолданады, оған сәйкес тіл адамға ғана тән және оның ерекшеліктерін құрайтын бірегей қатынас құралы болып табылады. Қалай жүктеу/скачать 68,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу: