А. Соловьева, Б. Ибраимова



Pdf көрінісі
бет173/361
Дата16.03.2022
өлшемі5,1 Mb.
#135968
түріКнига
1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   361
Бұлшық еттің құрылысы
1 – бұлшық ет талшығының қабықшасы; 
2 – бұлшық ет талшығының шоғыры; 
3 – бұлшық еттің жуан тал шықтары; 
4 – бұлшық еттің жіңішке жіп тәрізді 
талшығы; 5 – оттекпен байытылған 
жақсы дамыған бұл шық ет талшықтары; 
6 – май басып, нашар дамыған бұлшық 
еттер; 7 – сіңір
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


145
да қан тамырлары мен жүйке талшық тары болады. Қан тамырлары 
арқылы қан тасымалданады, ал жүйке талшықтары бұлшық еттердің 
жиырылу ын реттейді. 
Қаңқа бұлшық еттерінің ұшында берік 
дәнекер ұлпасынан түзілген 
сіңір
орналасқан. 
Сіңір арқылы бұлшық еттер сүйектерге бекиді. 
Сіңір енжар, жиырылуға қатыспайды. Бұлшық 
еттер жиырылып, сүйектерді өзіне тартады. 
Бірақ босаңсыған кезде оларды итере алмайды. 
Осыған байланыс ты әрбір сүйекке 2 қарама-
қарсы әрекет ететін (
антогонист-бұлшық­ет)
бекиді. Олар 
бүгу­
және 
жазу
болып бөлінеді. 
Мысалы, екі басты бұлшық ет (бицепс) 
жиырылған кезде қол шынтақтан бүгіледі, 
ал үш басты бұлшық ет (трицепс) жиырылған 
кезде қол шынтақтан жазылады (80-сурет). 
Бұлшық еттердің негізгі қасиеті 
жи­ырыл-
ғыштық
. Әрбір тітіркендіргішке бұлшық ет-
тер жиырылып және босаңсып жауап береді. 
Ағзада бұлшық еттердің тітіркенуі орталық 
жүйке жүйесінің қатысуы арқылы жүзеге аса-
ды. Орталық жүйке жүйесінен жүйкелер бойын-
ша бұлшық еттерге импульс тер өтеді. Бұлшық 
еттер жиырылғанда көп мөлшерде энергия 
жұмсалады. 
1
3
2
5
6
4
80-сурет. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   361




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет