А. Т. Сағынаев МҰнай мен газдың физикасы және химиясы
Кесте 10.2. Байланыс энергияларының орташа мәндері (кДж/моль)
жүктеу/скачать 6,98 Mb. Pdf көрінісі
|
S4
|
Кесте 10.2. Байланыс энергияларының орташа мәндері (кДж/моль) Байланыстар Энергия Байланыстар Энергия Н – Н С алиф – С алиф С алиф – С аром С аром – С аром 436 298 332 407 С = С С С С алиф – Н С аром – Н 547 796 392 426 Әртүрлі молекулаларда С–С және С–Н энергиялары бірдей емес. Оның мәніне молекуланың құрылысы мен осы байланыстың орналасу реті әсер 118 етеді. Мысалы, сутегінің бөлінуі үшіншілік көміртегі атомында жеңіл жүреді: Алкандарда С−Н байланысы С−С байланысынан берік болады. Алкендер молекуласында С=С атомдарымен байланысқан С−С және С−Н байланыстары алкандардағыдан әлдеқайда берік, ал қос байланыстан санағанда -орында орналасқан С−С және С−Н байланыстары, өте әлсіз болып келеді. С=С байланысы С−С байланыстан берік, бірақ 2 еседен аз. Алкендердің -байланысын үзу үшін 249 кДж/моль энергия керек. Егерде қос байланыстар қабысқан болса, онда -байланысты үзуге аз энергия жұмсалады. Мысалы, бутадиен-1,3 молекуласындағы -байланысты үзуге 192 кДж/моль энергия керек: Арен молекуласындағы С аром −Н және С аром −С байланыстары алкандағы С−Н және С−С байланыстарынан берік болады. Циклоалкан сақинасындағы С−Н байланысының беріктілігі алкандағы С−Н байланысындай болады. Циклогексан сақинасындағы С−С байланысы шамамен 8 кДж/мольге, ал циклопентан сақинасы алканға қарағанда 25 кДж/мольге әлсіздеу болады. Байланыстың ыдырау энергиясын біле отырып, молекуланың ыдырауы жылдамдығының тұрақтысын мына теңдеу бойынша есептеуге болады: мұндағы D - байланыстың ыдырау энергиясы. 10.3–Кестеде кейбір көмірсутектер байланыстарының (R – R´) ыдырау энергиялары берілген. жүктеу/скачать 6,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|