Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd

Фонетикалық негізгі ұғымдар мен атаулар

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Pdf көрінісі

бет	11/225
Дата	17.11.2023
өлшемі	10,2 Mb.
	#191772

1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 225

Байланысты:
Жүнісбеков
Chapter 3, Blue, Brown And Pink Modern Minimalist Thesis Presentation, Слайд № 1. Неделя 2., English File 4th edition Elementary TG, “Орта білім беру ұйымдарындағы әдістемелік жұмыс мазмұны мен құрылысы» кестесін жасау, Қарт теугеушінің әңгімесі, ЭЕМм программасын тіркеу туралы өтінішхат-1, Бауыр, Lecture 1. Introduction and history

Фонетикалық негізгі ұғымдар мен атаулар
Жасалым фонетика (артикуляционная фонетика) – дыбыстың жа-
салу жолдарын анықтайтын фонетика саласы:
- жасалу орны: ерін (губной), ерін-ерінді (губно-губной), тіл
ұшы (альвеолярный), тіл алды (переднеязычный), тіл ортасы (средне-
язычный), тіл арты (заднеязычный), тілшік (увулярный);
- жасалу тәсілі: тоғысым (смычка), тоғысыңқы (смычный), жуы-
сым (щелинность), жуысыңқы (щелевой), жинақы жуысыңқы (кругло-
щелевой), жайылыңқы жуысыңқы (плоскощелевой), діріл (дрожащий),
жанама (боковой);
- дауыс қатысы: тербеліссіз (дауыс желбезегі қатыспайды, яғни
қатаң), тербеліңкі (дауыс желбезегі жартылай қатысады, яғни ұяң), тер-
белімді (дауыс желбезегі мол қатысады, яғни үнді), тербелмелі (дауыс
желбезегі толық қатысады, яғни дауысты).
Айтылым фонетика (акустическая фонетика) – дыбыстың нақты
болмысын анықтайтын фонетика саласы:
- жаңғыртқы (резонатор) жүйесі: ауыз қуысы (ртовый резонатор),
көмей қуысы (глоточный резонатор);
- айтылым күші: нық (напряженный), босаң (полунапряженный),
бос (ненапряженный).
Естілім фонетика (перцептивная фонетика) – дыбыстың естілу
сипатын анықтайтын фонетика саласы:
- түйсінім түрі: қатаң (глухой), ұяң (звонкий), үнді (сонорный);
- естілім қарқыны: күшті лепті, босаң лепті, бос лепті.
Үндесім фонетика (сингармология) – дыбыстың үндестік сипатын
анықтайтын фонетика саласы:
- әуез жүйесі: езулік әуез (палатальный тембр), еріндік әуез
(лабиальный тембр); жуан езулік әуез, жіңішке езулік әуез, жуан
еріндік әуез, жіңішке еріндік әуез.

19
- жасалым белгісі: езулік (неогубленный), еріндік (огубленный),
ілгерінді (продвинутый), кейінді (отодвинутый);
- айтылым белгісі: ауыз қуысты (ртовый), көмей қуысты
(глоточный), тұтас қуысты (ртово-глоточный);
- естілім белгісі: жуан (твердый), жіңішке (мягкий), езулік
(неогубленный), еріндік (огубленный).

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 225