Талдау. Алдымен теңдеудегі өрнектерді а2 және в2 –пен белгілеп теңдеуді ықшамдап жазайық.
Ескерту. Берілген өрнек екі мүшенің айырмасының немесе қосындысы- ның толық квадраты түрінде өрнектелсе, онда ол өрнек стандартталды дейміз.
(4.5) теңдеуін стандарттауға -2ав қосылғышы жетіспейді. Теңдікті сақтау үшін (4.5) –ның сол жағына мына нөлді қосамыз: -2ав + 2ав = 0. Сонда
Егер а – в –ны түрлендіру арқылы 2ав –ның өрнегін алсақ, онда
Ізденді квадрат теңдеудің формасын және құрылымы турақты функция 2ав –ны аламыз. Бұл арада а2 –2ав + в2 (2ав)2 –ны алу түсінбестік туғызуы мүмкін. Түсінбестікті (4.5) –тегі а мен в –ың нақты өрнектерін пайдаланып сейілтуге болады. Шынында да,
(4.7) мен (4.8) теңдіктеріндегі дәрежелердің негіздері бірдей болмауы квадраттардың қосындысына -2ав –ны қосақтадық. Енді +2ав –ны қосақтап жазып түрлендірейік.
(4.7) өрнегі мен (4.9) өрнегіндегі дәреженің негізі бірдей. Ендеше
2ав –ның таңбасына байланысты проблема пайда болды. Ол қандай таңбамен алынғанын көрсету үшін 2ав –ны екі өрнектің квадраттарына тіркестіріп жазамыз. Шынында да, минус таңбамен алынған 2ав –ны тіркесті- ріп жазып едік, жинастырған кезде құрылымы тұрақты функция шықпай қалды (4.8), ал плюс таңбамен 2ав –ны тіркестіріп жазғанда, дәреженің негізінде құрылымы тұрақты функция шықты (4.9). Бұл неге байланысты деген сауалдың туындауы мүмкін. Жауап: берілген теңдеудегі дәреже негіз- деріндегі екі мүшеліктің таңбаларын салыстырғанда анықталады. Егер таңбаның саны жұп немесе тақ болса, онда 2ав –ны оған кері таңбамен алып екі өрнектің квадраттарына тіркестіріп жазғаннан кейін жинастыру керек. Сонда дәреженің негізі 2ав –мен, яғни квадрат теңдеу 2ав –мен өрнектеледі.
Ақпараттық технологияға элементар операциялар енгізілгендіктен амалдардың орындалу реті және таңбаларды көбейту ережелері туралы ережелердің сақталуының нәтижесінде проблемалық ситуациялар өзінен -өзі пайда болып, оқыту үрдісіне оқырманды білуге, үйренуге қызықтырады, басқаша айтқанда, оқырманның өзіне бағытталған оқыту концепциясы автоматты түрде жұмыс істейді.
Достарыңызбен бөлісу: |