Қарағанды облысы топонимдері Нұр-Сұлтан, 2020 Т. Аршабеков


ҚАРАЖАЛ ТЕМІР‑МАРГАНЕЦ КЕНІ



Pdf көрінісі
бет99/182
Дата04.11.2023
өлшемі7,57 Mb.
#189322
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   182
ҚАРАЖАЛ ТЕМІР‑МАРГАНЕЦ КЕНІ
– Жаңаарқа ауданы жеріндегі 
кен орыны.
1931 ж. ашылған. 1939 жылдан барлана бастаған. Кен Жайылма 
синклиналының сол қанатынан орын алған. Рудалар девон мен төменгі 
карбонның жапсарында орныққан жұқа қабатты қызыл түсті жыныстармен 
байланысты ендік бағытта созылған қабат түрінде қалыптасқан. Аталған 
жыныстар оңтүстікке қарай 40-45 градус бұрышпен құлайды. Ұзындығы 6 
км.-дей руда қабаттары 1600-1800 м тереңдікке дейін кетеді. Батыс бағытта 
руда қабаттары төмен құлдилайды. Руда қабаттарының қалыңдығы кеннің 
ортаңғы бөлігінде 40-60 м-ге дейін жіңішкереді. Руда құрамы жағынан 
темірлі-марганецті, темірлі-яшмалы, кремнийлі-карбонатты болып келеді.. 
Магнетитті рудалар жоғарыда, гематитті рудалар олардың астында, марганец 
рудалары бұл екеуінің астында орналасқан. Үгілу процессі нәтижесінде 
тік бағытты зоналық байқалады. Жер бетінде қалыңдығы 2-3 м гипстенген 
темір рудаларының зонасы кездеседі. Тотығу зонасы ыза суларының 
деңгейінен төменде жатады. Темір рудалары 30-40 м, марганец рудалары 100 
м тереңдікке дейін тотыққан. Бастапқы руданың руда құраушы минералдары
гематит, магнетит, аздаған сидериттерден тұрады. Тотыққан руданы құраушы 
минералдар: мартит, гематит, гидрогетит. 
ҚОЖАЛ ПОЛИМЕТАЛЛ КЕНІ
– 
кен орыны. 
Атасу теміржол 
стансасының оңтүстік-шығысында 42 км жерде. 1952 ж. ашылып, 1960 
жылға дейін барланды. Атасу синклиналын ендік бағытта қиып өтетін қожал 
жаншылу зонасындағы кварц пен серицитке әбден байыған ордовиктің 


183
алевролитті-тақтатасты және тақтатастануға шалынған тау жыныстарында 
орналасқан. Кен үш учаскеден тұрады. Басты руда минералдары: галенит, 
сфалерит, пирит. Құрамындағы қорғасын мен мырыш мөлшері 1%-дай не 
одан төмен. Бұлардан басқа рудада алтын, күміс бар. Қорының мөлшері 
жағынан орта кенге жатады. Топонимдік мағынасы: «қож (шлак) болып 
үйіліп жатқан жалдар». 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   182




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет