ғана қалады. Соны андыған қоқандықтар қайтадан бас көтеріп, шабуыл ға
шығады. Сонда Абылайдың бейкамдығына Бұқар жырау қатты кейіген екен.
Абылай ханның қасында,
Бұқаракең жырлайды.
Жырлағанда не дейді,
Соғыспа деп жырлайды
Бұқаракең деген кәріңіз,
Соғыссаң кетер сәніңіз, — деп жаулық жолын сүймеуге шақырғ-
ан бұл өлеңінде Бұқар Ресейм ен соғыспауды ақыл етеді. С өйтіп ел
тыныштығын сақтап, ол сойқан соғысты тоқтатады.
8 -1 5 7 4
114
А санбай А С К Д Р О В
Бұқар жырау үш жүздің басы бірігіп, ортақ ой мақсатпен бір орталыққа
бағынып, іргесі мықты мемлекет құруы жолында ақындық өнерімен, ақыл-
ман кеңесімен ханға ғана емес, қалың ел — қазақ халқына ж ан-тәнім ен
қызмет етеді. Оның мемлекеттік қайраткер ретіндегі парасатты биік тұлға-
сы уақыт өткен сайын биіктеп, даралана түседі.
МАҚТҮМҚҮЛЫ
Мақтұмқұлының туған жылынан нақты деректер жоқ. XVIII ғасырда
туып, өмір сүрген Мақтүмқұлы — түрікмен әдебиетінің классигі. Бастауыш
білімді жергілікті мектепте алған. Кейін Хиуадағы Шерғазы медресесінде
оқыған. Жастайынан зерделі Мақтұмқүлы шығыс ауыз әдебиетінің нұсқа-
ларын жатқа білген.
Мақтұмқүлы өлеңдеріндегі өзекті тақырып — халык бірлігі мен
адамгершілік. Елді Иран шаһы мен Хиуа ханы, Бұқара әмірі сияқты басқын-
шыларға қарсы күреске, ерлікке үндейді. Ел іш індегі бек, қазылар мен
молдаларды, жалқаулық пен тоғышарлықты сы нап-м інейді. Әрбір
өлендерінде бұқара халық, туған жер, ел бірлігі туралы ой толғайды.
Озық ойлы данагөй Мақтымқүлы Тұран өлкесін жақсы білген. Оның
ежелгі тұрмыс-тіршілігін өзінен бұрын өткен ақындардың дастанынан да
Достарыңызбен бөлісу: |
