Атты Республикалық ғылыми конференция материалдарының жинағы 4 сәуір 2022 жыл
жүктеу/скачать 12,12 Mb. Pdf көрінісі
|
collection-of-the-conference-chemistry
| Күкірт диоксидінің зияны (Е220).
SO2 - улы (уыттылығы жоғары). Күкірт диоксидімен уланудың негізгі белгілері - мұрынның ағуы, жөтел, тамақ ауруы. Күкірт диоксиді (жоғары концентрация) тұншығуды, дисфагияны, өкпе ісінуін тудырады. - Қандай да бір себептермен теріңізге тисе, жеңіл тітіркену тудырады. - Бұл затты кез келген себеппен абайсызда жұтып алған жағдайда дереу ашық жерге барып, таза ауа жұту керек. - Егер симптомдар сақталса, дәрігермен кеңесу керек. E220 аллерген болып табылады, сондықтан жержаңғақ, сүт (және оны өңдеу өнімдері), жаңғақтар және т.б. жағдайдағы сияқты, TR CU 022/2011 «Тағамдық өнімдерді таңбалау бөлігінде» сәйкес өндіруші міндетті Егер өнімде осы қоспаның мөлшері 10 мг/кг- нан асса, заттаңбаға E220 қойылады. Егер күкірт диоксиді затбелгіде көрсетілмесе, онда ол аз болуы керек, әйтпесе бұл заң бұзушылық болып саналады. Ендеше, күкірт диоксиді адам ағзасына қандай әсер етеді деген сұраққа жауап берейік: E220 тағамдық қоспасы барлық елдерде тамақ өнеркәсібінде қолдануға рұқсат етілген. Қазақстанда бұл консервант үшінші қауіптілік класына жатады (орташа қауіпті), - деп түсіндіреді MEDSI CDC аллерголог-иммунологы Мадина Карданова. - Е220 қауіпсіз тәуліктік дозасы анықталды: дене салмағының 1 кг үшін 7 мг. Бірақ кейбір адамдар күкірт диоксидінің төмен концентрациясына жақсы жауап бермейді. Мысалы, бір стақан қызыл шарап сульфитке сезімтал адамдарда аллергиялық реакцияны тудыруы мүмкін. Күкірт қышқылына төзімділік үшін асқазан сөлінің қышқылдығы үлкен мәнге ие. Яғни, асқазан-ішек жолдарының аурулары бар адамдар оған сезімтал. Аллергиямен ауыратындар да қауіп тобына жатады. Күкірт диоксиді астматикалық науқастарға өте жағымсыз әсер етеді (тіпті 1 кг-ға 0,1 мг сияқты төмен дозаларда). Осы себепті, кейбір елдерде дәрігерлер бронх демікпесі бар науқастарға әдетте осы қоспасы бар тағамдар мен сусындардан бас тартуды ұсынады. 96 Созылмалы аллергиялық аурулары бар адамдарда есекжем, ангионевротикалық ісіну, жөтел және тыныс алудың қиындауы сияқты елеулі жағымсыз әсерлер болуы мүмкін. Осыған қарамастан, күкірт диоксидін сауатты пайдалану Қазақстанның ауыл шаруашылығы мен тамақ өнеркәсібіне үлкен пайда әкеледі. Мысалы, E220 жиналған егінді сақтауға көмектеседі: зат көкөністер мен жемістерді шіруден және қызарудан сақтайды. Сондықтан көкөніс қоймалары күкірт диоксидімен фумигацияланады, ал цитрус жемістері алыс қашықтыққа тасымалдау үшін өңделеді. Кептірілген жеміс өндірушілер де E220 қоспасын пайдаланады - ол жемістің ашық түсін сақтайды және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Сондай-ақ күкірт диоксиді жеміс-көкөніс консервілерін, пюрелерді, шырындарды, джемдерді, консервілерді және мармеладтарды өндіруде қолданылады. Жоғарыда айтылғандай, кептірілген жемістер өндірісінде міндетті түрде күкірт диоксиді қосылады, бұл кептірілген жемістердің қараңғыланбауына және микроорганизмдердің дамуына жол бермейді, олардың сақтау мерзімін арттырады. Әрине, өндіруші өндірісте E220 консервантының мазмұнына қатысты стандарттарды ұстанады, бірақ консерванттарды аз тұтыну үшін кептірілген жемістерді үйде өңдеген дұрыс. Күкірт диоксиді суда жақсы ериді, сондықтан кептірілген жемістерді жақсылап жуып, бөлме температурасында шамамен жарты сағат бойы суға батыру жеткілікті болады, жақсырақ суды бірнеше рет ауыстыру қажет. E220 қоспасы да шарап жасаудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады - мұны көру үшін дүкендегі кез келген дерлік шараптың жапсырмасын қараңыз. Шараптағы күкірт диоксиді антибиотик және антиоксидант ретінде әрекет етеді, ол бактериялардың тотығуынан және бүлінуінен қорғайды. Қарапайым тілмен айтқанда, күкірт оксиді қалдық немесе қосылған қанттың ашытуын болдырмайды, сонымен қатар шараптың сірке суына айналуына жол бермейді. Заттың микробқа қарсы әсері ұшқыш қышқылдардың түзілуін азайтуға да көмектеседі. Химиялық зат ретінде күкірт диоксиді өте улы, бірақ оны тамақ өнеркәсібінде денсаулыққа елеулі зиян келтірмейтін мөлшерде қолдануға болады. Қоғамдық мүддедегі американдық ғылым орталығы (CSPI) - азық-түлік саласындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғайтын ұйым - кейбір адамдар E220 қоспасын қабылдаудан аулақ болу керек деп санайды, өйткені күкірт диоксиді денеде В1 витаминін бұзады және. ауыр аллергиялық реакциялар тудыруы мүмкін, әсіресе астмасы бар науқастарда. Қазіргі ғылым бұл затты терең зерттеуді жалғастыруда және бүкіл әлем ғалымдары күкірт диоксидінің денсаулыққа әсерін талқылауда. Мүмкін, жақын арада бұл консерванттың тамақ өнеркәсібінде қолдану мүмкіндігі туралы біржақты шешім қабылдануы мүмкін. жүктеу/скачать 12,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|