-кесте – Коммерциялық банктің ұйымдық құрылымның типтік үлгісі

Қазақстан Республикасындағы функционалды банктердің заңнамалық негізін 31.08.1995 ж. №2444 «Қазақстан Республикасындағы банк және банктік қызмет туралы» заң құрайды. Қазақстан Республикасындағы белгіленген заңға сәйкес банк қызметінің орындалуы лицензиялық тәртіппен жүзеге асырылады. Заңға сәйкес, банк – банктік қызметті жүзеге асыра алатын заңмен белгіленген, коммерциялық ұйым болатын заңды тұлға [1]. Қазақстанның банк жүйесін жетілдірудің түпкі мақсаты – оның тиімділік көрсеткішінің жоғары болуы, тұрақтылығы, өркениеттілігі деп санап, банк жүйесін жетілдіру талаптарына сәйкес келетін мынадай ұсыныстар айтуға болады. Банктік қызметті басқа да түрлі экономикалық процесс сияқты қоғам, мемлекет және банктік қауымдастық тарапынан басқаруды қажет етеді. Ең алдымен, басқару сапасы мен оның бағалануы ұйымның заңдық мәртебесі мен сапалық жарғысына байланысты. Қазіргі кезеңде “жеке тұлғаларға банктік қызмет көрсету” бойынша бірнеше жетілдіру жолдары қарастырылған:

• 
  республикада мемлекеттік банктерде және екінші дәрежелі банктерде тегін шоттар ашу бойынша шаралар жасалуда;
  
• 
  екінші дәрежелі банктерді алғашқы кезекте шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қызмет көрсетуге ынталандыру шараларының жүйесі қарастырылуда;
  
• 
  спекторлық қызметін кеңейту мақсатында көптеген жетістіктерге жетуге мүмкіндігі жоғары болатынына сенуге болады;
  
• 
  банк көптеген операцияларды атқара отырып өзіне клиенттерді қаратып, оларға ыңғайлы әрі тиімді бағыттағы қызметтерді ұсыну;
  
• 
  ақпараттық технологияларға негізгі көңіл бөлу;
  
• 
  корпоративтік басқару мен тәуекел-менеджментінің жүйесінің тиімділігін өсіретін жұмысын жалғастыру;
  
• 
  банктік өнімдердің кірістілігін көтеру;
  
• 
  POS-терминалдар мен банкомат желілерінің құрылуына негізгі көңіл бөлетін, банк нарығының дамуында басты рөлді ойнайтын ЕКБ-нің (есеп айырсу-кассалық бөлімнің) және филиалдар желілерін ұлғайтуды жалғастыру;
  
• 
  өзінің стратегиясының тұрақты өсуін жалғастыру;
  
• 
  республика аймақтарында банктік даму динамикасын, филиалдық жүйелерді көбейту, өсіру;
  
• 
  клиентке қызмет көрсету сапалылығын жоғарлату;
  
• 
  жаңа бәсекелік банктік өнімдерді құру;
  
• 
  филиалдардағы шетел клиенттеріне барлық есептік операциялардың түрлерін (халықаралық аударымдар, конвертациялық қызметтер, несиелік карточкалармен операциялар, чектерді сату-сатып алу бойынша операциялар) атқара алатын білікті мамандар санын көбейту;
  
• 
  бәсекеге қабілетті өнімдерді шығару;
  
• 
  клиенттерге қызмет көрсету жылдамдығы арқылы сату көлемін көбейту;
  
• 
  нарықта портфель сапасы және үлес өсімін сақтау білім қабілеттілігін өсіру;
  
• 
  жеке тұлғалар арасында жүретін ипотекалық несиені заң негізінде ретке келтіру [2, 3].
  

2. Аралбаев, А. А. «XIX-5-ғ. II-жартысы мен XX-ғ. басындағы Қазақстандық банк жүйесі туралы зерттеулер» / А. А. Аралбаев // Банки Казакстана. – Алматы. – 2006. – № 9. – Б. 12-14.