ДАЛА ДАНАЛАРЫ
595
Ахмет Байтұрсынұлы
Қостанай облысы
Торғай өңіріндегі Сарытүбек деген жерде
туған. Ол жасынан зерек, сергек болып өседі.
Ауыл молдасынан сауатын ашады. Он үш
жасында жетім қалып, тағдырдың талқысын
көп көреді.
Ахметтің білімге, ғылымға деген ынтасы
ерте қалыптасқан. Оның өмірге деген ізденіс,
көзқарастары əр алуан еңбектерінен кең орын
алған.
Ахмет Торғайдағы екі сыныптық орыс-
қазақ училищесін, содан кейін Ы.Алтынсарин
негізін қалаған төртжылдық мұғалімдер
мектебін үздік бітіреді. «Халық мұғалімі»
деген атаққа ие болады. Ақтөбе, Қостанай,
Қарқаралы өлкелерінде ұстаздық қызмет
етеді. 1913 – 1917 жылдары «Қазақ» газетінде
редактор болып жұмыс істейді. Халық өміріне
қатысты жəне қоғамдық-тарихи мəселелерді
баспасөз беттерінде өткір көтереді. Қалың
бұқараны еңбекке, білімге, ғылымға үндейді.
«Қазаққа ашық хат», «Қазақтың бас ақыны»,
«Маса» атты шығармаларында ел, жер
мəселесін, ұлт пен ұрпақ қамын кеңінен
қозғайды.
А.Байтұрсынұлы И.А. Крылов туындыларын
қазақ тіліне аударып, «Қырық мысал» деген
атпен бастырған.
А. Байтұрсынұлы ұстаз-ғалымдығымен
бүкіл елге танылған. Қазақ тілі грамматикасын
зерттеп, көптеген оқулықтар мен тіл құралда-
рын жасаған. Араб графикасы негізінде қазақ
əліпбиін енгізген.
Достарыңызбен бөлісу: