Қазақстан аумағындағы монғолдардың шапқыншылығы. Сабақтың мақсаты

Тұрар атындағы орта мектептің тарих пәні мұғалімі.

ОҚО, Түлкібас ауданы
Қазақстан аумағындағы монғолдардың шапқыншылығы.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларды Монғол империясының тарихымен таныстыру; Шыңғысханның қазақ жеріне шапқыншылығы мен оның ауыр зардаптарын көрсету; басқыншыларға қарсы халықтар күресі мен ұлыстардың құрылуы туралы түсінік беру. Жалпыдан негізгі мәселені ажырата алу үшін танымдық қабілеттерін дамыту, отанымыздың тарихынан сабақ алып, дұрыс қорытынды шығаруға, үйрету; Оқушыларды Отанын қорғауға батылдыққа, ерлікке, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас, бейнематериал көрсету

Әдісі: сұрақ-жауап

Көрнекілігі: суреттер, карта

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1. 
   Әбу Наср әл-Фараби қай жерлерде білім алған?
   
2. 
   2.Әбу Райхан әл-Бирунидің аспан денелеріне қатысты қандай жаңалық ашқан?
   
3. 
   Махмуд Қашғаридің еңбегі туралы орыс ғалымдары қандай пікір білдірді?
   
4. 
   «Құт негізі-білік» кітабы несімен ерекшеленді?
   
5. 
   Қожа ахмет Йасауидің әулиелігі неде?
   
6. 
   «Сопылық» дегенді қалай түсінесіңдер?
   

1. Монғол империясының құрылуы.

2. Монғол империясының қоғамдық құрылысы.

3. Монғолдардың қазақстанды жаулап алуы.

4. Жаулап алудың зардаптары.

5. Ұлыстардың құрылыстары.

• 
  Жетісу аймағында шапқыншылыққа дейін 200-ден астам елді-мекендер болса, одан кейінгі ХІІІ-ХІV ғасырларда 20-жуық елді-мекендер қалған;
  
• 
  Баласағұн қаласының орны мүлдем жоғалып кеткен;
  
• 
  Егін шаруашылығының жүйесі бұзылды;
  
• 
  Халықтардың этникалық құрамы мүлде бұзылды;
  
• 
  Қазақ халқы қалыптасуының аяқталуы 200 жылға кешеуілдеді;
  
• 
  Мәдениеттің дамуына кедергі болды.
  

1. Монғол империясы қашан құрылды?

2. Шыңғысқан туралы қандай аңыздарды білесің?

3. Нояндар деген кімдер?

4. «Яса» заңына сипаттаңдар.

5. Монғол шапқыншылығынан Отырардан басқа қандай қалалар зардап шекті?

6. Қазақ жерлері қандай ұлыстарға енді?

«Монғол», «Шыңғысхан» фильмдерін көрсету, кері әсер парағын беру. 3. Шапқыншылық соғыстар