Қайнар көзі мен тарихи білімді пайдалана отырып, ХХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақ КСР Ғылым академиясының ғылымның дамуындағы рөліне баға беріңіз.
1946–1956 жылдардағы Қазақ КСР Ғылым академиясы бөлімдерінің ғылыми қызметі.
Ғылым академиясының ашылуы Қазақстанның экономикасын, мәдениетін, табиғи ресурстарын зерттеуге мүмкіндік берді. Ғылым академиясының құрамына минералдық ресурстар, физика-математикалық, биология-медициналық, әлеуметтік ғылымдар бөлімдері кірді. 1956 жылы Қ.И.Сәтбаевтың басшылығымен Орталық Қазақстанның металлогендік картасы жасалды. 1946 жылы Тау-кен институты құрылды. Қазақстандағы қорғасын-мырыш кен орындарын зерттеу жоспарланған болатын. Академия көмір кен орындарын тиімді пайдалану әдістерін, сондай-ақ рудалардағы тозаңмен күресу жолдарын жан-жақты зерттеді. Республиканың барлық энергетикалық ресурстарын зерттеу Энергетика институты жұмысының басты бағытына айналды. Халық шаруашылығын электрлендіру мәселесіне басты назар аударылды.
1945 жылы құрылған Химия ғылымдары институты республикадағы металлургия өнеркәсібіне қажетті электрохимиялық және амальгамалық процестерді, минералдық ресурстарды зерттеді. Институт мұнай және химиялық қалдықтарды өнеркәсіпте пайдалану мәселесін зерттеді.
https://e-history.kz/kz/news/show/2768 сайтының материалдары негізінде
20 ғасырдың екінші жартысында ғылымның дамуында Қазақ КСР Ғылым академиясы маңызды рөл атқарды. Ғылым академиясының тұңғыш президенті Сәтбаев Қаныш Имантайұлы болды. Ол 1946 жылы құрылып, республикадағы ғылыми зерттеулер мен әзірлемелердің орталығына айналды.
Қазақ КСР Ғылым академиясы ғылымның әр саласына зор үлес қосты. Негізгі бағыттардың бірі геология және география болды. Қазақстанда көптеген пайдалы қазбалар, соның ішінде мұнай, газ, уран, алтын және басқа да кен ресурстары ашылып, барланған. Ғылым академиясы аймақтың геологиялық құрылымын зерттеумен, жаңа кен орындарын іздестіру мен игерумен және тау-кен өндіру әдістерін игерумен белсенді айналысты. Бұл Қазақстанның және бүкіл КСРО-ның экономикалық дамуында маңызды рөл атқарды.
Екінші маңызды сала агрономия және биология болды. Қазақ КСР Ғылым академиясының ғалымдары республиканың флорасы мен фаунасын зерттеп, ауыл шаруашылығы дақылдарының жаңа сорттарын жасап шығарды, мелиорация және топырақ құнарлығын арттыру мәселелерін зерттеді. Бұл ауыл шаруашылығы өнімдерінің өндірісінің артуына және халықтың өмір сүру деңгейінің артуына ықпал етті.
Сондай-ақ, Қазақ КСР Ғылым академиясы физика, химия, математика, тарих, тіл білімі және басқа да ғылым салаларындағы зерттеулермен белсенді түрде айналысты. Академия ғалымдары өз жұмыстарын ғылыми журналдарда жариялап, конференциялар мен семинарлар өткізіп, ғылыми білім алмасуға және Қазақстандағы интеллектуалды ортаның дамуына ықпал етті.
Қазақстанның мәдени мұрасын сақтау мен зерттеуде Қазақ КСР Ғылым академиясының да үлесі болғанын айта кеткен жөн. Академия зерттеушілері қазақ халқының тарихы мен мәдениетін зерттеп, фольклорлық материалдарды жинап, сараптады.
40 сұрақ
Достарыңызбен бөлісу: |