Қазақстан Мемлекеттік шығындарды және қаржы есептілігін (МШҚЕ) бағалау 2018


Е кестесі: 2014-2017 кезеңінде мемлекеттік бюджет шығыстарын функционалдық



Pdf көрінісі
бет26/137
Дата08.02.2022
өлшемі1,85 Mb.
#120962
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   137
Байланысты:
KZ-Dec19-PFMPR-Final with PEFA Check KZ (1)

Е кестесі: 2014-2017 кезеңінде мемлекеттік бюджет шығыстарын функционалдық 
бөлу (ЖІӨ-нен процентпен) 
2014 
2015 
2016 
2017 
прогнозы 
1. Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер 
1,2 
1,4 
1,3 
1,1 
2. Қорғаныс 
1,1 
1,1 
0,9 
0,8 
3. Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік 
1,5 
1,4 
1,2 
1,3 
4. Білім 
3,4 
3,3 
3,6 
3,5 
5. Денсаулық сақтау 
2,2 
2,1 
2,2 
2,2 
6. Әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік 
көмек 
3,9 
4,2 
4,5 
4,5 
7. ТКШ 
1,4 
1,1 
1,1 
1,2 
8. Мәдениет, спорт, туризм, ақпарат 
0,8 
0,7 
0,7 
0,7 
9. Отын-энергетика кешені 
0,3 
0,3 
0,2 
0,2 
10. Ауыл шаруашылығы 
0,9 
0,9 
0,9 
0,9 
11. Өнеркәсіп және құрылыс 
0,1 
0,2 
0,1 
0,1 
12. Көлік және коммуникациялар 
1,5 
1,7 
1,6 
1,7 
13. Басқа шығындар 
0,7 
0,8 
0,9 
0,6 
14. Проценттер бойынша төлемдер 
0,6 
0,7 
1,1 
0,9 
Мемлекеттік бюджет бағдарламалары бойынша 
барлығы 
19,6 
19,8 
20,0 
19,8 
Дерек көздері: Дүниежүзілік банктің 2017 жылғы мемлекеттік қаржыларға шолуы 
8. 2.4 кестеден көрініп тұрғандай, әлеуметтік қамсыздандыру мен әлеуметтік көмектен 
басқа, ең көп шығыстар денсаулық сақтау және білім беру саласындағы қызметтерге 
жатады, онда білім беру мемлекеттік бюджет шығыстарының алтыншы бөлігінен 
астамын, ал денсаулық сақтау - оныншы бөлігінен астамын құрайды, бұл едәуір 
дәрежеде басқа елдерге сәйкес келеді. Бірақ мемлекеттік шығыстар көптеген 
өнеркәсіптік дамыған елдерге қарағанда ЖІӨ-нің аз үлесін құрайтындықтан, 
мемлекеттік білім беру және денсаулық сақтау бағдарламаларының басқасына 
қарағанда ЖІӨ-гі үлесі аз. Денсаулық сақтау мен білім беруге бөлінетін ресурстардың 
жалпы сомасы де төмендетілетін болады, өйткені бұл сандар бюджеттің кірістері мен 
шығыстарында көрсетілмейтін осы қызметтерді жеткізушілерге жасалатын төлемдерді 
ескермейді. Қолжетімді тұрғын үй бағдарламасы бойынша мемлекеттік көмектің едәуір 
бөлігі "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингінің еншілес кәсіпорындары бюджеттен 
тыс жүзеге асыратын проценттерді төлеуге және тікелей құрылыс жұмыстарына 
арналған субсидиялар есебінен қамтамасыз етілетіндіктен, тұрғын үйге арналған 
шығыстардың мемлекеттік үлесі де төмендетілген. Өзінің 11 еншілес компаниясы 
арқылы тұрғын үй және өнеркәсіптік дамуға қаржылық қолдау көрсететін "Бәйтерек" 
ұлттық басқарушы холдингін, мұнай, тау-кен өндіру, көлік және коммуникация 
салаларындағы мемлекеттік акциялар пакеттерін басқаратын "Самұрық-Қазына" 
ұлттық әл-ауқат қорын және ауыл шаруашылығы мен ауыл шаруашылығы өңдеу 
өндірісін қолдайтын "ҚазАгро" ұлттық басқарушы холдингін Премьер-министрдің 
төрағалық етуімен кеңестер басқарады және олар негізінен сәйкес министрлерден және 


10 
аз ғана тәуелсіз мүшелерден тұрады. Үкімет саясатының жалпы бағыттары 
Президенттің әр жылдың басында жарияланатын Жолдауларымен айқындалады. 
2.3 МҚБ ҚҰҚЫҚТЫҚ 
және 
НОРМАТИВТІК НЕГІЗДЕРІ 
9. Қазақстан республикасының Конституциясына сәйкес Қазақстан Республикасының 
Президенті-мемлекеттің басшысы, мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі 
бағыттарын айқындайтын, Қазақстанды ел ішінде және халықаралық қатынастарда 
өкілдік ететін оның жоғары лауазымды тұлғасы. Ұлттық банк та, Есеп комитеті де 
оның бақылауында. 2017 жылы бекітілген конституциялық түзетулер Парламентке 
және Үкіметке өкілеттіктер беруді көздейді.
Енді министрлер Парламент алдында жеке 
жауап береді және Премьер-министрден басқа Президент тек сыртқы істер мен 
қорғаныс министрлерін тағайындайды. Парламент партиялық тізімдер бойынша 5 жыл 
мерзімге сайланатын 105 мүшесі бар төменгі палатадан (Мәжілістен) және 47 мүшесі 
бар Сенаттан тұрады, олардың екеуі әр 14 өңір мен Республикалық маңызы бар екі қала 
бойынша және Президент тағайындайтын 15 мүшеден 6 жылға тағайындалады. 
Президентті қолдайтын партиялар әлі де екі палатаны толығымен бақылайды. 
10. МҚБ көптеген аспектілері 2017 жылы қайта қаралған Бюджет кодексімен реттеледі 
және орталық және жергілікті атқарушы органдарды да қамтиды. Кодексте орталық 
билік органдарының, сондай-ақ барлық жергілікті атқарушы органдардың 
бюджеттерінің қалай жоспарланатыны, әзірлеуі және орындалуы, әр түрлі 
мекемелердің, соның ішінде Парламенттің екі палаталарының әр түрлі кезеңдерін 
өткізу мерзімдері мен міндеттерімен қоса баяндалған. Орта мерзімді стратегиялық және 
экономикалық жоспарлауға Ұлттық экономика министрлігі (ҚР ҰЭМ) орталық үкімет 
деңгейінде жауап береді, ал Қаржы министрлігі (ҚР ҚМ) жылдық бюджетті дайындау 
мен орындауға жауап береді. Екі министрліктің ұйымдық құрылымы 3D және 3Е 
қосымшаларында көрсетілген. Бюджеттің жалпы жай-күйін және олардың шеңберінде 
әрбір министрлік жұмыс істеуге міндетті шығыстар лимиттерін Үкіметтің қаулысымен 
бекітілген Республикалық бюджет комиссиясы бақылайды, ол тиісті министрлерді де, 
Парламент пен бизнес қоғамдастықтың өкілдерін де қамтиды. 
11. Кодекс сондай-ақ үкіметтің әр түрлі деңгейлері арасында түрлі мемлекеттік 
қызметтерді ұсыну үшін жауапкершілікті бөлетін ережелерді қамтиды және әрбір 
салықтан түсетін табыстың мемлекеттік басқарудың қандай деңгейіне есептелетінін 
айқындайды. Кодекс сондай-ақ мұнай кірістерін ҚРҰҚ-на аударуды және жыл сайын 
республикалық бюджетке түсетін кепілдік берілген трансферттерді реттейтін 
ережелерді көздейді. Кодекс сондай-ақ Ұлттық банктегі Бірыңғай қазынашылық шотты 
қарастырады, ол арқылы үкіметтің барлық деңгейлерінде кірістер мен шығыстардың 
барлық қаржы ағындары өтеді. Оны Қаржы министрлігінің Қазынашылық комитеті 
бақылайды. ҚРҰҚ-нан берілетін жылдық трансферттердің сомасы 2016-да қабылданған 
ҚРҰҚ қаражатын қалыптастыру және пайдалану тұжырымдамасына сәйкес белгіленеді, 
ол жыл сайынғы трансферттердің сомасын оның жиынтық ресурстарын төмендетуге 
жол бермеу мақсатында прогрессивті төмендетуді көздейді. Бюджет кодексінің басқа 
да ережелері төлем рәсімдерін, борышты басқаруды (ҚМ жауапкершілігін), салыққа 
және басқа да есептелген кірістерге қосымша орталық мемлекеттік органдардың 
өңірлерге беретін жалпы және нысаналы трансферттерін қамтиды және осылайша бүкіл 
ел бойынша қызметтердің салыстырмалы деңгейін қамтамасыз етеді. Тиімділік 
мониторингі, қаржылық есептілік және шоттар нысаны да кодексте жазылған. 
12. 
Салықтар 
ҚҚС (12 пайыз) және жеке тұлғалардан алынатын жеке табыс 
салығының (10 пайыз) салыстырмалы төмен ставкаларын көрсете отырып, ЖІӨ-нің 


11 
салыстырмалы шағын бөлігін құрайды, алайда корпоративтік табыс салығы (КТС) 
салыстырмалы түрде жоғары ставкалар бойынша 20 процент көлемінде алынады. Бұдан 
басқа, жұмыс берушілер өз қызметкерлерінің еңбекақысынан 9,5 процент мөлшерінде 
әлеуметтік салық және әлеуметтік және медициналық сақтандыру бойынша төлемдерді 
төлеуге тиіс, олар бірге жалақының 11 пайызын құрайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   137




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет