Қазақстан республикасы ауыл
ӘОЖ 619:636.3(574.3)(045)
жүктеу/скачать 5,46 Mb. Pdf көрінісі
|
СЧ 2023 том 1 часть 2
| ӘОЖ 619:636.3(574.3)(045)
АСТАНА ҚАЛАСЫ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ИТ ГЕЛЬМИНТОЗДАРЫНЫҢ ТАРАЛУЫ ЖӘНЕ КҮРЕСУ ШАРАЛАРЫН ЖЕТІЛДІРУ Айтбай Ә.Б., 2-курс магистранты С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті Астана қ. Қанғыбас және үй иттеріндегі гельминттердің жергілікті таралуы және жұқтыру қаупін бағалау ветеринарлар үшін жануарлардың денсаулығына және ықтимал зооноздық тәуекелге байланысты маңызды міндет болып табылады[1]. Бұл зерттеудің жалпы мақсаты Астана қаласы бойынша иттердің гельминтоздарының таралуын бағалап, оны- мен куресу шараларын жетілдіру болды. Әдістер: нәжіс үлгілері 2022 жылы сәуір-қараша аралығында 4 зерттеу нысанынан 100 үй иті мен 100 қаңғыбас иттен алынды және копро- скопия әдісімен талданды. Үлгілерге екі жыныстағы жануарлардан, әртүрлі тұқымдардан және әртүрлі тіршілік ету ортасынан, әртүрлі өмір салты мен азықтандыру режимдерінен жиналған үлгілер кірді [2,3]. 1 кесте - Астана қаласы қаңғыбас иттердің гельминтоздарға шалдығу қарқыны (сәуір- қараша, 2022) Зерттелген иттердің топтары Саны Залалдану қарқыны (ЭИ, %) токсока- роз бас / % токсаскари- доз бас /% дипили- диоз бас / % тениидоздар (эхинококкоз, мультицептоз, т.б.) бас / % 1 жаска дейін 23 22 /94,1 4/17,4 4/17,3 2/8,7 1 жастан асқан иттер 31 10/32,2 23/74,1 9/29 7/22,5 БАРЛЫҒЫ 54 32 /59 27/50,0 13/24 9/16,6 2 кесте - Астана қаласы иесі бар иттердің гельминтоздарға шалдығу қарқыны (сәуір- қараша,2022) Зерттелген иттердің топтары Саны Залалдану қарқыны (ЭИ, %) токсока- роз бас / % токсаскари- доз бас /% дипили- диоз бас / % тениидоздар (эхинококкоз, мультицептоз, т.б.) бас / % 1 жаска дейін 17 15 /88,2 1/5,8 0/0 0/0 1 жастан асқан иттер 5 2/40 5/100 3/60 2/40 БАРЛЫҒЫ 22 17/77,2 6/27,2 3/13,6 2/9 Нәтижелер: жалпы алғанда, 76 (38%) нәжіс үлгілері гельминт түрлерінің кем деген- де біреуіне оң нәтиже көрсетті. Инвазия деңгейі Toxocara canis және Toxascaris leonina (сәйкесінше 94% және 74%) үшін ең жоғары болды. Таспа құрттар Dipylidium caninum және Taeniidae (сәйкесінше 29% және 22%) құрады. Жас иттерде, көшемен тығыз байла- нысты жануарларда, ауылдық жерлерде тұратын жануарларда нәжіспен паразиттердің бөлінуінің айтарлықтай жоғары көрсеткіштері анықталды. Сонымен қатар, тек дүкендегі азықпен қоректенбеген және басқа жануарлармен (иттермен және/немесе мысықтармен) бірге өмір сүрген иттерде паразиттерді жұқтыру қаупі жоғары болды. Иттер үшін аң аулау мен мал жаю және қарғыбаусыз серуендеу қосымша қауіп факторлары екені анықталды. Сонымен қатар, дегельминтизация тарихы жоқ немесе зерттеуге дейін >1 жыл бұрын 92 дегельминтизацияланған үй жануарлары зерттеуге қатысудан <1 жылдан кем уақытта дегельминтизацияланған үй жануарларына қарағанда паразиттерге айтарлықтай жиі оң нәтиже берді. 3 кесте - Ит гельминтоздарының ересек және балаңқұрт сатыларына қарсы тиімділігін бағалау үшін инвазияланған иттерді емдеудің ұсынылатын уақыты[4] Паразит Ересек сатысы Балаңқұрт сатысы Toxocara canis 49 күн 6–8 күнде (L4) 3–5 күнде (L3/L4) 14–21 күнде (L4/L5) 20–40, әдетте 30 күнде (L4) Toxascaris leonina 70 күн 35 күнде (L4) Trichuris vulpis 84 күн Echinococcus granulosus 28 күн Taenia spp. 35 күн Қорынытынды: Гельминттердің жалпы таралуы (олардың кейбіреулері зооноз- ды), қауіп факторлары және осы зерттеуде анықталған дегельминтизацияның төмен жиілігі (жануарлардың 20,5%-ы ешқашан дегельминтизацияланбаған және тек 26,4%- ы жылына ≥3 рет дегельминтизациядан өткен) үй жануарлары иелерінің Астанада антигельминтикалық препараттар бойынша ұсыныстарды сақтауын жақсарту қажеттілігін көрсетеді. жүктеу/скачать 5,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|