MAĞCAN CUMABAYULI VE ABDÜLHAMİD SÜLEYMANOĞLU ÇOLPAN’IN CEDİDCİLİK ORTAK TEMALARI
Mağcan Cumabayulı ve Abdülhamid Süleymanoğlu Çolpan’ın devirleri,düşünceleri,duyguları ,edebî temaları ;kısaca hayatları ve kaderleri birbirlerine benzemektedir.
Mağcan Cumabayulı Kazakların, A.S.Çolpan Özbeklerin ünlü aydın, şair ve yazarlarıdır.
M.Cumabayulı 1893 ylında Güney Kazakistan’da, Sasık Köl yakınında bir avılda ,A.S.Çolpan ise 1897 yılında Özbekistan’ın Andican şehrinde doğdu.
Her ikisi de önce ana dillerinde eğitim aldılar.Arapça ve Farsça vasıtasıyla geleneksel islami kültüre ve edebiyata vakıf olan M. Cumabayulı ve A.S.Çolpan tahsillerinin ileri safhalarında Rus Tüzem mekteplerinde okuyarak Rusça’yı, öğrendiler ve bu yolla da Rus ve batı edebiyatlarını tanıdılar.
Trajik kaderleri 1938 yılında kurşunlanarak son bulan bu iki büyük insan, aydın ve yazarın en önemli vasıfları cedidcilikleridir.
Biz bu bildirimizde M.Cumabayulı’nın “ Mağcan Cumabayev Ölenderi”(1) ile “Çolpan’ın Şiirleri” (2) adlı çalışmalarda yer alan şiirlerinden hareketle onların cedidci fikirlerini karşılaştıracağız.Bu fikirler şu başlıklar altında ele alınacaktır.
Vatan ve millet
Kulluk ve Esaret
Hürriyet ve istiklal
Cehaletten Kurtulma ve Tahsil
Türkçülük ve Turan Fikri
Kadınların Değeri ve Hakları
Dil ve Edebiyatta Yenilik, Üslup ve Yeni temalar
1.Tamir, Ferhat;Mağcan Cumabayef Ölenderi,Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları,Ankara 1993
2. Özbay, Hüseyin; Çolpan’ın Şiirleri, Türk Kültürü Araştırmaları yayınları,Ankara 1994
Жалмырза А.А.
Астана/Казахстан
Достарыңызбен бөлісу: |
