Қазақстан республикасының ауылшаруашылық министрлігі
жүктеу/скачать 3,89 Mb.
|
аза стан республикасыны ауылшаруашылы министрлігі
- Бұл бет үшін навигация:
- Ішкі мүшелерді алу (нутровка).
| Тері түсіру. Қансыратудан кейін, ірі қара малдың ұшасын конвейірмен жылжытады. Ұшаның ең бірінші терісін басынан түсіріп, аяқтарын кесіп алады (забеловка туш). Ұшаның басқа мүшелерінде қалған теріні механикалық тəсілмен сыпырып түсіреді. Жоғарыдай тері түсіру аумағы, барлық тері аумағымен салыстырғанда ірі қара малдікі 20-25%, қойдікі 40%, шошқанікі 35-40% дай болады. Тері түсіру операциясын өте тыңғылықты жəне байқап жүргізеді, өйткені бұдан ұшаның тауарлық түрі байланысты. Теріні қалай болса солай түсірсе, біріншіден ұшаның етін-майын кескілеп құнын кетірсе, екіншіден терінің өзі тесік-тесік болып, оның терілік шикізаттық құны төмендейді.
Терілердің өз құрылысымен жəне қасиеттерімен малдың түріне жəне жасы мен жынысына байланысты айырмашьшықтары бар. Ол тумаған немесе өлі туған бұзаулардың, сүт еміп жүрген бұзаулардың, сүттен жем- 35
шөпке көшкен бұзаулардың, сиырдың тері, бұқаның, шошқаның жəне ұсақ мадың терілері деп бөлінеді (сурет 9). 9- сурет. Ұсақ малдың терісін сыпыруға арналған үздіксіз жұмыс істейтін қондырғылар а – барабанды: 1-барабан, 2 – ілгектер, б - екі конвейерлі: 1-тасымалдағыш конвейер , 2-көлбеу конвейер, в - үш конвейерлі: 1 -тасымалдагыш конвейер, 2-аяқтарды бекітетін конвейер, 3-теріні сыпыратын конвейер. Малдын терісі түріне байланысты ірі, ұсақ жəне шошқа тері шикізаты деп бөлінеді. Ұсақ тері шикізатына жас ірі малдың, бұзаудың, қойдың жəне ешкінің терісі жатады. Ірі тері шикізатына ірі малдың терісі жатады. Шошқа тері
шикізатына шошқа терісі жатады. Ішкі мүшелерді алу (нутровка). Ішкі мүшелерді қансыратудан кейін, 45 минуттан соң алу керек. Өйткені малдың ішек-қарнында өте көп микробтар болады, олар жақын жатқан ұлпаларға тез тарайды да, олардың ыдырап жəне улы заттар пайда болуына əкеп соқтырады. Егер де ішек-қарын қансыратудан соң 2 сағаттан артық уақытта алынса, малдəрігерлік ереже бойынша, ұшаны бактериялогиялық зерттеуден өткізіп тексереді. 10– сурет. Ішкі мүшелерді алу Ішкі мүшелері малды сойғаннан кейін неғұрлым тез уақыттың ішінде алу қажет (30 минуттың ішінде). Ішкі мүшелері алу ұшаның көлденең не тік қалыпта орналасуында іске асырылады. Ол үшін алдымен мынадай даярлық жұмыстар жүрізіледі: екі артқы аяқтың арасындағы қашықтықты ұзарту (керу), кеуде сүйегін арамен кесу, шап сүйекті шабу, тік ішекті айналдыра кесіп, қуықты байлап қою қажет. Ішкі мүшелерді конвейерлі жəне конвейерсіз үстелде алуға болады. Конвейерлі үстелдің жылдамдығы мен жұмыс конвейерінің жылдамдығы 36
бірдей (синхронды) болуы қажет. Алдымен пышақпен ұшаның ішін жарып, содан кейін іш майды, ішек-қарынды, өкпе-бауырды, жүректі, өңешті, кеңірдекті жəне көк етті алу қажет. Ішкі мүшелерді алатын конвейерде мал дəрігері ішкі органдарды қарайды. Асқазанды бөлшектеп, майсыздандырып, субөнімдер цехына, ішектер ішек цехына жіберіледі. Ішкі мүшелерді абайлап алу керек, ішек-қарын, өкпе-бауырды жəне ұшаның ішкі қабатын бүлдіруге, ластандыруға болмайды . Ірі қара мал конвейер үстелінің конструкциясы табақша тəріздес болады. Конвейерлі үстел мен ұша конвейерінің жылдамдығы бірдей болғандықтан жұмысшылар ішкі мүшелерін алғанда ұшаға қарағанда стационарлық қалыпта тұрады. Операция аяқталған соң қайтадан бұрынғы орнына келіп басқа ұшаны өңдейді. Шошқа мен қойдың ішкі мүшелерін дəл ірі қара малдың ішкі мүшелерін алғандай орындайды, тек айырмашылығы аспалы жолмен конвейерлік үстелдің өзара орналасуында, шошқа жəне қойдың ішек-қарын мен өкпе-бауырын бірге алады.
Алынған ішкі құрылыс органдарын ұшаға қарама-қарсы табақшаға қояды . Ұсақ ет комбинаттарында ішкі мүшелерді стационарлық үстелде алып, өңдейді. жүктеу/скачать 3,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|