Ќазаќстан республикасыныѕ білім жјне єылым министрлігі

Ғалымдардың ( В. А. Сухомлинский, Л.С.Славина, Г.П.Медведов, Л.М.Зюбин, Э.Г.Костяшкин, Г.А.Уманов, Л.К.Керімов , т.б.) зерттеу жұмыстарының дәлелдеуінше, қиын оқушылардың пайда болуына үш фактор себепші болатыны анықталған:

1) жанұя тәрбиесінің дұрыс ұйымдастырылмауы, яғни тұрмыстағы ұрыс – талас, дау – жанжал, маскүнемдік, т.б.

2) мектептегі оқу – тәрбие жұмыстарын ұйымдастыруда кеткен кемшіліктер, яғни жекеленген оқушылардың мінез – құлық ерекшеліктерін, ынта – ықыласын, қызығушылығы мен талап – тілектерін ескермеу;

3) жұртшылықтың тәрбие процесіне толық көңіл аудармауы салдарынан бос уақыттың ұтымды ұйымдастырылмауы.

Қиын оқушылардың мінез – құлқында жоғарыда айтылғандай нақты ауытқушылықтар болады, олардың пайда болу себептері мыналар болып табылады:

– отбасында қадағалаудың болмауы;

– әке мен шешенің талаптарында бірегейліктің болмауы;

– баланы шектен тыс еркелету;

– күш көрсету арқылы жазалау;

– сынып ұжымында психолгиялық тұрғыдан шектеу;

– жағымсыз орта;

– қабілеттің жеткіліксіз дамуы.

Осы ауытуларды түзету мақсатында баланың тұлғасының дамуын түзетуге тура келеді. Түзету дегеніміз баланың тұлғасындағы жағымсыз қасиеттерді жою немесе әлсіретуге ғана емес, сонымен бірге оларға қарама – қарсы жағымды қасиеттерді қалыптастыруға бағытталған психологиялық – педагогикалық ықпал жүйесі болып табылады.

Түзету жұмыстарының тиімділігі былай анықталады:

– балалармен тіл табысу өнері;

– тәрбиеленушінің өзін түзету жұмысына араластыру (психологиялық тренинг );

– түзету жұмысының мақсатын анықтау (ашуланшақтық басым болған жағдайда – мейірімділікті дамыту, жалқаулықта – еңбексүйгіштікті тәрбиелеу, тұйық мінезділікте – қарым – қатынас жасауды дамыту және т.с.с. ) ;

– тоқтату тәсілдерін қолдану (ескерту, жазалау, сынау, бұйыру) ;

– құрмет көрсету тәсілдері арқылы жағымды сапаларды қалаптастыру (табысты іс –

әрекетті ұйымдастыру, көңіл бөлу, қамқорлық, ренжу, өтіну, мадақтау);

– тәртіп бұзушылықтың себептерін айқындау;

– мінез – құлықтың сәйкес мотивтерін қалыптастыру.