8 тақырып: Психологтың басқа мамандармен байланысы:
Ұстаз және психолог
Оқытушының психологиялық портреті.
Ұстаз-педагог-оқытушы ұғымдарына сипаттама.
Оқытушы - оқушы қарым-қатынасының практикалық номенклатурада үш көрсеткіші бар: ұстаз, педагог, оқытушы. Қарапайым тілдн ұстаз деген ұғым кеңінен дамыған, оларды әр ғылым саласынан түсінігі бар және сол білімді халыққа жеткізу қабілеті бар адамдар деп санаған.
Оқытушы - оқушы қарым-қатынасын психологиялық критерийді қолдана отырып, олардың профессионалды қабілетін ажыратайық.
Олардың бірнеше айырмашылықтары бар:
Оқу үрдісіндегі оқытушының жауапкершілігі
Оқу пәнін түсінудіру
Психологиялық дистанция сақтау
Перспективті тұлғаның өсуіне әсері.
Бұнда ұстаз, педагог, оқытушы арасындағы айырмашылықтарды көрсетеді. Мысалы мына кестеде, бұл кестеде тез түсіну үшін критерийлер максималды, орташа, минималды деп бөлінген.
мамандық
|
ұстаз
|
педагог
|
оқытушы
|
1 критерий
|
мин-макс
|
орт
|
макс
|
2 критерий
|
макс
|
орт
|
мин
|
3 критерий
|
мин-макс
|
орт
|
макс
|
4 критерий
|
мин
|
орт
|
макс
|
5 критерий
|
макс
|
орт
|
мин
|
Бұл таблица қарапайым тілде, сол сияқты профессионалды тілде де критерий типтерінің қабілеті жағынан әр түрлі делінген. Бұл критерийлер бір-бірінен оқушының ішкі дүниесіне байланысты ажыратылады. Осы байланыста ұстаз максималды мүмкіндіктермен, ал оқытушы минималды мүмкіндіктерге ие. Субъективті жағынан бұл байланыста оқушы және оқытушы арасындағы мықты, сенімді, тұлғалық мүмкіндіктерді орнту қиын, ол біреуге деген әлеуметтік және психологиялық дистанциямен сипатталады.
Үш профессионалды критерий – ұстаз, педагог, оқытушы – олар басқаға ықпал етіп, шешім қабылдайды. Әрине, бұл шешімді қабылдау үшін басқа адамның психологиялық ақпаратын білуі қажет.
Ұстаз, педагог, оқытушы бірігіп жұмыс істеуіне психологиялық ақпарат ықпалы және психикалық-тұлғалық өсу деңгейінің нормалық структурасы әсер етеді.
Сонымен, оқытушы- оқушының бірлесуі, оқытылатын пәнге және түсіну деңгейінің структурасына байланысты психолог ситуациялардағы прблемаларды келесі жағдайларда шешуге міндетті:
Оқушының оқу пәніндегі проблемалық көрінісін адекватты шешуге
Оқытушының оқушы мүмкіншіліктерін түсінуге т.б
Оқылатын пән оқушыға әсер ету негізі екеніне оқытушының адекватты көзқарасын зерттеу
Оқытушының оқушы өміріндегі рөлін анықтау
Оқушы оқытушының өміріндегі рөлін анықтау
Достарыңызбен бөлісу: |