«Қазіргі заманғы білім беруді дамыту тенденциялары: даму бағыттары, тәжірибе, мәселелер»

129 
129 
Сондықтан оларға суреті айқын кітапшаларды көрсетіп, мазмұнын айтып беру қолайлы. Бұл 
жастағы сәбилерге оқиғасы сәтті аяқталатын, қорқыныш сезімін тудырмайтын халық ауыз 
әдебиеті нұсқауларын жатқа айтып беріп, ойната тыңдату тиімді. 
Көркем әдебиет арқылы бала тілін дамытуда тек қана ертегі, өлең, әңгімемен 
шектелмей жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ, мақал – мәтел түрлерін де сабақ жоспарына 
енгізген жөн.
Балабақшада тағы бір жүргізілетін жұмыстың түрі – санамақтар. Санамақтарды халық 
негізінен балаға сан үйрену мақсатымен шығарған. Санамақтар әрі сан үйретеді, әрі дүние 
танытады, баланың қисынды ойлауы мен математикалық ойлау қабілетін дамытады.
Ал жұмбақ – баланың ойлау қабілетін дамытады. Жұмбақтың шешуін табу арқылы 
заттардың жан – жануарлардың, киім – кешек, т.б аттарын есте сақтау қабілетін күшейтеді. 
Балаларды жан-жақты дамыту, олардың барлық кемістіктерін жөндеу, мектепке 
дайындаудағы балабақша алдындағы басты мақсат. Сөйлеу - бас мидың бірнеше бөлігінің 
бірігіп жұмыс істеу нәтижесі. Артикуляция мүшелері тек мидан келген бұйрықты 
орындаушылар. Балалардың тілін дамытуда келесі кедергілердің бары ешкімге де құпия 
емес: 
-сөздік 
қорының 
кемдігі; 
-сөйлемдегі 
сөз 
тіркестерін 
дұрыс 
таба 
алмауы; 
-дыбыстау 
кемшілігі; 
-берілген 
тақырыпқа 
сюжеттік 
немесе 
сипаттау 
әңгіме 
құра 
алмауы; 
-өз 
ойын 
дұрыс 
жеткізе 
алмауы. 
- дыбыстарды ажырата алмау 
К.Д.Ушинский: «Балаға таныс емес бес сөзді үйретсең-бекер қиналады, ал,егерде сурет 
арқылы үйретсең-бәрін тез ұғып алады»-деген. 
Бала тілін дамытуда озық технологияларды қолдану қазіргі кезде әрбір ұстаздың 
міндеті. Жас ұрпақтың өз ана тіліне деген қызығушылығы, жағымды көзқарасы 
қалыптасады. Мектепке дейінгі балалардың дүниетанымы, санасы, зердесі, тілінің дамуына 
қазіргі білім беру саласындағы озық технологияларды меңгерген ұстаз болуы шарт. 
«Ұстаздың жан-жақты дамуына, кәсіптік, интеллектуалдық, адамгершілік сияқты 
қасиеттерінің дамуына көмектеседі», -деп Селевко айтқандай, баланың тілін дамыту, сөздік 
қорын молайту күнделікті өмірде тығыз байланыстыру баланың тілінің таза, көру, есту, 
тыңдау, қайталау, жаттау қабілеттері жетіледі. Балалардың тілін дамытуда мнемотехниканы 
қолданған дұрыс. 
Мнемотехника – дегеніміз не?

жүктеу/скачать 13,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: