Ақша ағымын дисконттау әдісі

Кәсіпорын меншік құқықтарын бағалаған кезде, кәсіпорынның уақыт өте табыс әкелу мүмкіншілігі негізгі көрсеткіш болып табылады. Оны капитализация формуласы арқылы анықтаймыз:

Табыстық тәсілдің негізгі қағидасы болып, күті қағида жатады. Болашақ табыстарды дисконттау әдісі – бұл әдіс, объектті иемденгеннен, болашақта алынатын табыстардың ағымдағы құны ретінде, табысты жылжымайтын мүлікті бағалау үшін қолданылады.

1. 
   Табыс алу мерзімінің ұзақтығын белгілеу;
   
2. 
   Әр иемдену жылының мерзімі бойынша ақша қаражаттарын ағымының болжамын жүргізу.
   

• 
  табыс өлшемі және оның өзгеру сипаты;
  
• 
  табысты алудың кезектілігі (ай сайын, квартал сайын, жарты жылдық, жылдық);
  
• 
  табысты алудың болжанған кездегі мерзімнің ұзақтығы.
  

3. 
   Ақша қаражаттарының ағымын дисконттау, уақыт ішіндегі ақша құны теориясын пайдалануға негізделген, әрбір болашақ мерзіміне ақша қаражаттарының ағымының, ағымдағы құнын анықтау мен барлық ағымдағы құндарының жиынтығы негізінде анықталады.
   
4. 
   Бағалаушы алдында тұрған мәселеге байланысты, ақша қаражаттар ағымын дисконтау:
   

• 
  таза операциялық табыс;
  
• 
  салық салынғанға дейінгі инвестицияның табысы;
  
• 
  салық салынғаннан кейінгі инвестицияның табысы;
  
• 
  берілген несие бойынша банк табысы;
  
• 
  жал келісім шарты бойынша жалға берушінің табысы.
  

5. 
   Дисконттау ставкасы орташа пайда нормасы ретінде анықталады. Пайда нормасы тура пропорционалды тәуекелділікке байланысты. Неғұрлым тәуекел деңгейі жоғары болса, соғұрлым дисконттау ставкасы да жоғары болады, соған сәйкес болашақ табыстың ағымдағы құны төмен болады.
   
6. 
   Дисконттау әдісі иемдену мерзімінің соңында жылжымайтын мүлік объектісін сатудан түскен пайдасын есептеуді және оны дисконттау ставкасы арқылы ағымдағы құнға келтіруін болжайды.
   
7. 
   Табыс ағымдарының ағымдағы құны мен сатудан (реверсия) түскен табыстарды қосу.
   
8. 
   Кәсіпорын құнын – бірнеше жыл ішіндегі табыстар сомасы мен тартылған қарыз қаражаттарының сомаларының арасындағы айырымы ретінде есептеу.